Việc Mỹ có thể rút khỏi NATO sẽ tàn phá an ninh toàn cầu, khiến trật tự quốc tế khó giành được và những bảo đảm bảo vệ lẫn nhau phải hy sinh vì một cuộc khủng hoảng mất an ninh toàn cầu và chạy đua vũ trang — những điều đã từng xảy ra trước cả hai cuộc chiến tranh thế giới.
Mời xem video bài bình luận qua Youtube
Những mối đe dọa này xuất hiện trong bối cảnh bị tàn phá ở Gaza, nỗ lực chiến tranh đang chùn bước của Ukraine chống lại Nga và cuộc khủng hoảng đang rình rập ở Biển Đông.
Đây là lý do tại sao số tiền đặt cược lại rất cao. Nếu người Mỹ bầu lại Trump một lần nữa, chúng ta có thể chứng kiến sự chia rẽ giữa các đồng minh và quan hệ đối tác nhiều hơn bao giờ hết.
Đây là cách cựu Tổng thống Mỹ thứ 45, Donald Trump mô tả kế hoạch của Mỹ cho tương lai của nước này trong liên minh quân sự hàng đầu thế giới NATO nếu ông ta giành chiến thắng vào tháng 11. Trump nói rằng ông ta sẽ khuyến khích Putin tấn công các đồng minh NATO nếu họ không thanh toán các hóa đơn của mình.
Rõ ràng, Trump đã không thể thoát khỏi những suy nghĩ về việc tái tranh cử với tâm trí trả thù, Trump có thể làm suy yếu liên minh NATO, mở ra chiếc hộp Pandora để khơi dậy một thế giới mới đầy bất ổn bởi sự hình thành hai trục quỷ dữ, Nga và Trung Quốc, là chất xúc tác cho nhiều cuộc cách mạng cực hữu và xung đột toàn cầu.
Điện Kremlin đã và đang thúc đẩy các phong trào cực hữu trên khắp lục địa, bao gồm cả các phong trào ở Hà Lan, Áo, Slovakia, Hungary và quan trọng nhất là Đức.
Tính toán của Nga rất đơn giản. Một châu Âu yếu hơn, bị chia cắt sẽ đặt Nga vào thế mạnh về mặt chính trị thông qua đòi hỏi phe yếu hơn phải bình thường hóa và khả năng dỡ bỏ các biện pháp trừng phạt về kinh tế, nối lại các mối quan hệ thương mại về năng lượng và không được can thiệp quân sự trong cuộc chinh phục Ukraine của Nga.
Các quốc gia thành viên NATO phải vượt qua những thách thức bên ngoài và bên trong này bằng cách sử dụng cả cách tiếp cận quyền lực cứng và quyền lực mềm để giải quyết các mối đe dọa kép do cả Trump và Putin đặt ra.
Thứ nhất, theo lời hùng biện của Trump, Châu Âu nên thành lập một Liên minh Phòng thủ Châu Âu hùng mạnh cùng với liên minh kinh tế và chính trị của mình, liên minh này có thể hoạt động ngay cả khi Mỹ rút khỏi NATO. Điều đó có nghĩa là tạo ra một chiến lược thống nhất để huy động quân đội trong cả khối và tập hợp các nguồn lực để đầu tư phòng thủ chung.
Ngoài cách tiếp cận quyền lực cứng này, Hoa Kỳ và Châu Âu cần một chiến lược quyền lực mềm thậm chí còn cấp bách hơn để chống lại mối đe dọa cực hữu đang dẫn tới việc giải thể NATO bằng cách làm suy yếu sự hợp tác xuyên Bắc Đại Tây Dương.
Putin đã và đang sử dụng quyền lực mềm, đó là tuyên truyền, lừa đảo trên mạng xã hội và các công cụ kết hợp khác để gieo rắc sự bất đồng trong nội bộ châu Âu và tiêu diệt liên minh phương Tây từ bên trong. Bản thân Trump là biểu hiện rõ nét cho sự thành công vang dội của chiến lược Nga. Không có gì bí mật rằng Điện Kremlin đã tăng cường hỗ trợ cho các phong trào cực hữu ủng hộ Trump trên khắp châu Âu, vốn đang gây ảnh hưởng bằng cách tấn công các thể chế dân chủ và xúi giục các cuộc chiến tranh văn hóa, bao gồm cả việc vũ khí hóa tư tưởng bài Hồi giáo.
