(CaliToday) – Toà Phúc thẩm Georgia vào thứ 5 ra phán quyết tước tư cách công tố của Biện lý quận Fulton Fani Willis – người đã truy tố ông Donald Trump và 18 đồng phạm trong vụ Tội phạm có tổ chức liên quan đến nỗ lực can thiệp bầu cử tiểu bang vào năm 2020.
Quyết định của Toà gây kinh ngạc và ném toàn bộ vụ truy tố vào hỗn loạn.
Phán quyết 2-1 của hội đồng Phúc thẩm 3 Thẩm phán đảo ngược quyết định được Toà cấp dưới đưa ra vào tháng 12, trong đó cho phép bà Willis tiếp tục truy tố, bất chấp những tiết lộ về mối quan hệ tình cảm với luật sư được bà mướn làm Công tố viên Đặc biệt lãnh đạo vụ truy tố.
Tất cả 3 Thẩm phán Phúc thẩm đều do Cộng hòa bổ nhiệm. Văn phòng Biện lý quận Fulton ngay sau khi có phán quyết phúc thẩm đã nhanh chóng đệ thỉnh nguyện lên toà thông báo sẽ kháng cáo quyết định trên lên Tối cao Pháp viện Georgia, vốn cũng đa số Thẩm phán bảo thủ.
Nếu quyết định của tòa Phúc thẩm vẫn có hiệu lực thì nó có thể làm sụp đổ vụ truy tố hình sự cuối cùng liên quan đến Tổng thống đắc cử. Bộ Tư pháp gần đây quyết định bãi bỏ 2 bản cáo trạng hình sự chống ông Trump, theo chính sách của Bộ Tư pháp không truy tố một tổng thống trong nhiệm kỳ.
Ông Trump và các bị cáo khác trong bản cáo trạng Tội phạm có Tổ chức ở Georgia tìm cách tước tư cách công tố của bà Willis và Văn phòng Biện lý Quận Fulton, cáo buộc mối quan hệ tình cảm trước đây giữa Biện lý và cựu Công tố viên Đặc biệt Nathan Wade tạo ra xung đột quyền lợi không thể giải quyết được. Thẩm phán toà Thượng thẩm Fulton, ông Scott McAfee, không đồng tình với lập luận này, vì không có đủ chứng cớ chứng minh mối quan hệ tình cảm cá nhân và những chuyến du lịch của Willis với công tố viên hàng đầu tạo ra “xung đột quyền lợi thực sự.” Nhưng McAfee cũng phát giác ra, biểu hiện hành vi không phù hợp vẫn còn, và cần được khắc phục. Thẩm phán yêu cầu chọn một trong hai phương án, “ hoặc Willis cùng toàn bộ Văn phòng Biện lý quận Fulton rút lui, hoặc ông Wade từ chức, để vụ truy tố được tiếp tục. Nathan Wade đâm đơn từ chức ngay sau phán quyết của toà.
Quyết định của đa số Hội đồng Phúc thẩm do Thẩm phán Trenton Brown viết cho rằng, quyết định của Thẩm phán McAfee “không khắc phục được biểu hiện của hành vi không đúng mực vốn đã tồn tại.
Phán quyết Phúc thẩm gây bất ngờ, một phần vì Thẩm phán McAfee có hồ sơ bảo thủ và ban đầu được Thống đốc Cộng hoà Brian Kemp bổ nhiệm. Trong ý kiến bất đồng, Thẩm phán Benjamin A. Land, cho hay, ông “đặc biệt lo ngại trước thực tế là đa số đã xem xét những gì từ lâu vốn là quyết định tùy ý của tòa xét xử sơ thẩm, và biến nó thành một vấn đề hoàn toàn khác.”
“Nếu Tòa này là toà xét xử và có quyền quyết định biện pháp khắc phục dựa trên quan sát của riêng chúng tôi, đánh giá về sự đáng tin cậy của các nhân chứng, và cân nhắc bằng chứng, thì có lẽ chúng tôi sẽ có lý khi đưa ra kết quả mà đa số tuyên bố,” Thẩm phán Land nói thêm. “Nhưng chúng tôi không phải là thẩm phán xét xử và chúng tôi không có quyền đó.”
Luật sư biện hộ Steve Sadow ca ngợi quyết định của Toà Phúc thẩm. “Như tòa lưu ý một cách chính đáng, chỉ có biện pháp khắc phục bằng việc tước tư cách công tố mới đủ để khôi phục lòng tin của công chúng,” luật sư ghi trong tuyên bố. “Quyết định này chấm dứt truy tố mang động cơ chính trị đối với tổng thống kế nhiệm của Hoa Kỳ.”
Bà Willis (Dân chủ) gần 4 năm trước khởi sự cuộc điều tra ông Trump và các đồng minh. Văn phòng Biện lý quận Fulton ban đầu truy tố Trump và 18 bị cáo khác 41 tội danh Tội phạm có Tổ chức và một loạt các tội danh khác liên quan đến âm mưu đảo ngược kết quả thất cử của cựu Tổng thống ở Georgia năm 2020. 4 bị cáo trong số này đã thoả thuận nhận tội, trong khi Trump và những bị cáo còn lại không nhận tội. Nếu văn phòng của bà không thể duy trì quyền kiểm soát thì vụ truy tố xem như bị chết. Khi bị tước khỏi công tố Georgia, số phận của vụ án sẽ được hội đồng tiểu bang do Cộng hòa kiểm soát quyết định.
Ủy ban này trước đây quyết định không truy tố Phó thống đốc Georgia Burt Jones – một đại cử tri giả của ông Trump vào năm 2020. Bà Willis và Văn phòng Biện lý Quận Fulton bị cấm đưa ra cáo buộc đối với ông Jones trong cáo trạng Tội phạm có Tổ chức vì có xung đột quyền lợi, sau khi Willis gây quỹ cho một trong những đối thủ chính trị của Jones.
Trong một loạt ý kiến đăng trên mạng xã hội X, Giáo sư luật trường Georgia State University, ông Anthony Michael Kreis, gọi phán quyết “quá tệ,” và các Thẩm phán Phúc thẩm đang xâm phạm công việc của toà xét xử sơ thẩm.
Chris Timmons – cựu công tố viên Georgia theo dõi chặt chẽ vụ án – cho rằng, “thật khó nói liệu Tòa Phúc thẩm có phán quyết đúng hay không,” đồng thời nói thêm rằng “lý do của họ là người dân đã mất niềm tin vào vụ truy tố.” Ông cũng lưu ý, bà Willis mới đây “tái đắc cử long trời lở đất cho thấy, quận Fulton ít nhất vẫn tin bà.”
Thủ tục tố tụng tiền thẩm vào tháng 1 rơi vào tình trạng đình trệ , sau khi một trong những bị cáo Michael Roman đệ thỉnh nguyện lên toà cáo buộc Biện lý Willis trục lợi tài chánh từ mối quan hệ tình ái với Công tố viên đặc biệt. Hồ sơ công khai cáo buộc họ “hưởng lợi đáng kể từ việc truy tố (Trump), gây thiệt hại cho người đóng thuế.”
Hương Giang