Các thẩm phán bảo thủ trong Tối cao Pháp viện hôm thứ Ba đã đặt câu hỏi liệu các công tố viên liên bang có đi quá xa hay không khi đưa ra cáo buộc cản trở đối với hàng trăm người tham gia cuộc bạo loạn ở Điện Capitol ngày 6 tháng 1 năm 2021. Nhưng không rõ các thẩm phán sẽ ra phán quyết như thế nào trong một vụ án cũng có thể ảnh hưởng đến việc truy tố cựu Tổng thống 45, Donald Trump, người cũng phải đối mặt với cáo buộc tương tự vì nỗ lực lật ngược thất bại trong cuộc bầu cử năm 2020.
Mời xem video bài bình luận qua Youtube
Các thẩm phán đã nghe các tranh luận về cáo buộc cản trở thủ tục tố tụng chính thức trong trường hợp của Joseph Fischer, cựu sĩ quan cảnh sát Pennsylvania, người đã bị truy tố vì vai trò của mình trong việc phá vỡ chứng nhận của Quốc hội về chiến thắng trong cuộc bầu cử tổng thống năm 2020 của Joe Biden trước Trump. Fischer là một trong 330 người phải đối mặt với cáo buộc đó, bắt nguồn từ một đạo luật được thông qua sau vụ bê bối tài chính Enron hơn hai thập niên trước nhằm giải quyết việc tiêu hủy tài liệu.
Trump đang phải đối mặt với hai cáo buộc trong một vụ án riêng biệt do cố vấn đặc biệt Jack Smith đưa ra ở Washington và những cáo buộc này có thể bị bác bỏ nếu một phán quyết có lợi từ tòa án cao nhất quốc gia đưa ra thông qua vụ kiện của Fischer.
Tuần tới, các thẩm phán sẽ nghe các tranh luận về việc liệu cựu tổng thống 45 và là ứng cử viên của Đảng Cộng hòa năm 2024 có “quyền miễn trừ tuyệt đối” khỏi bị truy tố trong trường hợp đó hay không, đây là một đề xuất cho đến nay đã bị hai tòa án cấp dưới bác bỏ.
Jack Smith đã lập luận riêng trong vụ kiện miễn trừ rằng các cáo buộc cản trở chống lại Trump là có hiệu lực bất kể tòa án quyết định trường hợp của Fischer như thế nào.
Vẫn chưa rõ sau hơn 90 phút tranh luận thì các thẩm phán bảo thủ sẽ giải quyết như thế nào vụ án của Fischer. Các thẩm phán bảo thủ Samuel Alito và Neil Gorsuch dường như đứng về phía Fischer nhiều nhất, trong khi các thẩm phán cấp tiến Elena Kagan và Sonia Sotomayor có vẻ ủng hộ quan điểm của Bộ Tư pháp hơn.
Các thẩm phán Amy Coney Barrett và Ketanji Brown Jackson, bày tỏ sự quan tâm đến một kết quả trung dung hơn có thể gây khó khăn hơn, nhưng không phải là không thể, đối với các công tố viên khi sử dụng cáo buộc cản trở.
Một số thẩm phán bảo thủ cho biết luật này có phạm vi rộng đến mức có thể được sử dụng để chống lại ngay cả các cuộc biểu tình ôn hòa và cũng đặt câu hỏi tại sao Bộ Tư pháp không đưa ra cáo buộc theo quy định trong các cuộc biểu tình bạo lực khác.
Thẩm phán Clarence Thomas nói rằng: “Đã có nhiều cuộc biểu tình bạo lực gây cản trở quá trình tố tụng trước đây nhưng những người họ không bị buộc tội cản trở. Tại sao bây giờ những người tham gia biểu tình ngày 6 tháng 1 lại bị buộc tội này?”.
Neil Gorsuch dường như đang dựa trên các sự kiện thực tế khi ông hỏi Tổng luật sư Elizabeth Prelogar rằng liệu mọi người có thể bị buộc tội cản trở một thủ tục tố tụng chính thức hay không nếu họ đứng lên phản đối trong phòng xử án, la hét phản đối tổng thống tại buổi phát biểu Thông điệp liên bang hoặc kéo chuông báo cháy trong tòa nhà Quốc hội để trì hoãn cuộc bỏ phiếu tại Quốc hội.
