Thủ tướng Nhật Bản Fumio Kishida hôm thứ Năm đã đến Điện Capitol để có bài phát biểu trước các nhà lập pháp Hoa Kỳ nhằm nhấn mạnh tầm quan trọng của việc duy trì mối quan hệ đối tác bền chặt giữa hai nước vào thời điểm căng thẳng ở châu Á-Thái Bình Dương và sự hoài nghi trong Quốc hội về sự tham gia của Mỹ ở nước ngoài.
Thủ tướng Kishida sẽ ở Washington trong tuần này để thăm Tổng thống Joe Biden khi Tòa Bạch Ốc hoàn tất việc đón tiếp từng nhà lãnh đạo của Bộ tứ – một mối quan hệ đối tác không chính thức giữa Mỹ, Nhật Bản, Úc và Ấn Độ được coi là quan trọng để chống lại sức mạnh quân sự ngày càng tăng của Trung Quốc trong khu vực. Kishida đang nhấn mạnh tầm quan trọng của cam kết của Mỹ đối với an ninh toàn cầu và đưa ra những lời trấn an rằng Nhật Bản là một đối tác mạnh mẽ.
Ông đang nói chuyện với nhiều thành viên Đảng Cộng hòa, những người đã thúc đẩy Hoa Kỳ đóng một vai trò ít tích cực hơn trong các vấn đề toàn cầu khi họ tuân theo đặc tính “Nước Mỹ trên hết” của Donald Trump, ứng cử viên tổng thống của Đảng Cộng hòa. Hạ viện do Đảng Cộng hòa kiểm soát đã chờ đợi nhiều tháng về gói trị giá 95 tỷ USD sẽ gửi tài trợ thời chiến cho Ukraine và Israel, cũng như viện trợ cho các đồng minh ở Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương như Đài Loan và trợ giúp nhân đạo cho dân thường ở Gaza và Ukraine.
Mặc dù gói này không bao gồm bất kỳ khoản tài trợ trực tiếp nào cho Nhật Bản, nhưng lãnh đạo Đảng Cộng hòa tại Thượng viện Mitch McConnell cho biết vào đầu tuần này rằng ông hy vọng chuyến thăm của Kishida sẽ nhấn mạnh “rằng chúng ta đang ở trong tình thế toàn cầu chống lại những kẻ thù của nền dân chủ – dẫn đầu là Trung Quốc, Nga và Iran.”
Nhật Bản đã đóng vai trò mạnh mẽ trong việc hỗ trợ lực lượng phòng thủ của Ukraine chống lại Moscow cũng như giúp viện trợ nhân đạo đến Gaza. Nước này cũng được coi là đối tác quan trọng của Mỹ trong một khu vực đầy khó khăn, nơi Trung Quốc đang khẳng định sức mạnh của mình và Triều Tiên đang phát triển chương trình hạt nhân.
Lãnh đạo đa số Thượng viện Chuck Schumer cho biết trong một tuyên bố: “Nhật Bản là một đồng minh thân cận – quan trọng đối với cả an ninh quốc gia và kinh tế của chúng ta”. “Chuyến thăm này sẽ tiếp tục làm sâu sắc thêm mối quan hệ ngoại giao và an ninh giữa hai nước chúng ta và xây dựng trên sức mạnh của nhiều thập kỷ hợp tác.”
Thủ tướng Kishida cũng đang tham dự hội nghị thượng đỉnh Mỹ-Nhật-Philippines vào thứ Năm trong một nỗ lực khác nhằm tăng cường hợp tác khu vực trước sự xâm lược của Trung Quốc. Vương quốc Anh cũng tuyên bố hôm thứ Năm rằng họ sẽ tổ chức các cuộc tập trận quân sự chung với Nhật Bản và Mỹ ở Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương vào năm tới.
Tại Quốc hội, Chủ tịch Hạ viện Mike Johnson đã trì hoãn gói an ninh nước ngoài kể từ khi được Thượng viện thông qua vào tháng 2 nhưng hiện đang nỗ lực thúc đẩy gói này trong những tuần tới. Sẽ là một nhiệm vụ khó khăn để giải quyết sự chia rẽ sâu sắc về sự ủng hộ dành cho Kiev giữa các đảng viên Đảng Cộng hòa. Điều khiến vấn đề trở nên tồi tệ hơn đối với Chủ tịch Hạ viện Đảng Cộng hòa là ông đang phải đối mặt với nguy cơ bị truất phế khỏi văn phòng Chủ tịch.
Thủ tướng Kishida, người được bầu vào năm 2021, đến Washington trong khi đang phải đối mặt với những vấn đề chính trị của riêng mình ở Nhật Bản. Các cuộc thăm dò cho thấy sự ủng hộ của ông đã giảm xuống khi ông phải đối mặt với vụ bê bối tham nhũng quỹ chính trị trong Đảng Dân chủ Tự do cầm quyền của mình. Nền kinh tế quốc gia này cũng đã tụt xuống vị trí lớn thứ 4 thế giới vào năm ngoái, tụt lại sau Đức.
Đây là lần đầu tiên một thủ tướng Nhật Bản phát biểu trước Quốc hội kể từ khi ông Shinzo Abe tới Điện Capitol vào năm 2015. Kishida là nhà lãnh đạo nước ngoài thứ sáu phát biểu trước Quốc hội trong nhiệm kỳ tổng thống của Biden.
Việt Linh (Theo Nikkei Asia)