(CaliToday) — Tổng thống đắc cử Donald Trump đang xây dựng đội ngũ an ninh quốc gia, với cựu chiến binh và là xướng ngôn viên Fox News Pete Hegseth sẽ vào ghế Bộ trưởng Quốc phòng, và cựu Giám đốc Tình báo Quốc gia John Ratcliffe làm lãnh đạo Cơ quan Tình báo Quốc gia, trong khi Thống đốc South Dakota Kristi Noem sẽ đảm nhận vị trí Bộ trưởng Nội an.
Ông Trump trong một loạt thông báo vào thứ Ba cho biết đã chọn cựu Thống đốc Arkansas Mike Huckabee làm đại sứ tại Israel, và thân hữu lâu năm Steven Witkoff làm đặc phái viên tại Trung Đông. Trump cũng bổ nhiệm cựu Thư ký nội các của ông là Bill McGinley làm cố vấn pháp lý Toà Bạch Ốc.
Chọn và đề cử những ứng cử viên vào nội các kế nhiệm đang được Tổng thống đắc cử thực hiện với tốc độ nhanh hơn và không có nhiều kịch tính như lần chuyển giao quyền lực đầu tiên sau chiến thắng vào năm 2016. Việc Trump lựa chọn Hegseth thiếu kinh nghiệm quân sự hoặc an ninh quốc gia cấp cao, hay Noem không có kinh nghiệm về di trú cũng như an ninh quốc gia, chắc chắn sẽ đặt ra những dấu hỏi lớn về phẩm chất của họ để có thể lãnh đạo các cơ quan này.
44 tuổi, Hegseth đồng xướng ngôn viên chương trình “Fox & Friends Cuối tuần” của Fox News, và là cộng tác viên của kênh này từ năm 2014, nơi ông thường xuyên mời Trump lên chương trình, và phát triển tình bạn với cựu Tổng thống.
Nếu được Thượng viện chuẩn thuận, Hegseth sẽ thừa hưởng công việc hàng đầu giữa bối cảnh một loạt các cuộc khủng hoảng toàn cầu đang diễn ra, từ cuộc chiến xâm lược của Nga ở Ukraine, những lo ngại gia tăng về liên minh đang lớn mạnh giữa Nga và Bắc Hàn, đến các cuộc tấn công liên tục của các lực lượng ủy nhiệm của Iran ở Trung Đông, và cũng như nỗ lực thúc đẩy lệnh ngừng bắn giữa Israel và Hamas và Hezbollah, cũng như những lo ngại ngày càng gia tăng về liên minh ngày càng gia tăng giữa Nga và Bắc Hàn.
Việc chọn Hegseth nằm ngoài chuẩn mực của một Bộ trưởng Quốc phòng truyền thống, nhưng ông là người ủng hộ Trump trung thành và tận tuỵ trong nhiệm kỳ đầu tiên, bênh vực mối quan hệ giữa Trump và lãnh đạo độc tài Bắc Hàn Kim Jong-un, ủng hộ chương trình nghị sự “Nước Mỹ trên hết”của cựu Tổng thống tìm cách rút quân đội Hoa Kỳ khỏi nước ngoài, và tích cực đấu tranh cho các cựu chiến binh bị cáo buộc phạm tội ác chiến tranh.
Trong thông báo chọn Hegseth, Trump ca ngợi kinh nghiệm chiến đấu và sự ủng hộ của xướng ngôn viên “Fox & Friends Cuối tuần” dành cho quân đội và cựu chiến binh. “Pete cứng rắn, sáng suốt, và thực sự tin vào Nước Mỹ trên hết,” tuyên bố ghi. “Với Pete nắm quyền lãnh đạo, kẻ thù của nước Mỹ sẽ được cảnh báo — quân đội chúng ta sẽ vĩ đại trở lại, và nước Mỹ sẽ không bao giờ lùi bước.”
Hegseth từng là quân nhân Lục quân phục vụ chiến trường Afghanistan , Iraq, và tại Vịnh Guantanamo, Cuba.
Là người từ tiểu bang Minnesota, Hegseth tốt nghiệp Đại học Princeton, tại đây ông xuất bản tạp chí bảo thủ The Princeton Tory, trong đó có viết về việc chứng kiến tượng Saddam Hussein bị lật đổ ở Baghdad vào năm 2003. “Những ý tưởng bảo thủ đã, đang và sẽ tiếp tục có hiệu quả,” Hegseth viết. “Danh sách này rất dài: Một quân đội mạnh mẽ là điều hoàn toàn cần thiết để mang lại hòa bình, và ổn định lâu dài cho thế giới.”
Hegseth cũng là tác giả của “The War on Warriors: Behind the Betrayal of the Men Who Keep Us Free” được xuất bản vào đầu năm nay, trong đó ông lên tiếng về việc xoá “chính trị bản sắc” trong quân đội.
Trong khi đứng đầu Ngũ Gíac Đài là chức vụ quan trọng được thèm muốn trong bất cứ chính phủ nào, thì ghế Bộ trưởng Quốc phòng trong nhiệm kỳ đầu tiên của Trump lại đầy biến động. Năm người giữ qua chức vụ này trong bốn năm nhiệm kỳ cựu Tổng thống hoặc bị sa thải, hoặc phục vụ tạm quyền, và chỉ có hai người trong số họ thực sự được Thượng viện chuẩn thuận.