Các thuyết âm mưu cực hữu chống Hồi giáo, chẳng hạn như “thuyết thay thế vĩ đại“, được thúc đẩy bởi Vivek Ramaswamy , ứng cử viên phó tổng thống tiềm năng của Trump, đang có chỗ đứng ở Mỹ và Châu Âu – được nhấn mạnh bởi mức độ mất lòng tin kỷ lục vào giới chính trị ôn hòa đang là những nhà lãnh đạo của một số nước NATO.
Đây là lý do tại sao chúng ta cũng cần những nỗ lực quyền lực mềm mới từ Hoa Kỳ và Châu Âu để khôi phục khả năng phục hồi văn hóa của xã hội chúng ta để họ có thể chống lại các hệ tư tưởng độc hại của chủ nghĩa bài Hồi giáo, chủ nghĩa bài Do Thái, quyền lực tối cao của người da trắng và các hình thức căm thù khác đang được sử dụng để chia rẽ chúng ta.
Điều quan trọng đối với cách tiếp cận đó sẽ vượt ra ngoài ba nhiệm vụ cốt lõi thiết yếu của NATO và mở rộng sự tham gia có hệ thống của NATO với các chủ thể xã hội dân sự – giống như đối với vấn đề biến đổi khí hậu, hòa bình và an ninh đặc biệt dành cho phụ nữ – để sử dụng các nhà lãnh đạo từ bên ngoài giới chính trị đã thành lập để chống lại những lời lẽ nguy hiểm. Điều này đang xảy ra ở một mức độ nào đó, khi Đức Thánh Cha Francis sử dụng quyền lực mềm và thẩm quyền đạo đức của chính mình để lãnh đạo các nỗ lực hòa bình tận tâm với cả Nga và Ukraine.
Tuy nhiên, vẫn chưa đủ để đối đầu trực tiếp với những câu chuyện độc hại chống Hồi giáo đang được Trump vũ khí hóa. Đó là lý do tại sao Mỹ và châu Âu nên tăng cường hợp tác với những nhân vật như Mohammed Al-Issa, tổng thư ký của tổ chức phi chính phủ Hồi giáo lớn nhất thế giới và Liên đoàn Thế giới Hồi giáo. Al-Issa đang tích cực chống lại các câu chuyện phi nhân tính chính thống như ‘lý thuyết thay thế vĩ đại’ thông qua các sáng kiến và công cụ, như Hiến chương Makkah, dẫn đầu các nỗ lực của thế giới Hồi giáo nhằm tập hợp các cộng đồng tôn giáo đa dạng ở phương Tây.
Lời kết:
Loại quyền lực mềm này, dựa trên việc tận dụng các liên minh chiến lược quan trọng, có vai trò quan trọng trong việc chống lại sức hấp dẫn ngày càng tăng của phe cực hữu bằng cách xây dựng sự gắn kết cộng đồng, thúc đẩy đối thoại và phá bỏ các định kiến. Các cộng đồng được trao quyền với thông tin xác thực sẽ có khả năng phục hồi tốt hơn trước những thông tin sai lệch nguy hiểm.
Mặc dù vậy, châu Âu không nên chờ đợi mà hãy bắt đầu chuẩn bị ngay từ bây giờ cho nhiệm kỳ tổng thống của Trump có thể xảy ra. Và điều đó có nghĩa là vừa tăng tốc một cuộc phản công bằng sức mạnh mềm, vừa là một chiến lược sức mạnh cứng để củng cố khả năng quân sự thống nhất của châu Âu trước khi quá muộn.
Việt Linh
https://www.cnn.com/2024/02/22/politics/putin-trump-us-election-analysis/index.html
https://www.reuters.com/world/putin-says-he-prefers-more-predictable-biden-over-trump-2024-02-14/
https://www.japantimes.co.jp/commentary/2024/03/03/world/trump-effect-takes-europe/
https://www.nytimes.com/2019/01/14/us/politics/nato-president-trump.html
https://www.politifact.com/article/2024/mar/06/is-donald-trumps-nato-talk-a-negotiating-tactic-or/