Hôm thứ Ba, Tòa phúc thẩm Washington DC đã bày tỏ sự hoài nghi sâu sắc đối với lập luận của Donald Trump rằng ông ta không thể bị truy tố vì đã cố gắng lật ngược cuộc bầu cử năm 2020, làm dấy lên những tác động nguy hiểm về quyền miễn trừ tuyệt đối của tổng thống.
Các luật sư của Trump lập luận rằng bản cáo trạng lật đổ cuộc bầu cử liên bang của Trump nên được bác bỏ vì ông được miễn truy tố. Nhưng ba thẩm phán tại Tòa phúc thẩm Hoa Kỳ thuộc khu vực Quận Columbia đã đặt câu hỏi liệu lý thuyết miễn trừ được các luật sư của Trump ủng hộ có cho phép các tổng thống bán lệnh ân xá hoặc thậm chí ám sát các đối thủ chính trị hay không.
Mời xem video bài bình luận qua Youtube
Nhóm của công tố viên đặc biệt Jack Smith lập luận rằng một tổng thống không đứng trên luật pháp, cảnh báo rằng việc cho phép tổng thống miễn truy tố sẽ mở ra một “cửa xả lũ” và nói rằng sẽ “thực sự đáng sợ” nếu không có cơ chế hình sự để ngăn chặn những hành vi lạm dụng quyền lực của các tổng thống tương lai.
Tuy nhiên, các thẩm phán cũng tự hỏi liệu họ có đủ thẩm quyền để quyết định câu hỏi về quyền miễn trừ của tổng thống vào thời điểm này trong vụ án hay không.
Trump dự kiến sẽ ra tòa vào ngày 4 tháng 3 vì vai trò của ông ta trong việc cố gắng lật ngược cuộc bầu cử năm 2020. Ông ta đã không nhận tội.
Phán quyết của tòa phúc thẩm có thể sẽ gây ra một cuộc tranh cãi về quyền miễn trừ của tổng thống tại Tòa án Tối cao. Các thẩm phán chưa đưa ra thời hạn nhưng xét đến hoàn cảnh, chắc chắn họ sẽ không mất quá nhiều thời gian.
Dưới đây là những điểm chính rút ra từ cuộc tranh luận miệng hôm thứ Ba:
Các thẩm phán lo lắng về phạm vi và tác động của lập luận miễn trừ của Trump, họ đã đặt những câu hỏi thẳng thắn với luật sư John Sauer của Trump về tuyên bố của ông ta cho rằng Trump có quyền miễn trừ vì hành động của ông ta sau khi thua cuộc bầu cử năm 2020 là một phần nhiệm vụ tổng thống của ông ta.
Các thẩm phán cũng thách thức tuyên bố của John Sauer cho rằng Trump chỉ có thể bị truy tố hình sự nếu ông ta lần đầu tiên bị Quốc hội luận tội và kết án vì hành vi tương tự.
Thẩm phán Tòa án DC Karen Henderson, người được bổ nhiệm bởi Tổng thống George HW Bush không đồng ý rằng Trump đang hành động trong phạm vi nhiệm vụ chính thức của mình. Thẩm phán Karen Henderson nói rằng: “Tôi nghĩ thật là ngược đời khi nói rằng nghĩa vụ theo hiến pháp của ông ấy là tuân thủ luật pháp được thực thi một cách trung thực lại cho phép ông ấy vi phạm luật hình sự”.
Cả ba thẩm phán đã bác bỏ các tuyên bố về quyền miễn trừ của Trump bằng cách nêu bật con đường nguy hiểm tiềm tàng mà nó có thể dẫn đến, trong đó các tổng thống tương lai có thể vi phạm luật một cách trắng trợn mà không phải chịu hậu quả.
Điều này cho thấy sự hoài nghi chung của ba vị thẩm phán đối với quan điểm của Trump, cho thấy họ đang tiến gần hơn đến một quan điểm chung với Thẩm phán Liên bang Tanya Chutkan, đó là sự bác bỏ mạnh mẽ lý thuyết miễn trừ tuyệt đối của Trump.
Thẩm phán Florence Pan, người được đề cử bởi Tổng thống Joe Biden, đã đặt ra một số câu hỏi giả thuyết nổi bật cho John Sauer, để xác định giới hạn cho lập luận về quyền miễn trừ của ông ta. Lý thuyết pháp lý của ông ta cho rằng các cựu tổng thống được bảo vệ khỏi bị truy tố vì các hành động chính thức nếu không bị Quốc hội luận tội và kết án trước.