Mối quan hệ của Trump với các nhà lãnh đạo dân sự và quân sự trong nhiệm kỳ đầu đầy căng thẳng, mơ hồ, và thất vọng, khi họ phải chật vật đối phó với tính khí thất thường, hay thậm chí phải diễn dịch ý của ông chủ trên Twitter, mà thông thường trước tình huống vô cùng bất ngờ với những quyết định chính sách đột ngột khiến họ không chuẩn bị để giải thích hoặc bênh vực. Nhiều tướng lãnh từng làm việc dưới quyền Trump trong nhiệm kỳ đầu chỉ trích ông không đủ tư cách phục vụ tại Phòng Bầu dục, và cựu Tổng thống cũng lên án họ.
Segth cũng bênh vực mạnh mẽ 4 cựu nhà thầu của Blackwater bị kết tội trong vụ xả súng năm 2007 ở Baghdad khiến hơn chục thường dân Iraq thiệt mạng. Họ được Trump ân xá trước khi ông rời Toà Bạch Ốc.
Trong khi đó, Noem cũng là một người bảo thủ nổi tiếng, và từng là nhà lập pháp tại Quốc hội, người đã sử dụng hai nhiệm kỳ để dẫn dắt một tiểu bang nhỏ vươn lên vị trí nổi bật trong nền chính trị Cộng hòa. Bản thân Thống đốc là một ứng cử viên tiềm năng cho vòng sơ bộ nhưng từ chối thách thức Trump. Noem thay vào đó công khai vận động để được chọn làm liên danh tranh cử, nhưng nhanh chóng mất sự ủng hộ giữa một loạt hành động gây tranh cãi, và Trump cuối cùng chọn JD Vance.
Nếu được chuẩn thuận, Noem sẽ đứng đầu cơ quan đóng vai trò trung tâm trong các kế hoạch di trú toàn diện của Tổng thống đắc cử, và trục xuất hàng loạt di dân lậu. Ước tính nước Mỹ hiện nay có khoảng 11 triệu người nhập bất hợp pháp.
Bộ Nội an với 260.000 nhân viên được thành lập sau vụ tấn công khủng bố 11 tháng 9 năm 2001, với phạm vi trách nhiệm rộng lớn. Cơ quan này được hợp nhất từ 22 cơ quan khác nhau với nhiệm vụ nặng nề là ngăn chặn các cuộc tấn công trong tương lai, và liên tục bị chỉ trích là quá cồng kềnh và nên được tách ra.
Cựu dân biểu Cộng hòa của Texas Ratcliffe từng giữ chức Giám đốc Cơ quan tình báo quốc gia trong những tháng cuối nhiệm kỳ đầu tiên của Trump, lãnh đạo các cơ quan gián điệp của Mỹ trong đại dịch vi-rút corona. Ratcliffe là một lựa chọn truyền thống hơn cho vai trò này, đòi hỏi chuẩn thuận của Thượng viện, so với một số người trung thành được một số người ủng hộ Trump vận động vào ghế này.
Ratcliffe bị Dân chủ chỉ trích vì trong những ngày cuối cùng bầu cử tổng thống năm 2020 đã công bố thông tin cáo buộc tình báo Nga gây thiệt hại cho Dân chủ, mặc dù ông thừa nhận rằng thông tin đó có thể không đúng sự thật.
Ratcliffe ngày càng được chú ý từ năm 2019 khi nhiệt thành bênh vực Trump trong cuộc luận tội đầu tiên tại Hạ viện. Ông là thành viên của toán cố vấn luận tội của Trump, và đã thẩm vấn các nhân chứng một cách căng thẳng trong các phiên điều trần luận tội.
Sau khi Hạ viện do Dân chủ kiểm soát bỏ phiếu luận tội Trump, Ratcliffe cáo buộc, “Đây là cuộc luận tội mỏng nhất, nhanh nhất và yếu nhất mà đất nước chúng ta từng chứng kiến.” Ông cũng chất vấn gay gắt cựu Công tố viên Đặc biệt Robert Mueller trước Ủy ban Tư pháp Hạ viện về cuộc điều tra Nga can thiệp bầu cử 2016.
Huckabee là người bảo vệ mạnh mẽ Israel, và việc chọn ông làm đại sứ tại nước này diễn ra khi Trump hứa sẽ liên kết chính sách đối ngoại của Hoa Kỳ chặt chẽ hơn với lợi ích của Israel khi nước này tiến hành chiến tranh chống Hamas ở Gaza và Hezbollah ở Lebanon. Huckabee dẫn đầu các chuyến thăm Israel trong nhiều năm theo tour du lịch, và thường xuyên quảng cáo những chuyến đi này trên các phương tiện truyền thông bảo thủ.
Witkoff là một nhà đầu tư bất động sản ở Florida và cả New York, hiện đang giữ chức chủ tịch Ủy ban Nhậm chức của Trump.
Việc chọn Witkoff không nằm ngoài mô-típ của Trump khi đưa những người thân cận vào các vị trí chủ chốt trong danh mục đầu tư Trung Đông. Tám năm trước, cựu Tổng thống bổ nhiệm cựu luật sư công ty Jason Greenbaltt làm đại diện đặc biệt cho các cuộc thương lượng quốc tế và dựa vào con rể Jared Kushner làm đặc phái viên cá nhân trong các vòng thương lượng trong vùng.
Hương Giang