Samuel Alito, cho rằng cách hiểu luật của chính phủ quá rộng, đã hỏi liệu cáo buộc có thể được áp dụng đối với những người đã làm gián đoạn phiên tòa trong ngày bằng cách hét lên “Giữ những người nổi dậy ngày 6 tháng 1 trong tù” hay “Trả tự do cho những người yêu nước ngày 6 tháng 1.” hay không? Nhưng dường như nhận ra nhận định của mình có vẻ bênh vực hơi công khai những kẻ nổi loạn nên Alito chữa cháy ngay và nói tiếp rằng: “Những gì xảy ra vào ngày 6 tháng 1 là rất, rất nghiêm trọng và tôi không đánh đồng điều này với điều đó”.
Vụ kiện ở tòa án cấp cao tập trung vào việc liệu điều khoản chống cản trở của một đạo luật được ban hành năm 2002 nhằm ứng phó với vụ bê bối tài chính khiến Tập đoàn Enron sụp đổ có thể được sử dụng để chống lại các bị cáo ngày 6 tháng 1 hay không.
Các luật sư của Fischer, cựu cảnh sát Pennsylvania, lập luận rằng điều khoản này nhằm mục đích lấp đi lỗ hổng trong luật hình sự và ngăn cản việc tiêu hủy hồ sơ để đáp ứng một cuộc điều tra. Cho đến cuộc bạo loạn ở Điện Capitol, luật sư Jeffrey Green thay mặt Fischer nói với tòa án rằng điều khoản này “chưa bao giờ được sử dụng để truy tố bất cứ điều gì khác ngoài việc giả mạo bằng chứng”.
Jeffrey Green viết trong hồ sơ tòa án rằng Fischer “không phải là một phần của đám đông” đã buộc các nhà lập pháp phải chạy trốn khỏi Hạ viện và Thượng viện, đồng thời lưu ý rằng ông ta đã vào Điện Capitol sau khi Quốc hội nghỉ giải lao.
Nhưng Elizabeth Prelogar, luật sư hàng đầu của Bộ Tư pháp làm việc trực tiếp với Tối cao Pháp viện, cho biết phía bên kia đang hiểu luật quá hẹp, cho rằng nó được coi như một “biện pháp thông thường” được thiết kế để giải quyết sự cản trở của một thủ tục tố tụng chính thức. Bà cho biết hành động của Fischer trước, trong và sau ngày 6 tháng 1 chứng tỏ rằng ông ta có ý định ngăn cản Quốc hội thực hiện công việc chứng nhận kết quả bầu cử.
Elizabeth Prelogar nói rằng: “Ông ấy đã nói trước ngày 6 tháng 1 rằng ông ấy chuẩn bị xông vào Điện Capitol, chuẩn bị sử dụng bạo lực, ông ấy muốn đe dọa Quốc hội. Ông ấy nói họ không thể bỏ phiếu.” Và sau đó ông ta đến Điện Capitol vào ngày 6 tháng 1 với ý định đó và thực hiện hành động, bao gồm cả việc hành hung một nhân viên thực thi pháp luật.
Cáo buộc cản trở là một trong những cáo buộc trọng tội được sử dụng rộng rãi nhất được đưa ra trong cuộc truy tố quy mô lớn của liên bang sau cuộc nổi dậy bạo lực. Nó có thời hạn tù tối đa là 20 năm, nhưng Elizabeth Prelogar cho biết thời hạn trung bình được áp dụng cho đến nay là khoảng hai năm.
Khoảng 170 bị cáo ngày 6 tháng 1 đã bị kết tội cản trở hoặc âm mưu cản trở phiên họp chung của Quốc hội vào ngày 6 tháng 1, bao gồm cả thủ lĩnh của hai nhóm cực hữu là Proud Boys và Oath Keepers. Một số bị cáo đã bị hoãn tuyên án cho đến khi các thẩm phán của Tối cao Pháp viện ra phán quyết về vấn đề này.
