Thursday, March 28, 2024

Fethullah Guel Là ai trong cuộc đảo chính tại Thổ Nhĩ Kỳ

Cali Today News- Tiếp tục cập nhật tin tức liên quan đến cuộc đảo chánh tại Thổ nhĩ Kỳ hiện nay, có một nhân vật mà TT Recep Tayyyip Erdogan đang buộc tội là Fethullah Gulen hiện người này đang sống lưu vong tại Hoa Kỳ.

Tại phi trường Ataturk, Istanbul vào rạng sáng thứ Bảy, TT Erdogan buộc tội giáo sĩ Gulen tự ra sống lưu vong tại Hoa Kỳ đã ‘đạo diễn’ màn đảo chính này. Gulen người cầm đầu phong trào có tên là phong trào Gulen hay Hizmet, nhưng ông ta từ chối lời buộc tội này.

ai
Fethullah Gulen

Fethullah Gulen là ai?

Gulen năm nay đã 75 tuổi. Tuy sống ẩn dật nhưng ông là một giáo sĩ có uy thế. Hiện nay ông tự lưu vong tại Pennsylvania Hoa Kỳ (từ năm 1999 đến nay). Gulen được người dân Thổ xem như là nhân vật quyền thế thứ hai của nước này.

Ông Gulen từng ra hơn 40 cuốn sách, đa số khuyên mọi nguời theo ông hãy xây nhiều trường học thay cho giáo đường. Ông cầm đầu một phong trào lớn mạnh tại Thổ có tên là Hizmet có nghĩa chính là xây dựng chế độ dân chủ và thế tục tại Thổ.

Phong trào Hizmet là gì?

Chữ Hizmet có nghĩa là “sự phục vụ”. Dù nó không phải là một hệ thống hay tổ chức chính thức nào nhưng phong trào này ảnh hưởng mạnh trong dân. Theo dự đoán có hơn 10% dân chúng ủng hộ phong trào xã hội và tôn giáo này.

Tuy phong trào thu hút sự tán thưởng và ủng hộ của thế giới do nội dung vận động và đối thoại nhiều tôn giáo của nó trong đó có sự vận động thành lập mạng lưới toàn cầu để xây dựng những doanh nhiệp, xác lập các đầu não lãnh đạo cùng trường ốc, chuyện này tạo cho chính phủ Thổ sự lo ngại phong trào có âm mưu thầm kín là ‘lật đổ’ bên trong.

Tại sao Gulen bị buộc tội đạo diễn cuộc đảo chính hiện nay?

Thổ có một lịch sử lâu dài do các cuộc ‘đấu đá’ giữa các nhân vật Hồi Giáo với nhau. Đảng Công Lý và Phát Triển do TT Erdogan cầm đầu (AKP) kình chống với những người theo phong trào thế tục (secularists) trong đó có nhiều quân nhân theo lý tưởng của Mustafa Kemal Ataturk nhà lãnh đạo thành lập ra Nước Cộng Hoà Thổ Nhỉ Kỳ. Vấn đề này đưa nước Hôi Giáo Thổ vào vòng tranh chấp với quân đội nơi có nhiều nguời tôn thờ chủ thuyết Kemalism là một chủ thuyết chính trị Hồi Giáo thế tục mới thân với Tây phương hơn

Gulen đeo đuổi lý tưởng cho phong trào, chú trọng trung dung khối Hồi Sunni, nằm lưng chừng giữa thế tục và Hồi Giáo. Gulen đồng minh với TT Erdogan cho tới năm 2013 thì hết do những cáo buộc về tham nhũng chống lại Erdogan vào thời ông Ergogan còn giữ chức thủ tướng.

Sự đối đầu hai phía dâng cao trong các cuộc thanh trừng những thành phần theo Gulen trong các bộ phận tư pháp, cảnh sát, truyền thông và ngay cả quân đội.

Gulen trả lời buộc tội ra sao?

Gulen đã mạnh mẽ trả lời buộc tội này, ông Gulen nói rằng: “một chính quyền thành lập phải qua một tiến trình bầu cử tự do và công bằng không dùng cưỡng ép dân. Là một người từng chịu đựng sự trấn áp của quân đội đảo chánh trong 5 thập niên qua nay lại bị bêu xấu qua lời buộc tội có liên hệ đến cuộc đảo chánh quân sự này? tôi hoàn toàn bác bỏ lời buộc tội này.”

Alliance for Shared Values, nhóm ủng hộ Gulen cũng bác bỏ lời buộc tội giùm cho Gulen, cho những phê phán của những người ủng hộ TT Erdogan là ” vô trách nhiệm cao độ”. Nhóm ủng hộ Gulen xác minh rằng phong trào Gulen chủ trương dân chủ và bác bỏ và lên án mọi hành vi quân sự can thiệp vào chính trị trong nước.

Đinh Hoa Lư (ibtimes)

BÀI VIẾT LIÊN QUAN
- Advertisment -

MỚI CẬP NHẬT

spot_img