Thẩm phán Florence Pan hỏi rằng: “Liệu một tổng thống có thể ra lệnh cho SEAL, là lực lượng đặc biệt của Hải Quân Hoa kỳ ám sát một đối thủ chính trị không? Đó là một hành động chính thức, một mệnh lệnh cho SEAL, có đúng không?”
John Sauer trả lời rằng: “Ông ta sẽ phải bị luận tội và kết án trước khi bị truy tố hình sự”.
Thẩm phán Florence Pan nhấn mạnh: “Tôi đã hỏi ông một câu hỏi và chỉ cần trả lời có hoặc không,”.
JohnSauer vẫn cố gắng chống chế và lặp lại thêm một lần nữa rằng: “Nếu ông ta bị luận tội và kết án trước. “Tiến trình chính trị” luận tội “sẽ phải diễn ra” trước khi bất kỳ cuộc truy tố hình sự nào có thể được bắt đầu.”
Thẩm phán Florence Pan cũng đưa ra cho John Sauer những giả thuyết về việc liệu lý thuyết miễn trừ của ông ta có áp dụng được cho một tổng thống bán lệnh ân xá cho tội phạm hay bán bí mật quân sự cho quốc gia thù địch hay không.
Trợ lý cố vấn đặc biệt James Pearce dường như đã hiểu được suy nghĩ của các thẩm phán và các luật sư của Trump cũng vậy, duy chỉ có Trump là nghệch mặt ra, ông ta dường như chưa hiểu được thâm ý sâu xa của những người cầm cân nẩy mực khi đưa ra những ví dụ mà cũng có thể là những chuyện thật đã xảy ra với Trump. Tại sao thẩm phán Florence Pan không đưa ra một ví dụ nào khác như ăn cắp tài liệu mật, lập cử tri đoàn giả mạo mà lại nói đến những vấn đề gây khó chịu như bán lệnh ân xá, bán bí mật quân sự của quốc gia cho kẻ thù?
James Pearce nói rằng: “Sẽ vô cùng đáng sợ nếu không có một loại cơ chế nào đó để truy tố các cựu tổng thống trong tương lai nếu họ cố gắng duy trì quyền lực dù thua cuộc trong một cuộc bầu cử.”
Cuộc tranh luận sau đó xoay quanh về việc liệu việc luận tội Trump có cản trở việc truy tố hay không?
Luật sư John Sauer của Trump lập luận rằng: “Một tổng thống chỉ có thể bị buộc tội hình sự và bị xét xử sau khi bị kết án về những hành động bị cáo buộc tại Thượng viện. Nhưng ông Trump đã được Thượng viện tuyên trắng án vào tháng 2 năm 2021.”
Thẩm phan Florence Pan đã chất vấn John Sauer về quan điểm của ông ta cho rằng việc buộc tội và kết án bởi Quốc hội là cần thiết đối với bất kỳ vụ truy tố hình sự nào – đồng thời thúc ép ông ta phải thừa nhận rằng có một con đường để các tổng thống phải đối mặt với việc truy tố khi bà nói rằng: “Một khi ông thừa nhận rằng các tổng thống có thể bị truy tố trong một số trường hợp, lập luận phân chia quyền lực của ông sẽ không còn nữa và các vấn đề trước mắt chúng tôi được thu hẹp lại là ông có đúng khi giải thích điều khoản phán quyết luận tội hay không?”
Các thẩm phán lưu ý rằng nhiều thượng nghị sĩ đã dựa vào ý tưởng rằng Bộ Tư pháp nên giải quyết một cuộc điều tra về hành động của Trump sau cuộc bầu cử năm 2020 khi họ đang xem xét liệu có nên kết tội Trump sau cuộc luận tội của ông ta hay không.
John Sauer nhắc lại vào cuối phiên điều trần hôm thứ Ba rằng một cựu tổng thống chỉ có thể bị truy tố vì “các hành vi chính thức” nếu họ bị Thượng viện kết án lần đầu trong quá trình luận tội.
Thẩm phán Florence Pan hỏi rằng: “Giả sử tổng thống bị luận tội và bị kết án về tội kích động nổi dậy, thì chính phủ có thể truy tố hành vi tương tự hoặc hành vi liên quan hay không?”
John Sauer xác nhận: “Đúng!”
