Quân đội Hàn Quốc hôm thứ Sáu đã lên án nước láng giềng phía bắc sau khi Bình Nhưỡng bắn loạt đạn pháo rơi vào vùng đệm hàng hải vốn từ lâu đã là điểm nóng giữa hai bên.
Theo Hội đồng Tham mưu trưởng liên quân Hàn Quốc (JCS), Triều Tiên đã bắn hơn 200 quả đạn trong khoảng thời gian từ 9 giờ sáng đến 11 giờ sáng ngoài khơi bờ biển phía tây, gần đảo Baengnyeong và Yeonpyeong của Hàn Quốc.
Pháo rơi xuống phía bắc Đường giới hạn phía Bắc (NLL), một biên giới tranh chấp trên thực tế do Liên Hợp Quốc thiết lập vào cuối Chiến tranh Triều Tiên năm 1953.
JCS cho biết thêm, các loạt đạn tới không gây tổn hại cho bất kỳ dân thường hay quân đội nào, đồng thời gọi vụ việc là “hành động khiêu khích đe dọa hòa bình và làm gia tăng căng thẳng trên Bán đảo Triều Tiên”.
Để đáp trả, quân đội Hàn Quốc đã tổ chức cuộc tập trận bắn pháo trên biển vào chiều thứ Sáu, trong khi Bộ Quốc phòng nói rằng đó là để “đáp trả việc Triều Tiên khiêu khích bắn pháo bên trong khu vực cấm hành động thù địch vào sáng nay”. Quân đội Triều Tiên “không có động thái bất thường nào” trong cuộc tập trận.
Trước cuộc tập trận, người dân Yeonpyeong được lệnh sơ tán đến những nơi trú ẩn gần đó và “hạn chế tham gia các hoạt động ngoài trời”, theo một thông báo trên trang web của chính phủ và một người dân địa phương nói rằng họ cũng nhận được tin nhắn tương tự qua tin nhắn.
Các bức ảnh từ hòn đảo cho thấy người dân tụ tập gần những nơi trú ẩn được chỉ định, một số ngồi bên trong và những người khác đi loanh quanh bên ngoài.
Theo trang web văn phòng địa phương, Yeonpyeong, một hòn đảo nhỏ chỉ rộng 3 dặm vuông, là nơi sinh sống của hơn 2.100 người. Đảo Baengnyeong, rộng khoảng 18 dặm vuông, có hơn 4.900 cư dân.
Việc Triều Tiên bắn đạn pháo vào vùng đệm trên biển không phải là điều chưa từng xảy ra nhưng những hành động như vậy làm gia tăng căng thẳng.
JCS cho biết quốc gia ẩn dật này đã tiếp tục bắn pháo trong vùng đệm sau khi hủy bỏ thỏa thuận quân sự liên Triều vào tháng 11 năm ngoái. Nhiều loạt đạn cũng được bắn ở cùng khu vực vào cuối năm 2022.
Thỏa thuận quân sự được ký kết vào năm 2018 như một phần trong nỗ lực với Hoa Kỳ nhằm ngăn chặn mối đe dọa chiến tranh trên Bán đảo Triều Tiên và mở rộng vùng đệm giữa hai miền Triều Tiên.
Nhưng mối quan hệ đã xấu đi kể từ đó, với việc Seoul rút khỏi thỏa thuận và cả hai bên đẩy mạnh các cuộc tập trận quân sự và thử nghiệm vũ khí.
Quân đội Hàn Quốc hiện đang hợp tác với Mỹ để theo dõi các hoạt động liên quan và sẽ thực hiện “các hành động tương ứng với hành động khiêu khích của Triều Tiên”, JCS cho biết hôm thứ Sáu.
Leif-Eric Easley, giáo sư tại Đại học Ewha ở Seoul, cho biết: “Việc Triều Tiên bắn pháo vào Biển Tây trong cuộc tập trận mùa đông không phải là điều bất thường. Điều khác biệt trong năm nay là hai miền Triều Tiên gần đây đã rút lui khỏi thỏa thuận xây dựng lòng tin quân sự và Kim Jong Un đã công khai từ chối hòa giải và thống nhất với miền Nam.”
