(CaliToday) – Trong một bước ngoặt lớn, Hạ viện vào thứ Sáu thông qua dự luật gia hạn Giám sát Tình báo Nước ngoài không cần trát toà vốn bị đình trệ giữa bối cảnh cựu Tổng thống Donald J. Trump giật dây phe Cộng hoà cực hữu phản đối.
Dự luật sẽ mở rộng điều khoản 702 trong Đạo luật Giám sát Tình báo Nước ngoài FISA chuẩn bị hết hạn vào thứ Sáu tuần sau. Dự luật được hồi sinh đáng chú ý sau khi bị trật đường ray trên sàn Hạ viện chỉ vài ngày trước, sau khi ông Trump hối thúc các nhà lập pháp “bóp chết” FISA.
Nhưng việc Hạ viện thông qua chỉ diễn ra sau khi các nhà lập pháp đánh bại một nỗ lực lưỡng đảng nhằm hạn chế tìm kiếm tin nhắn của người Mỹ trong chương trình này. Đây là một thay đổi lớn mà các viên chức an ninh quốc gia cảnh báo sẽ làm hỏng luật. Cuộc bỏ phiếu phản ánh sự hoài nghi rộng rãi đối với chương trình.
Để cứu được dự luật này trước khi luật hết hạn, Chủ tịch Hạ viện Mike Johnson đưa ra thời gian gia hạn ngắn hơn dự tính ban đầu là 5 năm, thuyết phục phe Cộng hòa cực hữu vốn trước đó ngăn chặn dự luật. Cuộc bỏ phiếu cuối cùng với kết quả 273 – 147 với lưỡng đảng đều chia rẽ. 126 Dân biểu Cộng hòa cùng với 147 nhà lập pháp Dân chủ ủng hộ, trong khi 88 thành viên Đ Cộng hòa và 59 thành viên Dân chủ phản đối.
Dự luật được gởi lên Thượng viện thông qua trước khi được Tổng thống Biden ký thành luật, tuy nhiên, dự luật đã vượt qua cửa ải khó nhất tại Hạ viện nơi Cộng hòa bị chia rẽ sâu sắc, và ông Johnson thất bại thúc đẩy 3 lần.
Trước đó vào thứ Tư, phe cực hữu tại Hạ viện ngăn chặn dự luật gia hạn Đạo luật Giám sát Tình báo Nước ngoài (FISA) sắp hết hạn được các viên chức an ninh quốc gia xem rất quan trọng trong việc thu thập thông tin tình báo và chống khủng bố, khiến Chủ tịch Mike Johnson lãnh đòn thất bại nặng nề.
Mục 702 sẽ hết hạn vào ngày 19 tháng 4. Nhưng chương trình có thể tiếp tục hoạt động cho đến tháng 4 năm 2025 vì tòa FISA vào tuần trước chấp thuận yêu cầu của chính phủ, cho phép chương trình kéo dài thêm một năm. Theo luật, hoạt động giám sát có thể tiếp tục miễn là có lệnh tòa cho phép, ngay cả khi đạo luật căn bản hết hạn.
Chính quyền Dân chủ cũng như Cộng hòa cho rằng, Mục 702 rất quan trọng trong việc bảo vệ người Mỹ khỏi khủng bố, tin tặc và các mối đe dọa khác từ nước ngoài. Nhưng Đạo luật này gây tranh cãi trong cả cánh tả và cánh hữu trong nhiều năm qua, về việc cho phép thu thập một số thông tin liên lạc của Mỹ mà không cần toà cho phép như thế nào, và các nhà lập pháp đã đấu tranh trong nhiều tháng về chương trình này.
FISA trao cho các cơ quan tình báo nhiều thẩm quyền thu thập thông tin để truy ra những mối đe dọa an ninh quốc gia đang sinh sống ở nước ngoài. Không có bằng chứng nào cho thấy luật, hay cụ thể Mục 702, đã được sử dụng để do thám Trump hoặc bất cứ chiến dịch tranh cử nào của ông, như Tổng thống cáo buộc. Trump ký gia hạn Mục 702 thành luật vào năm 2018.
Hương Giang (Tổng hợp)