Một số kẻ bạo loạn thậm chí đã được ra tù sớm trong khi kháng cáo đang chờ giải quyết vì lo ngại rằng họ có thể phải thụ án lâu hơn mức đáng lẽ phải có nếu Tối cao Pháp viện ra phán quyết chống lại Bộ Tư pháp. Họ bao gồm Kevin Seefried, một người đàn ông Delaware đã đe dọa một sĩ quan cảnh sát Da đen bằng một cây cột gắn cờ chiến đấu của Liên minh miền Nam khi ông ta xông vào Điện Capitol. Seefried đã bị kết án ba năm tù vào năm ngoái, nhưng một thẩm phán gần đây đã ra lệnh thả ông ta sau một năm tù giam trong khi chờ phán quyết của Tối cao Pháp viện.
Hầu hết các thẩm phán tòa cấp dưới đã cân nhắc đều cho phép giữ nguyên cáo buộc.
Nhưng Thẩm phán quận Hoa Kỳ Carl Nichols, một người được Trump bổ nhiệm, đã bác bỏ cáo buộc chống lại Fischer và hai bị cáo khác, viết rằng các công tố viên liên bang đã đi quá xa. Một hội đồng chia rẽ của tòa phúc thẩm liên bang ở Washington đã phục hồi cáo buộc trước khi Tối cao Pháp viện đồng ý thụ lý vụ việc. Giờ đây, Tối cao Pháp viện sẽ xem xét liệu cách giải thích luật của các công tố viên có thể được sử dụng để chống lại những kẻ bạo loạn hay không và liệu các bản án đã được kết án có được giữ nguyên hay không.
Hơn 1.350 người đã bị buộc tội liên quan đến bạo loạn ở Điện Capitol. Khoảng 1.000 người trong số họ đã nhận tội hoặc bị bồi thẩm đoàn hoặc thẩm phán kết tội sau một phiên tòa.
Quyết định dự kiến sẽ được đưa ra vào cuối tháng 6.
Trump gần như chắc chắn sẽ sử dụng một quyết định chống lại chính phủ để khơi dậy những lời chỉ trích mà ông ta đã nhắm vào các công tố viên khi ông ta cố gắng điều chỉnh lại cuộc tấn công vào Điện Capitol ngày 6 tháng 1 là một “ngày đẹp trời của những công dân hiền lành đi tham quan Quốc hội”.
Và điều đó có nghĩa là rủi ro cao không chỉ đối với Trump và các bị cáo ngày 6 tháng 1 mà còn cả Bộ Tư pháp.
Claire Finkelstein, giáo sư luật và triết học tại Trường Luật Carey thuộc Đại học Pennsylvania, cho biết rằng: “Bất kỳ phán quyết nào cho thấy Bộ Tư pháp đã buộc tội không đúng trong bất kỳ trường hợp nào trong số này sẽ gây tổn hại rất lớn về mặt chính trị”.
Mặc dù Trump không phải là một bên trong vụ án, nhưng đơn kháng cáo đã gián tiếp đẩy tên của ông ta vào danh sách của Tối cao Pháp viện lần thứ ba trong năm bầu cử này. Vào tháng 3, các thẩm phán đã ra phán quyết rằng cựu tổng thống 45 vẫn sẽ xuất hiện trên lá phiếu ở Colorado bất chấp những tuyên bố rằng ông ta đã vi phạm “lệnh cấm nổi dậy” của Tu chính án thứ 14 vì hành động của ông ta vào ngày 6 tháng 1. Đây được xem là chiến thắng thứ nhất của Trump liên quan đến Tối cao Pháp viện.
Chiến thắng của Fischer sẽ không phải là một đòn mang tính cách mạng đối với các vụ bạo loạn ở Điện Capitol của DOJ, nhưng Trump gần như chắc chắn sẽ dùng chiến thắng dành cho Fischer để cố gắng làm suy yếu Bộ Tư pháp nhiều hơn nữa. Tùy thuộc vào cách tòa án ra quyết định, ông ta cũng có thể cố gắng loại bỏ cáo buộc đó trong trường hợp của chính mình.
