(CaliToday) – Tổng thống Joe Biden khẳng định đặc quyền hành pháp để phản đối nỗ lực của Cộng hoà muốn nắm được băng ghi âm cuộc thẩm vấn của Công tố viên Đặc biệt Robert Hur điều tra việc giải quyết tài liệu Mật của chính phủ, lên án chiêu trò chính trị ảnh hưởng nghiêm trọng đến cơ quan thực thi công lực liên bang.
Được thông báo vào thứ 5, bước đi này nhằm bảo vệ Tổng trưởng Tư pháp Merrick Garland khỏi bị truy tố nếu Cộng hoà Hạ viện thành công trong việc buộc ông tội khinh thường Quốc hội vì đã từ chối giao nộp băng ghi âm ông Hur thẩm vấn ông Biden tại Toà Bạch Ốc theo yêu cầu của trát đòi. Diễn biến này diễn ra 2 tháng sau khi biên bản cuộc khẩu cung được công bố.
Trao đổi ngắn gọn với truyền thông bên ngoài văn phòng Bộ Tư pháp, ông Garland cáo buộc nỗ lực của Cộng hòa là hành động mới nhất trong “một loạt những cuộc tấn công chưa từng có, nói thẳng ra là vô căn cứ nhắm vào Bộ Tư pháp,” bao gồm những nỗ lực nhằm cắt ngân khoản dành cho Công tố viên Đặc biệt truy tố cựu Tổng thống Donald J Trump.
Sau đó vào thứ Năm, 2 Ủy ban Hạ viện bỏ phiếu theo lằn ranh đảng phái đề nghị buộc ông Garland tội khinh thường Quốc hội vì đã từ chối tuân theo trát đòi giao nộp băng ghi âm.
Uỷ ban Tư pháp Hạ viện phê chuẩn nghị quyết chống Tổng trưởng Tư pháp đầu tiên với số phiếu 18-15. Uỷ ban Giám sát Hạ viện hoãn cuộc bỏ phiếu của họ cho đến tối vì nhiều thành viên sang New York bày tỏ sự ủng hộ dành cho cựu Tổng thống tại phiên toà hình sự ở Manhattan. Sau một phiên họp kéo dài suốt đêm bị hủy hoại bởi số lượng lớn các cuộc tấn công cá nhân và những trò hề khác, Uỷ ban do Cộng hòa lãnh đạo đã bỏ phiếu từ 24 – 20 đề nghị cáo buộc khinh thường.
Những nghị quyết này sẽ được đua ra sàn Hạ viện bỏ phiếu, có được phê chuẩn hay không vẫn chưa chắc chắn, trước tình trạng thế đa số của Cộng hoà quá mong manh, cộng thêm sự chia rẽ nội bộ sâu sắc.
Các hành động này nằm trong nỗ lực rộng lớn hơn của các nhà lập pháp Cộng hòa nhằm săm soi kỹ lưỡng những viên chức chính quyền ông Biden sau khi thất bại trong việc luận tội ông Biden thay mặt cho ông Trump, người đã bị luận tội 2 lần và bị truy tố hình sự 4 lần.
Tuyên bố về đặc quyền hành pháp chắc chắn sẽ khiến Cộng hòa phẫn nộ, nhưng nó phù hợp với thông lệ của chính quyền Donald Trump và của người tiền nhiệm, Tổng thống Barack Obama.
Bộ Tư pháp viện dẫn đặc quyền hành pháp khi quyết định không theo đuổi cáo buộc chống lại 2 người tiền nhiệm của ông Garland khi họ bị buộc tội khinh thường Quốc hội, gồm Eric H. Holder Jr. (Dân chủ) vào năm 2012, và William P. Barr (Cộng hòa) vào năm 2020. Và Trump đưa ra diễn giải rộng lớn về đặc quyền hành pháp của tổng thống là trọng tâm trong lập luận pháp lý hai vụ truy tố liên bang do Công tố viên Jack Smith lãnh đạo.
Cộng hòa cần băng ghi âm này để theo đuổi cuộc điều tra luận tội kéo dài và sâu rộng đối với Biden, mặc dù Hur quyết định không truy tố đương Nhưng giá trị chính trị của băng ghi âm sẽ cao hơn nhiều, vì nó có thể cung cấp bằng chứng tai hại về việc ông Hur mô tả Biden là một “người đàn ông cao tuổi có trí nhớ kém,” và có giá trị cho chiến dịch tranh cử của ông Trump.
Trong thư gởi cho Tổng thống, Tổng trưởng Tư pháp hối thúc sử dụng đặc quyền hành pháp, vì những cuộc thẩm vấn của ông Hur với Tổng thống và cây viết thuê “nằm trong phạm vi đặc quyền hành pháp. Việc giao nộp chúng “sẽ làm tăng nguy cơ không thể chấp nhận được” về việc làm suy yếu “các cuộc điều tra hình sự quan trọng tương tự, đặc biệt là những cuộc điều tra mà sự hợp tác tình nguyện của các viên chức Toà Bạch Ốc rất quan trọng.”
Cộng hòa có thể thách thức tuyên bố đặc quyền hành pháp ở tòa liên bang, mặc dù điều đó có thể khiến họ rơi vào tình thế khó xử khi mâu thuẫn với những khẳng định rộng lớn về đặc quyền hành pháp của ông Trump trong hai vụ truy tố hình sự liên bang.
Hương Giang (Theo New York Times)