Hội nghị An ninh Munich đang diễn ra tại thành phố Munich ở miền Nam nước Đức với trung tâm là những cuộc thảo luận về NATO, về Trump, về Ukraine và về Alexei Navalny, nhà đối lập Nga vừa bị chết trong tù ở vùng Bắc cực xa xôi của nước Nga.
Mời xem video bài bình luận qua Youtube
Cách đây không lâu, tạp chí “Nhà kinh tế học” tóm tắt sự khác biệt giữa những người bảo thủ Ronald Reagan và đám đông MAGA theo chủ nghĩa dân tộc tại Mỹ đã viết rằng: “Những người bảo thủ quốc gia không còn coi phương Tây là một thành phố sáng chói trên một ngọn đồi như Ronald Reagan đã từng nói, mà là Rome trên bờ vực sụp đổ – một vùng đất của các quốc gia suy đồi, tham nhũng và sắp sụp đổ giữa một cuộc xâm lược man rợ từ Nga.”
Trong bài phát biểu nhậm chức tổng thống đầu năm 2017, Donald Trump đã ca ngợi về “cuộc tàn sát ở Mỹ”. Giờ đây, ông ta thường xuyên lặp lại điều vô nghĩa này trong các bài phát biểu tranh cử, kèm theo lời hứa sẽ khôi phục nước Mỹ trở lại sự vĩ đại trước đây.
Hôm nay tôi muốn nói đến chủ nghĩa biệt lập có truyền thống ở Mỹ:
Cựu tổng thống 45 muốn giải phóng đồng bào của mình khỏi tầng lớp ưu tú “đã thức tỉnh” của những người theo chủ nghĩa toàn cầu tin vào Diễn đàn Kinh tế Thế giới Davos và dẫn họ trở lại trạng thái được cho là thiên đường trong quá khứ, một trạng thái mà Hoa Kỳ, được che chắn bởi hai đại dương và được trang bị nhiều đất đai và nguyên liệu thô, ngoảnh mặt đi với phần còn lại của thế giới trong sự tự cô lập và chỉ quan tâm đến công việc kinh doanh của riêng mình, tự cung tự cầu.
Ý tưởng này có truyền thống lâu đời và được gọi là chủ nghĩa biệt lập. Cơn sốt chủ nghĩa biệt lập đáng kể cuối cùng xảy ra vào những năm 1930. Người Mỹ hối hận vì đã tham gia vào Thế chiến thứ nhất và tự cô lập mình khỏi châu Âu. Hàng rào hải quan được dựng lên để chống lại thương mại quốc tế. Những giấc mơ cao cả về một Hội Quốc Liên từng được Tổng thống Woodrow Wilson đề xướng đã lặng lẽ bị chôn vùi.
Tuy nhiên, sau Thế chiến thứ hai, chủ nghĩa biệt lập của Mỹ cuối cùng dường như đã trở thành quá khứ. Tổng thống Harry Truman đưa ra Kế hoạch Marshall, một gói viện trợ để xây dựng lại châu Âu. Liên minh phòng thủ Đại Tây Dương NATO được thành lập để chống lại mối đe dọa cộng sản từ Liên Xô – cả hai đều thành công rực rỡ. Hoa Kỳ chắc chắn đã trở thành cảnh sát của ít nhất là một thế giới không cộng sản, hay quốc gia không thể thiếu của hành tinh này.
Những người bảo thủ thời Reagan không có ý định quay ngược bánh xe lịch sử. Ngược lại, trong thời đại chủ nghĩa tân tự do, các rào cản hải quan bị phá bỏ và thương mại quốc tế được thúc đẩy nhiều nhất có thể. Ronald Reagan cũng không bao giờ để lại bất kỳ nghi ngờ nào về NATO. Xét cho cùng, mục tiêu của Mỹ là khiến “đế chế tàn ác” Liên Xô phải quỳ gối.
Nhưng trong thế kỷ 21 này, với Donald Trump, một quái thai chính trị ngàn năm có một thì chủ nghĩa biệt lập hiện đang quay trở lại. Đảng Cộng hòa – từng là những người ủng hộ nhiệt tình nhất cho thương mại tự do quốc tế – giờ đây, dưới sự điều khiển của Trump, đã trở thành những người theo chủ nghĩa bảo hộ. Donald Trump đang cố gắng hết sức để khuấy động tâm trạng biệt lập này qua những con át chủ bài cần thiết trong Quốc hội lưỡng viện.
Như Simon Kuper đã phát biểu trên tờ Financial Times rằng: “Thế giới cần Hoa Kỳ, nhưng Hoa Kỳ không cần thế giới tự do. Đây là logic khủng khiếp đằng sau thế giới quan của Donald Trump. Nếu ông ấy từ bỏ Ukraine và các nền dân chủ khác trên cương vị tổng thống, điều đó sẽ không gây tổn hại gì cho nước Mỹ.”
Trên thực tế, ngay cả sau ba thập niên theo chủ nghĩa tân tự do, Hoa Kỳ vẫn ít phụ thuộc vào các đối tác thương mại hơn các quốc gia khác. Ngân hàng Thế giới tính toán rằng chỉ có 25% tổng sản phẩm quốc nội ở Mỹ bị ảnh hưởng bởi thương mại quốc tế. Để so sánh: Ở Pháp và Vương quốc Anh, tỷ lệ này là 70%, ở Đức là 100%.
Tại sao Mỹ có thể quay lưng với thế giới để tự cô lập mình với chủ nghĩa biệt lập?
