(CaliToday) – Tổng thống Joe Biden xem việc trả tự do cho một số người Mỹ bị Nga giam giữ trong cuộc trao đổi tù nhân đa quốc gia chứng minh nỗ lực của ông trong việc vun đắp các liên minh quốc tế, chỉ trích những bốc đồng chủ nghĩa biệt lập của người tiền nhiệm, trong khi ăn mừng thành tựu chính sách đối ngoại được mong đợi từ lâu.
“Thỏa thuận giúp điều này trở thành hiện thực là chiến công ngoại giao — và tình hữu nghị,” Biden nói khi thông báo 3 công dân Mỹ và một người có thẻ xanh đã được Nga trả tự do. “Đối với bất cứ ai đặt câu hỏi, liệu các đồng minh có quan trọng hay không, thì họ thực sự quan trọng. Họ quan trọng. Và hôm nay là một ví dụ mạnh mẽ về lý do tại sao tình hữu nghị trên thế giới này lại vô cùng quan trọng — những người bạn mà bạn có thể tin tưởng, hợp tác và phụ thuộc.”
Câu nói này nhằm ngầm chỉ trích ứng cử viên tổng thống Cộng hòa Donald Trump, người thường công kích các đồng minh trong khi thúc đẩy chương trình nghị sự “Nước Mỹ trên hết.”
Và sau cuộc trao đổi tù nhân lịch sử vào thứ Năm, Donald Trump tiếp tục chỉ trích chính phủ Biden bằng những suy đoán vô căn cứ. Toà Bạch Ốc cho biết, thỏa thuận không liên quan đến việc trao đổi tiền mặt, nhưng cựu Tổng thống vào thứ 5 lên Truth Social đặt nghi vấn phủ nhận nhưng không đưa ra thông tin cụ thể.
“Chúng ta có bao nhiêu người so với họ? Chúng ta cũng trả tiền mặt cho họ à? Họ có đưa tiền mặt cho chúng ta không (Xin hãy rút lại câu hỏi đó, vì tôi chắc chắn câu trả lời là KHÔNG)?” Trump ghi.
Trump nhiều lần đưa ra tuyên bố sai sự thật rằng Hoa Kỳ trả cho Iran hàng tỷ Mỹ kim tiền mặt.
“Chúng ta đang phóng thích những kẻ sát nhân, giết người, côn đồ. Tôi chỉ tò mò vì chúng ta không bao giờ đạt được thỏa thuận tốt, trong bất cứ vấn đề gì, nhưng đặc biệt là trao đổi con tin. ‘Những người thương lượng’ của chúng ta luôn khiến chúng ta mất mặt. Tôi đã giải cứu được nhiều con tin và KHÔNG đưa cho Quốc gia đối nghịch bất cứ thứ gì – và không bao giờ đưa tiền mặt. Làm như vậy đặt tiền lệ xấu cho tương lai. Mọi thứ nên diễn ra như vậy, nếu không tình hình này sẽ ngày càng tồi tệ hơn.” Trump nói tiếp.
Cựu Tổng thống trong cuộc phỏng vấn trên “Clay Travis & Buck Sexton Show” tiếp tục lặp lại những cáo buộc sai trái có tiền mặt liên quan đến thỏa thuận. Trump khoe khoang trong thời gian làm tổng thống, ông đã đưa về nước 59 tù nhân Mỹ “không mất đồng bạc cắc nào.”
Khi được hỏi về những tuyên bố của Trump rằng ông ta có thể đưa các con tin ra khỏi Nga mà không cần nhượng bộ bất cứ điều gì, Biden d đáp ngắn gọn, “Tại sao ông ta không làm khi còn là tổng thống?”
Khoảng 1 tiếng đồng hồ sau, Trump chỉ trích thoả thuận, bảo rằng “đặt ra tiền lệ xấu.”
Khoảnh khắc đó phản ánh một cuộc trao đổi tù nhân phức tạp và quy mô, liên quan đến 7 quốc gia – diễn ra chỉ 96 ngày trước Ngày bầu cử và chưa đầy sáu tháng trước khi Biden rời nhiệm kỳ – đã nhanh chóng được đưa vào bối cảnh chính trị căng thẳng của quốc gia như thế nào.
Các phụ tá của ông Biden ghi nhận Phó Tổng thống Harris đã giúp tạo điều kiện cho thỏa thuận này, nhằm mục đích đánh bóng uy tín về chính sách đối ngoại của ứng cử viên Dân chủ trong chiến dịch tranh cử tổng thống. Các nhà lập pháp ca ngợi những bước đi ngoại giao dẫn đến việc ký giả Evan Gershkovich của Wall Street Journal và cựu Thuỷ quân Lục chiến Hoa Kỳ Paul Whelan được trả tự do. Cộng hòa phần lớn giữ im lặng, mặc dù có một số đặt câu hỏi liệu có sáng suốt khi thả tội phạm Nga để đổi lấy những người Mỹ bị giam giữ bất hợp pháp.
Tuyên bố Không trao đổi gì bảo đảm tự do cho các tù nhân Mỹ hoàn toàn không đúng. Có ít nhất 4 cuộc trao đổi dưới thời ông Trump, tù nhân đổi lấy tù nhân.
Tuyên bố không bao giờ trả tiền mặt cũng không đúng. Vào năm 2017, Trump đã cho phép trả $2 triệu Mỹ kim cho Bắc Hàn để đưa sinh viên Otto Warmbier về nước, theo 2 nguồn tin. Không rõ liệu số tiền đó có được thanh toán hay không.
Đối với đương kim tổng thống 81 tuổi – người bị áp lực trong nội bộ Dân chủ rút lại chiến dịch tái tranh cử vì lo ngại tuổi tác và khả năng thực hiện nhiệm vụ trong nhiệm kỳ thứ 2 – cuộc trao đổi này chính là thành tựu chính sách đối ngoại lớn đầu tiên trong giai đoạn ông đang tìm cách củng cố di sản của mình trước khi rời nhiệm kỳ.
Theo thỏa thuận, Nga đồng ý thả 16 tù nhân, gồm 4 người Mỹ, 5 người Đức và 7 người Nga, kể cả những người bất đồng chính kiến ủng hộ dân chủ. Một kẻ sát nhân người Nga bị kết án được Đức, và một số điệp viên tình báo Nga bị giam giữ tại Hoa Kỳ và Châu Âu cũng được thả tự do trong cuộc trao đổi tù nhân quốc tế lớn nhất kể từ Chiến tranh Lạnh.
Việc những tù nhân Mỹ được trả tự do làm suy yếu một trong những công kích thường xuyên của Trump về đối ngoại của Biden. Trump tuyên bố chỉ có ông ta mới có thể những công dân Hoa Kỳ bị giam giữ ở nước ngoài về nước.
“Toàn thế giới, tôi nói với quý vị điều này: Chúng tôi muốn các con tin của mình trở về, và tốt hơn hết là họ phải trở về trước khi tôi nhậm chức, nếu không quý vị sẽ phải trả một cái giá rất đắt,” Trump nói trong bài phát biểu chấp nhận đề cử tổng thống tại Đại hội Đảng Cộng hòa vào tháng 7.
Hương Giang