(CaliToday) – Ông Donald Trump dễ dàng đánh bại Nikki Haley trong vòng bầu cử sơ bộ Cộng hoà ở tiểu bang South Carolina diễn ra vào thứ Bảy, giáng một đòn chí mạng vào cựu Thống đốc ngay tại tiểu bang quê nhà, và bước thẳng tới đề cử tranh cử tổng thống 2024.
Chiến thắng của ông Trump không gây bất ngờ, trong khi cựu Đại sứ Liên Hiệp Quốc cam kết vẫn tiếp tục tranh cử, nhưng cựu Tổng thống giành thắng lợi tại các tiểu bang bầu cử sơ bộ sớm, củng cố đề cử ngay cả khi chưa nắm đa số đại biểu.
Dưới đây là một số điểm nổi bật bầu cử sơ bộ Cộng hoà ở South Carolina.
Thắng long trời lở đất, Trump hào hứng hướng tới tổng tuyển cử
“Điều này diễn ra sớm hơn một chút so với dự đoán của chúng tôi,” cựu Tổng thống tuyên bố tại Columbia, South Carolina, vài phút sau khi được tuyên bố chiến thắng. Trump cũng cho rằng,“chưa bao giờ thấy Đảng Cộng hòa đoàn kết như lúc này.”
Trong bài phát biểu chiến thắng, Trump hào hứng hướng sự chú ý đến tổng tuyển cử, “Ước gì chúng ta có thể làm chuyện này nhanh hơn. 9 tháng lâu quá!”
Trump không nhắc đích danh Haley, chỉ ám chỉ 2 lần, bà bị đánh bại thảm hại vòng sơ bộ Nevada như thế nào, và từng ủng hộ đối thủ của ông ta năm 2016 ra sao.
Cho đến nay, cử tri Cộng hòa vẫn chưa có dấu hiệu quay lưng lại cựu Tổng thống, ngay cả khi ông ta đang đối mặt với 91 cáo buộc đại hình trong 4 vụ truy tố hình sự liên bang và tiểu bang. Những rắc rối pháp lý được Trump tận dụng tối đa, tìm cách nhấn mạnh sự đụng chạm chưa từng có giữa vận động tranh cử và phòng xử án để tập hợp cơ sở ủng hộ mình.
Sau chiến thắng của Trump, mức độ giới Cộng hoà thế giá tại tiểu bang South Carolina ủng hộ ông quá rõ ràng. Thượng nghị sĩ Tim Scott (Cộng hoà – South Carolina) và Lindsey Graham (Cộng hoà – South Carolina) đều thay mặt ông phát biểu ngắn gọn, cả Thống đốc Henry McMaster cũng vậy.
Liên minh ủng hộ Nikki Haley chưa đủ lớn, và bà chưa bỏ cuộc
Chiến dịch tranh cử của Nikki Haley từ lâu đã quảng bá kết quả các cuộc thăm dò tổng tuyển cử cho thấy bà mạnh hơn nhiều so với Trump trong tranh cử chống tổng thống Joe Biden.
Nhưng cựu Đại sứ Liên Hiệp Quốc không thể bỏ qua bước đầu tiên là đánh bại cựu Tổng thống trong bầu cử sơ bộ.
Từ lâu đã có một liên minh lý thuyết dành cho Haley, bắt đầu với những cử tri Cộng hòa ôn hòa, và những người bị Trump phản đối, đặc biệt là những cử tri ở ngoại ô có trình độ đại học đã rời Cộng hoà vì không chịu nổi cựu Tổng thống từ năm 2016, cả những cử tri độc lập. Nhưng liên minh này không đủ lực lượng để thay đổi đáng kể cử tri Cộng hòa cốt lõi vốn vẫn ủng hộ Trump mạnh mẽ.
Haley trong bài phát biểu trước một số người ủng hộ ở Charleston, South Carolina, đã chúc mừng chiến thắng của ông Trump. Nhưng cựu Thống đốc cho rằng, kết quả 60%-39% vào tối khuya thứ Bảy cho thấy “rất nhiều cử tri muốn có một sự thay đổi.”
Trump vào năm 2016 thắng South Carolina và 8 năm sau vẫn rất được ưa chuộng tại đây, với kết quả thăm dò liên tục dẫn trước 2 con số. Cựu Thống đốc Cộng hoà hy vọng vượt qua được khó khăn, nhưng việc thất bại trước những cử tri quen thuộc nhất với chính trị của bà làm gia tăng bất ổn trên con đường trước mắt.
Haley tỏ ra nghiêm trọng và kém lạc quan hơn so với những lần thất bại ở Iowa và New Hampshire. Nhưng cựu Đại sứ Liên Hiệp Quốc tuyên bố sẽ tiếp tục tranh cử cho đến ngày ngày Siêu Thứ Ba – 5 tháng 3 – khi đa số các tiểu bang tổ chức bầu cử sơ bộ, với lập luận rằng cử tri Mỹ xứng đáng cơ hội chọn một ứng cử viên họ mong muốn. “Trong 10 ngày tới, 21 tiểu bang và lãnh thổ khác sẽ lên tiếng,” Haley nói. “Họ có quyền lựa chọn thực sự. Không phải cuộc bầu cử kiểu Xô Viết chỉ có một ứng cử viên.”
Haley tập trung chiến dịch tranh cử vào việc thu hút ủng hộ từ cử tri độc lập và cử tri Cộng hoà ôn hoà, đặc biệt ở những tiểu bang nơi vòng sơ bộ không hạn chế chỉ trong những cử tri ghi danh đảng phái. Nhưng chiến lược đó đã thất bại ở New Hampshire vào tháng trước, khi tiểu bang bỏ phiếu sớm và kết quả thăm dò đều cho thấy bà bị ông Trump dẫn trước sít sao, và tại South Carolina lần này, đặt ra những câu hỏi về việc liệu có thành công ở Michigan hay tại bất cứ tiểu bang nào trong 16 tiểu bang bỏ phiếu vào ngày 5 tháng 3 sắp tới.