Luật sư của Trump nói rằng quyền miễn trừ luôn có sẵn trong ‘chiếc hộp Pandora‘ khi vẽ ra một bức tranh về điều mà ông ta gọi là “chiếc hộp Pandora” nguy hiểm để truy tố các cựu tổng thống về những hành động mà họ đã thực hiện khi còn đương chức. (Nhân đây tôi cũng xin giải thích thêm một chút về “chiếc hộp Pandora” ý nhắc tới sự tích về chiếc hộp kỳ bí chứa những sự bất hạnh, thiên tai, chiến tranh trong thần thoại của Hy Lạp xưa cổ, ý của Trump và tên luật sư này rõ ràng là một lời đe dọa công khai của một thằng bé xin kẹo, nếu không cho sẽ quậy banh nhà) John Sauer lập luận rằng quyết định truy tố Trump của công tố viên đặc biệt Jack Smith có thể dẫn đến các vụ truy tố tương tự trong tương lai và cảnh báo rằng vụ việc này về mặt lý thuyết có thể dẫn đến cáo buộc chống lại Bill Clinton, Joe Biden, Barack Obama hoặc George W. Bush.
John Sauer nói rằng: “Nếu cho phép truy tố một cựu tổng thống vì những hành vi chính thức của ông ta khi đương nhiệm sẽ mở ra ‘chiếc hộp Pandora’ mà từ đó quốc gia này có thể không bao giờ phục hồi được”.
John Sauer còn đe dọa công khai rằng: “Nếu các thẩm phán ra phán quyết chống lại quyền miễn trừ tuyệt đối của tổng thống, thì điều này cũng đồng nghĩa là họ sẽ cho phép cáo trạng Tổng thống Biden ở Quận West Texas sau khi ông ấy rời nhiệm sở vì bị cáo buộc quản lý sai chính sách người nhập cư ở biên giới.”
Đưa các giả thuyết đi xa hơn, John Sauer nhìn lại lịch sử và nêu lên khả năng các tổng thống trước đây sẽ đồng loạt bị buộc tội vì một số hành động chính thức gây tranh cãi nhất của họ khi lập luận rằng: “Liệu cựu Tổng thống George W. Bush có thể bị truy tố vì cản trở một thủ tục tố tụng chính thức vì bị cáo buộc cung cấp thông tin sai lệch cho Quốc hội, nhằm xúi giục cả nước tham chiến ở Iraq với lý do sai trái hay không? Liệu cựu Tổng thống Barack Obama có thể bị buộc tội giết người vì được cho là đã cho phép các cuộc tấn công bằng máy bay không người lái nhắm vào công dân Hoa Kỳ ở nước ngoài hay không?”
Và các câu hỏi về quyền tài phán rằng liệu Tòa phúc thẩm DC này có thể đưa ra phán quyết về vấn đề này ngay bây giờ không?
Trước khi các thẩm phán đi sâu vào nội dung lập luận của Trump vào sáng thứ Ba, họ đã ép luật sư của ông ta đưa ra xác nhận về việc liệu họ có nên xem xét các yêu cầu miễn trừ của ông ta trước khi phiên tòa kết thúc hay không.
Thẩm phán Karen Henderson hỏi John Sauer, khi đề cập đến bản tóm tắt của nhóm giám sát American Oversight đệ trình và hỏi rằng: “Trước khi ông bắt đầu, tôi có thể ghi lại một vài điều được không? Quyền tài phán của chúng tôi đã bị thách thức bởi một amicus. Nhưng từ bản tóm tắt trả lời của ông, ông không đặt câu hỏi về quyết định của chúng tôi là xem xét các yêu cầu miễn trừ,”
Nhóm American Oversight này lập luận rằng tòa phúc thẩm không có thẩm quyền tiếp nhận kháng cáo miễn trừ của Trump trước khi xét xử. Nhóm nói rằng trừ khi có viện dẫn một điều bảo đảm rõ ràng theo hiến pháp hoặc luật định sẽ ngăn chặn phiên tòa diễn ra, vấn đề sẽ được để lại để kháng cáo sau phiên tòa. Nhóm American Oversight lập luận khá hợp lý, cần đi theo hệ thống từ thấp lên cao, chỉ khi bị kết án từ Tòa sơ thẩm thì khi đó Trump mới có thể kháng cáo lên Tòa phúc thẩm và đưa ra lập luận quyền miễn trừ.
Lập luận này đưa ra một khả năng có thể xảy ra để tòa phúc thẩm có thể bỏ qua vấn đề đòi hỏi quyền miễn trừ vào thời điểm hiện tại. Việc các thẩm phán đưa ra vấn đề cho thấy họ có thể quan tâm đến việc đi theo con đường đó. Nếu họ làm vậy và Trump bị kết án, vấn đề có thể sẽ quay trở lại với họ nhưng vào thời điểm thích hợp hơn.