Hôm Chủ nhật, hãng thông tấn nhà nước Triều Tiên KCNA đưa tin rằng nhà lãnh đạo quốc gia ẩn dật Kim Jong Un đã nói rằng nhà nước sẽ không tìm kiếm sự hòa giải và thống nhất với Hàn Quốc nữa.
Ông Kim cho biết quan hệ liên Triều đã trở thành “mối quan hệ giữa hai quốc gia thù địch và hai bên tham chiến”, theo báo cáo của KCNA. Ông được cho là nói thêm rằng nếu Mỹ và Hàn Quốc cố gắng đối đầu quân sự với Triều Tiên, “lực lượng răn đe chiến tranh hạt nhân của nước này sẽ không ngần ngại thực hiện hành động nghiêm túc”.
Đường giới hạn phía Bắc chạy dài 3 hải lý tính từ bờ biển Triều Tiên và đặt 5 hòn đảo gần bờ biển dưới sự kiểm soát của Hàn Quốc.
Triều Tiên đã đề xuất một đường khác sẽ mở rộng gần như khu phi quân sự (DMZ) giữa hai quốc gia về phía tây nam tới Hoàng Hải, thay vì ôm lấy bờ biển của Triều Tiên.
Đảo Yeonpyeong nằm ngoài khơi bờ biển phía tây bắc của Hàn Quốc, ngay sát biên giới với nước láng giềng phía bắc – và từng là địa điểm xảy ra thù địch giữa hai bên trước đây.
Vào tháng 11 năm 2010, Bình Nhưỡng tiến hành một cuộc tấn công vào hòn đảo này, giết chết hai lính thủy đánh bộ và hai thường dân. Hàn Quốc cho biết, vụ tấn công cũng khiến 15 binh sĩ Hàn Quốc và 3 dân thường bị thương. Nó đã thúc đẩy một cuộc sơ tán trên toàn hòn đảo và lực lượng Hàn Quốc đã bắn trả.
Miền Bắc đổ lỗi cho miền Nam vào thời điểm đó đã kích động cuộc tấn công đó bằng cách tổ chức một cuộc tập trận pháo binh ở vùng biển gần Yeonpyeong.
Vụ pháo kích vào đảo cũng diễn ra nửa năm sau khi Triều Tiên phóng ngư lôi vào một tàu hộ tống của Hải quân Hàn Quốc, khiến 46 trong số 104 thủy thủ trên tàu thiệt mạng trong cuộc tập trận hải quân chung Mỹ-Hàn. Triều Tiên phủ nhận vụ chìm tàu, mà một nhóm điều tra đa quốc gia do Seoul dẫn đầu kết luận là do ngư lôi do tàu ngầm hạng nhỏ của Triều Tiên bắn ra.
Cuộc đụng độ năm 2010 là một trong những vụ bạo lực bùng phát tồi tệ nhất trong nhiều năm; vào thời điểm đó, tổng thư ký Liên Hợp Quốc gọi cuộc tấn công của Triều Tiên là “một trong những sự cố nghiêm trọng nhất kể từ khi kết thúc Chiến tranh Triều Tiên”.
Về mặt kỹ thuật, chiến tranh chưa bao giờ kết thúc; một hiệp định đình chiến đã chấm dứt sự thù địch vào năm 1953 – nhưng chưa bao giờ có một hiệp ước hòa bình.
Mặc dù các nhà ngoại giao ở Seoul và Washington trong những năm gần đây đã thảo luận về một thỏa thuận chấm dứt chiến tranh, những nỗ lực đó đã chùn bước khi căng thẳng trên Bán đảo Triều Tiên gia tăng trở lại – đặc biệt là khi Bình Nhưỡng tăng cường chương trình phát triển vũ khí và thử tên lửa.
Việt Linh (Theo Nikkei Asia)