Nói một cách khác, rằng không giống như Vương quốc Anh, quốc gia bị suy thoái kinh tế do Brexit khi quyết định rời khỏi khối Châu Âu, Hoa Kỳ thực sự có đủ khả năng để quay lưng với phần còn lại của thế giới. Donald Trump đang tận dụng tối đa điều này. Trump nhận ra rằng, nước Mỹ không thể bị tấn công từ bên ngoài và có thể hành động một mình. Trump muốn biến các quốc gia Đồng Minh thành khách hàng.
Với những bình luận liên quan đến NATO, Trump một lần nữa chơi con bài này và khiến các quốc gia trong khối châu Âu rơi vào tình trạng hỗn loạn. Tại Hội nghị An ninh Munich – những lời đe dọa của Trump nhằm khiến các thành viên NATO phải đối mặt với các cuộc tấn công của Nga nếu cần thiết là chủ đề số một. Norbert Röttgen, một chính trị gia an ninh hàng đầu ở Đức, giải thích rằng: “Châu Âu sẽ sớm không còn lựa chọn nào khác ngoài việc phải tự vệ chính mình”.
Sự kết hợp giữa sự gây hấn của Nga và chủ nghĩa biệt lập mới của Mỹ có thể là một cú sốc đang có tác động. Chủ tịch Ủy ban EU Ursula von der Leyen kêu gọi các thành viên EU tăng mạnh chi tiêu quốc phòng thông qua “Thời báo Tài chính”. Bà nhấn mạnh rằng: “Chúng ta phải chi tiêu quốc phòng nhiều hơn, chúng ta phải tiêu tiền tốt hơn và chúng ta phải chi tiêu theo phong cách châu Âu hơn”.
Bà Von der Leyen đang ám chỉ thực tế là chi tiêu quốc phòng trong EU vẫn còn quá kém phối hợp và dựa quá nhiều vào lợi ích quốc gia.
Ngày càng có nhiều chuyên gia quân sự và quốc phòng cấp cao cảnh báo về mong muốn mở rộng của Vladimir Putin và chỉ ra rằng Tổng thống Nga đã chuyển đất nước của mình sang nền kinh tế chiến tranh. Ví dụ, Troels Lund Poulsen, Bộ trưởng Quốc phòng Đan Mạch, tin rằng Nga có thể thử thách ý chí phòng thủ của NATO chỉ sau 3 đến 5 năm. Có những cảnh báo tương tự từ những người đồng cấp của ông ở Thụy Điển, Vương quốc Anh và Đức. Do đó, không có gì ngạc nhiên khi gần như tất cả các nước NATO hiện nay đã tăng mạnh chi tiêu quốc phòng.
Về mặt chính trị, một sự phát triển đang diễn ra mà cho đến gần đây dường như không thể tưởng tượng nổi. Trong khi trước đây những người bảo thủ bảo vệ NATO dù dày hay mỏng và kêu gọi chi tiêu quân sự cao hơn, thì ngày nay lại là những người theo chủ nghĩa tự do và Đảng Xanh. Những người bảo thủ giờ đây đã chuyển mình thành những người bảo thủ dân tộc và đang cố gắng hiện thực hóa một mâu thuẫn về mặt quốc tế theo chủ nghĩa dân tộc.
Theo gương Hungary của Viktor Orbán, người Mỹ theo Trump muốn thành lập một mặt trận toàn cầu chống lại chủ nghĩa tự do. The Economist dẫn lời Steve Bannon, cựu chiến lược gia trưởng của Trump như sau: “Tổng thống Trump hiện là người lãnh đạo phong trào này, nhưng nó sẽ tồn tại lâu dài. Hiện nay chúng ta đang trong quá trình xây dựng các thể chế cần thiết. Phong trào sẽ không biến mất. Nó sẽ trở nên mạnh mẽ hơn và lớn hơn.”
Lời kết:
Nhìn theo cách này, có thể thấy rõ tại sao NATO lại là cái gai đối với Trump và những người bảo thủ trong nước. Tuy nhiên, làm thế nào họ muốn dung hòa những lợi ích khác nhau, đôi khi trái ngược nhau trong một “thế giới bằng chủ nghĩa dân tộc” vẫn là bí mật bẩn thỉu của những đảng viên Cộng hòa quyết lòng theo trump, để khơi dậy chủ nghĩa biệt lập, ích kỷ của Mỹ.
Một nhà lãnh đạo Châu Âu mĩa mai nói rằng: “Thật khó để hình dung ra một nước Mỹ mới với chủ nghĩa biệt lập, bế quan tỏa cảng, tự cung tự cầu tất cả trong thế kỷ 21 này với mọi thứ từ ngũ cốc, nông sản, dệt may, hàng tiêu dùng. Đặc biệt là vũ khí, tôi không hiểu họ sẽ bán vũ khí cho ai, cung cấp cho người Mỹ tại các tiểu bang xanh đỏ để người Mỹ chiến đấu với nhau hay chăng?”
Câu hỏi này, tôi nghĩ có một người sẽ trả lời được, người đó tên là Donald Trump, một quái thai chính trị của Hiệp chúng quốc Hoa Kỳ.
Việt Linh
https://jewishinsider.com/2024/02/tom-cotton-lindsey-graham-donald-trump-aid-bill-isolationist/
https://apnews.com/article/harris-munich-security-conference-trump-ukraine-russia-89e4138d0addbaac8a3869b7165ab50c