Luật sư của Trump vẫn tin rằng tòa phúc thẩm có thẩm quyền xét xử tranh chấp quyền miễn trừ ngay bây giờ, nhóm công tố viên đặc biệt cũng tin như vậy, rằng tòa phúc thẩm có thể xem xét vấn đề trước khi phiên tòa xét xử Trump kết thúc.
Trump đã tham dự phiên điều trần hôm thứ Ba, nơi máy quay phim bị cấm nhưng âm thanh của quá trình tố tụng được phát sóng.
Trump ngồi ở bàn bào chữa cách Jack Smith, người cũng tham dự phiên điều trần hôm thứ Ba, khoảng 20 feet. Trong khi cuộc tranh luận của công tố viên đặc biệt đang diễn ra, Trump lúi húi ghi chép và chuyển chúng cho John Sauer.
Donald Trump đã chọn tham dự phiên điều trần hôm thứ Ba khi cuộc họp kín ở Iowa chỉ còn chưa đầy một tuần nữa sẽ diễn ra. Trump sẽ đến Iowa vào thứ Tư để tham dự chương trình phỏng vấn của Fox News, nhưng sau đó ông ta sẽ quay lại New York vào thứ Năm để có thể xem phần tranh luận cuối cùng trong phiên tòa xét xử gian lận dân sự của mình, nơi tổng chưởng lý New York đang tìm cách truy thu 370 triệu đô la thiệt hại và cấm Trump kinh doanh tại tiểu bang này.
Sau phiên điều trần tại Tòa phúc thẩm Washington, Trump quay về khác sạn của ông ta ở Washington, DC và phát biểu trước camera với các phóng viên với một câu nói được hiểu là, quyết tâm xin kẹo miễn phí bằng mnọi giá khi nói rằng: “Tôi cảm thấy rằng với tư cách là một tổng thống, tôi phải có quyền miễn trừ, rất đơn giản. Nếu họ vẫn tiếp tục truy tố và xét xử tôi thì chắc chắn sẽ dẫn đến hỗn loạn khi ‘chiếc hộp Pandora’ được mở ra.”
Lời kết:
Trước sự theo dõi của Trump, ba vị thẩm phán đã tra hỏi luật sư của Trump về tuyên bố của ông ta cho rằng Trump không thể bị truy tố vì tội phá hoại cuộc bầu cử năm 2020 với những lập luận sắc bén và buộc John Sauer rơi vào thế việt vị phải đưa ra sự xác nhận trong thế yếu. Đó là bởi vì bị cáo hình sự thường không thể kháng cáo các vấn đề trong vụ án của họ cho đến sau phiên tòa. Theo lý thuyết này, Tòa phúc thẩm DC có thể đơn giản bác bỏ kháng cáo của Trump và cho phép phiên tòa tiếp tục.
Cả ba vị thẩm phán đểu là nữ giới, là giới tính mà Trump rất xem thường, giờ đây ba người đàn bà đang ngồi trên bục cao kia để xem xét những lập luận xin kẹo một cách gàn bướng, ngang ngược của Trump và đám luật sư xôi thịt. Phán quyết của họ, bất kể là gì đều có khả năng sẽ gây ra một kháng cáo tiếp theo lên Tòa án Tối cao Hoa Kỳ, và từ đó sẽ có quyết định cuối cùng về việc liệu phiên tòa hình sự của Trump ở Washington, DC có diễn ra trong năm nay hay không. Phiên tòa đó dự kiến bắt đầu vào ngày 4 tháng 3, nhưng có thể sẽ bị hoãn lại do vụ kiện tụng về tuyên bố miễn trừ của Trump.
Trong phiên điều trần hôm thứ Ba, kéo dài hơn một giờ, hội đồng ba vị nữ thẩm phán của Tòa phúc thẩm DC dường như có xu hướng giữ nguyên phán quyết của thẩm phán Tanya Chutkan – nhưng lý do chính xác mà họ có thể sử dụng và thời gian biểu đưa ra phán quyết của họ vẫn chưa rõ ràng.
Dù sao, với những diễn biến nhận được qua phiên điều trần tại phúc thẩm DC hôm thứ Ba, tôi có niềm tin khá chắc chắn rằng, phán quyết sẽ được đưa ra sớm, họ sẽ bác bỏ lập luận xin kẹo của Donald Trump bằng một câu nói rất ngắn gọn: “Mr. Trump. You are fired!”
Việt Linh
https://www.nytimes.com/2024/01/09/us/politics/trump-immunity-hearing.html
https://www.cbsnews.com/news/trump-immunity-2020-election-case-appeals-court/
https://apnews.com/article/trump-jan-6-special-counsel-immunity-appeal-64eec975e6a602949eb4b90315239318