Tuy nhiên, trong hồ sơ nộp lên Tối cao Pháp viện vào tuần trước về vụ kiện miễn trừ của Trump, cố vấn đặc biệt Jack Smith đã lập luận rằng cáo buộc cản trở sẽ chống lại Trump ngay cả khi Fischer thắng. Trong phần chú thích cuối trang, Jack Smith chỉ ra rằng cáo buộc của Trump dựa trên danh sách đại cử tri giả mà ông ta đã cố gắng đệ trình lên Quốc hội.
Randall Eliason, cựu công tố viên liên bang và giáo sư luật Đại học George Washington, cho biết rằng: “Các cáo buộc của Trump có thể vẫn tồn tại bất kể tòa án làm gì với Fischer”.
Các nhóm cấp tiến đã kêu gọi Thẩm phán Clarence Thomas rút lui khỏi các vụ án liên quan đến ngày 6 tháng 1 vì vợ ông, nhà hoạt động bảo thủ Ginni Thomas, thừa nhận rằng bà đã tham dự cuộc vận động tranh cử của Trump tại Tòa Bạch Ốc trước vụ tấn công. Các tin nhắn văn bản được ủy ban quốc hội xem xét cũng cho thấy Ginni Thomas liên tục nhắn tin cho các viên chức cấp cao bên trong Tòa Bạch Ốc sau cuộc bầu cử để đề nghị ủng hộ. Nhưng, Clarence Thomas đã phớt lờ những yêu cầu đó và Chánh án John Roberts cũng không cho đó là vấn đề quan trọng. Dường như họ đang hợp lực cùng nhau để cùng giải quyết những rắc rối này nhằm đem lại lợi thế cho Trump và những kẻ nổi loạn bằng những lập luận và phán quyết mờ ám, phe đảng nhưng hợp pháp.
Lời kết:
Qua vụ án tài liệu mật ở Florida với thẩm phán Trump: Aileen Cannon mà tôi đã có một bài trong ngày hôm qua, tôi có nhấn mạnh rằng: Aileen Cannon không cần phải tuyên Trump trắng án, tha bổng mà bà ta chỉ cần kéo dài thời gian ra dài nhất, lâu nhất có thể bằng những lập luận, lý lẽ mà các công tố viên sừng sỏ như Jack Smith cũng phải chịu phép, bởi vì đó là những điều hợp pháp dù người đưa ra những lý lẽ đó có mục đích bất hợp pháp là kéo giản thời gian dẫn đến ngày xét xử là sau cuộc bầu cử.
Còn với Tối cao Pháp viện, tòa án cao nhất đất nước với đa số thẩm phán bảo thủ 6/3 thì cũng không khó lắm để nhìn ra cách giải quyết các vấn đề có liên quan đến Trump, cũng với thủ thuật câu giờ tối đa, từ từ mà làm và Trump đã nhận được chiến thắng thứ nhất vụ Colorado rồi, giờ vụ Fischer và quyền miễn trừ tổng thống nữa thì thời gian còn lại sẽ không đủ để phía Bộ Tư pháp có thể hành động gì khi chắc chắn Tối cao Pháp viện sẽ thụ lý đơn kháng cáo của Trump đến từ vụ án ở Manhattan vào cuối mùa hè và sẽ cần thời gian để giải quyết đến ngày 5 tháng 11 là vừa đẹp.
Nói tóm lại, chính hệ thống Tư pháp hai tầng của nước Mỹ đã dung dưỡng sai trái đối với một kẻ phạm những tội tày trời như Trump. Trách ai bây giờ? Có nhiều người để trách nhưng dù có trách móc, chỉ trích hay lên án họ thì cũng không thể thay đổi tình trạng trở nên tốt hơn. Nước Mỹ đang tồn tại một hệ thống bị lỗi, những lỗ hổng không được vá lại, không ai muốn sửa lỗi vì nhiều người Mỹ vẫn còn mang nặng lòng tự hào tự tôn dân tộc không đúng chỗ, luôn cho rằng cái gì của nước Mỹ đều là số 1, là ‘number one’, là ‘perfect’, và không cần thiết phải sửa lỗi hay thay đổi, đơn giản chỉ vì có nhiều người có lợi bởi những lỗ hổng này ngày nào mà chúng còn tồn tại.
Việt Linh
https://www.c-span.org/video/?534910-1/supreme-court-hears-case-challenging-january-6-obstruction-charge