Liệu bà Haley sẽ tiếp tục tham gia cuộc đua đến lúc đó hay không vẫn là một câu hỏi bỏ ngỏ. Cho đến nay, các nhà tài trợ vẫn tiếp tục đổ tiền vào, mang lại cho cựu Thống đốc tiền mặt để tiếp tục hoạt động tranh cử. Bà đến Michigan vào Chủ nhật, và đã lên kế hoạch dừng chân ở một số tiểu bang trước ngày Siêu thứ Ba, khi 36% đại biểu Cộng hòa sẽ được phân bổ theo kết quả.
Cộng hoà bây giờ là đảng MAGA – Make America Great Again
Không chỉ chiến thắng áp đảo của Trump mới cho thấy sự thống trị của ông đối với Cộng hoà, mà đa số cử tri Cộng hòa ở South Carolina đều chia sẻ toàn bộ thế giới quan của cựu Tổng thống.
Kết quả khảo sát cử tri “VoteCast” ban đầu của Associated Press cho thấy, khoảng 6/10 cử tri Cộng hòa ở South Carolina phản đối việc Hoa Kỳ tiếp tục viện trợ cho Ukraine. Đây là một tin xấu đối với Haley, và gây ấn tượng mạnh ở một bang có truyền thống quân sự mạnh mẽ.
Theo thăm dò, khoảng 7/10 cử tri Cộng hòa ở South Carolina chấp nhận những tuyên bố của Trump cho rằng, các cuộc điều tra hình sự khác nhau về hành vi của ông là nỗ lực nhằm làm suy yếu ứng cử viên Cộng hoà.
Với những con số đó, không có gì ngạc nhiên khi khoảng 6/1o cử tri Cộng hòa ở đây tự xem mình là người ủng hộ phong trào MAGA.
Không nghi ngờ gì, Cộng hoà, cho dù mạnh hay yếu, bây giờ là đảng của Donald Trump.
Sự thất bại của Haley ở South Carolina đánh dấu sự biến chuyển chính trị nổi bật đối với cả bà và Cộng hòa. Khi tranh cử thống đốc vào năm 2010, Haley là ứng cử viên chống các thế lực có thế giá, được những người bảo thủ cơ sở liên kết với Đảng Trà, những người coi bà như một người ngoài cuộc, ủng hộ.
Nhưng phong trào đã đưa đến thành công cho bà trước đây bây giờ lại tập hợp sau lưng ông Trump vào năm 2016, giúp ông thống trị chính trị Cộng hòa và tái xây dựng đảng theo hình ảnh của mình. Bà Haley, từng được xem là nhân vật của phe bảo thủ Cộng hoà thì bây giờ dường như trở nên quá ôn hòa đối với cử tri căn cứ Cộng hòa.
Giọng điệu của Trump cảnh báo rắc rối có thể xảy ra với Tổng tuyển cử
Những câu hỏi về khả năng đắc cử của cựu Tổng thống vào tháng 11 sẽ không biến mất, bất chấp ông đang thống trị sơ bộ Cộng hoà. Đó không chỉ vì 91 cáo buộc hình sự mà ông ta phải đối mặt, mà do ông ta luôn có xu hướng đổ thêm dầu vào lửa. Xu hướng này nổi bật vào đêm trước bầu cử , khi Trump có bài phát biểu tại tiệc hàng năm của Hiệp hội Bảo thủ Mỹ gốc Phi.
Cựu Tổng thống cho rằng, cử tri Mỹ gốc Phi đón nhận hình chân dung hồ sơ hình sự của ông, với gợi ý họ sẽ tìm thấy điểm chung trong những cáo trạng hình sự Trump đang đối mặt. “Tôi bị truy tố chẳng vì điều gì, vì những chuyện quá nhỏ,” Trump nói. “Và rất nhiều người nói rằng đó là lý do tại sao người Da đen thích tôi, bởi vì họ đã bị tổn thương nặng nề, và bị kỳ thị, và họ thực sự thấy tôi bị phân biệt đối xử. Điều này khá tuyệt vời, nhưng có lẽ, điều này nói lên điều gì đó.”
Sáng hôm sau, Haley bác bỏ mạnh mẽ những ý kiến này sau khi bỏ phiếu ở đảo Kiawah, South Carolina. “Thật kinh tởm, nhưng đây là điều xảy ra khi Donald Trump không nhìn vào máy nhắc bài. Đó là sự hỗn loạn đi kèm với ông ta. Đó là sự xúc phạm sẽ diễn ra hàng ngày cho đến tổng tuyển cử,” Haley dự báo.
Tất nhiên, có thêm phát ngôn hay hành động tranh cãi nữa cũng sẽ không làm mất đi cử tri ủng hộ Trump. Nhưng giọng điệu thường thô lỗ của ông ta cản trở cơ hội giành được những cử tri có sức thuyết phục. Như Dân chủ thường lưu ý, Trump thua phiếu phổ thông trong cả năm 2016 và 2020.
Haley cho rằng, Cộng hòa cần một nhà lãnh đạo trẻ hơn, người có thể bỏ lại phía sau “sự hỗn loạn” của kỷ nguyên Trump. Thống đốc 2 nhiệm kỳ cáo buộc đối thủ “bị bệnh,” và gợi ý rằng ông ta sẽ sử dụng kho bạc của Ủy ban Quốc gia Cộng hòa để thanh toán các hóa đơn pháp lý ngày càng tăng khi đấu đá các bản cáo trạng.
Hương Giang (Tổng hợp)