(CaliToday) – Tối cao Pháp viện Hoa Kỳ vào thứ Hai đưa ra một tuyên bố quan trọng về phạm vi thẩm quyền của tổng thống, với phán quyết cựu Tổng thống Donald J. Trump được miễn tố đáng kể.
Toà Tối cao cho rằng, các tổng thống có quyền miễn tố “tuyệt đối” đối với những hành động chính thức rõ ràng, nhưng không được miễn tố đối với các hành động không chính thức. Phán quyết 6-3 của Toà theo lằn ranh ý thức hệ sẽ gởi hồ sơ lại cho toà cấp dưới xác định những hành động nào trong bản cáo trạng truy tố ông Trump tìm cách đảo ngược kết quả bầu cử năm 2020 chính thức hay không chính thức. Phán quyết này có thể sẽ kéo dài thêm thời gian, và thêm thủ tục kháng án đối với phiên tòa xét xử cựu Tổng thống ở D.C.
Trong khi phe đa số nhấn mạnh, những trao đổi của cựu Tổng thống với các viên chức Bộ Tư pháp được quyền miễn tố tổng thống bảo vệ, nhưng cần phải cân nhắc kỹ hơn liệu Trump có được miễn tố hay không đối với những trao đổi với Phó Tổng thống Mike Pence, và những tuyên bố công khai của ông trong thời gian tranh cử cho đến cuộc bạo động Điện Capitol ngày 6 tháng 1 năm 2021.
Trong quan điểm đa số, Chánh thẩm John G. Roberts Jr. cho rằng, tổng thống không được miễn tố đối với những hành vi không chính thức, và không phải mọi việc Tổng thống làm đều chính thức. “Theo cấu trúc hiến pháp về phân chia quyền lực của chúng ta, bản chất quyền lực tổng thống cho phép một cựu tổng thống được miễn tố tuyệt đối khỏi truy tố hình sự đối với những hành động nằm trong thẩm quyền hiến pháp,” ông John Roberts ghi. “Và ông ấy ít nhất có quyền được miễn tố đối với tất cả các hành vi chính thức của mình. Không có quyền miễn tố hành vi không chính thức.” Chánh thẩm nhấn mạnh, tổng thống không đứng trên pháp luật.”
Thẩm phán Sonia Sotomayor trong quan điểm bất đồng nảy lửa tuyên bố, “Trong mọi việc sử dụng thẩm quyền chính thức, Tổng thống giờ đây là một vị vua đứng trên luật pháp.”
Đọc quan điểm trước toà, bà Sotomayor gay gắt, “Bởi vì Hiến pháp của chúng ta không bảo vệ một cựu tổng thống khỏi việc phải trả lời những hành vi tội phạm và phản quốc, nên tôi không đồng tình! ” Thẩm phán cấp tiến cho rằng, việc đa số trao quyền miễn tố cho tổng thống “định hình lại thể chế của nhiệm kỳ tổng thống,” và “nhạo báng nguyên tắc nền tảng của Hiến pháp và hệ thống chính quyền của chúng ta rằng không ai đứng trên luật pháp.”
Theo Thẩm phán, sự bảo vệ mà Toà dành cho các tổng thống “thật tệ và nó vô căn cứ.”
Cựu Tổng thống vào tháng 8 năm ngoái bị truy tố 4 tội danh: âm mưu lường gạt Hoa Kỳ, âm mưu cản trở một thủ tục chính thức, cản trở và tìm cách cản trở một thủ tục chính thức, và âm mưu tước quyền bầu cử của cử tri. Ông Trump không nhận tội những tội danh này.
Vì quyết định để tòa sơ thẩm xác định hành động nào của ông Trump chính thức hay không chính thức, nên rất khó có khả năng phiên toà xử cựu Tổng thống đảo ngược bầu cử năm 2020 diễn ra trước khi cử tri bỏ phiếu tổng tuyển cử năm nay.