Tôi không nói chắc chắn là việc Trump bị một trong bốn phiên xét xử kết án trước ngày bầu cử, điều đó vẫn có thể xảy ra – nhưng cả bốn vụ truy tố Trump đều đang gặp những rắc rối khác nhau liên quan đến Hiến pháp và luật pháp cũng như những cách giải quyết không đồng nhất của các tòa án lớn nhỏ khắp đất nước.
Mời xem video bài bình luận qua Youtube
Các đảng viên Đảng Dân chủ lo lắng về sự dẫn đầu của Donald Trump trong cuộc bỏ phiếu năm 2024 từ lâu đã có một hy vọng an ủi: rằng Trump, người đang phải đối mặt với bốn vụ truy tố hình sự, có thể sẽ trở thành kẻ phạm trọng tội bị kết án trước Ngày bầu cử – hoặc thậm chí bị tống vào tù.
Điều đó vẫn có thể xảy ra – nhưng không chắc chắn như nhiều người hy vọng.
Sự chậm trễ đã chồng chất trong các thủ tục tố tụng của tòa án liên bang trong vụ án Quận Columbia về nỗ lực của Trump nhằm đánh cắp cuộc bầu cử năm 2020 và vụ kiện tài liệu mật ở Florida chống lại Trump, khiến không rõ liệu một trong hai vụ án có được đưa ra xét xử trước tháng 11 hay không. Vấn đề trì hoãn là khác biệt rõ ràng: Đối với vụ kiện ở Washington DC, việc trì hoãn là do kháng cáo lên tòa án cấp cao hơn; Đối với vụ kiện ở Florida, đó là một thẩm phán cố tình hành động chậm chạp, câu giờ để giúp Trump.
Trong khi đó, vụ án gian lận bầu cử ở Georgia gần đây đã bị thu hút bởi những cáo buộc tai tiếng về Biện lý Quận Fulton, Fani Willis, khiến tương lai của cuộc truy tố đó bị đặt dấu hỏi. Một thẩm phán sẽ xem xét liệu Fani Willis và văn phòng của bà ấy có nên bị loại hay không. Thẩm phán có thể quyết định làm hay không làm điều đó, thì ngày xét xử vụ án phức tạp vẫn chưa được ấn định.
Điều đó khiến vụ án đòi tiền bịt miệng ở New York là phiên tòa duy nhất có vẻ vẫn đi đúng hướng tính đến hiện nay. Nhưng phiên tòa này lại là phiên tòa yếu nhất trong 4 cáo trạng. Hiện tại, phiên tòa dự kiến bắt đầu vào ngày 25 tháng 3 – nhưng trước tiên, vào ngày 15 tháng 2, thẩm phán sẽ xem xét liệu các cáo buộc trọng tội chống lại Trump có hợp pháp hay không.
Và theo nhiều chuyên gia luật pháp đưa ra dự đoán một kết quả cuối cùng là phiên tòa duy nhất dành cho Trump trong năm nay có thể sẽ là phiên tòa ở New York – đây lại là phiên tòa ít quan trọng nhất trong bốn phiên tòa. Các cáo buộc liên quan đến việc liệu Trump có ghi chép sai các khoản thanh toán của Trump Organization cho luật sư lúc bấy giờ của ông ta là Michael Cohen như chi phí pháp lý hay không, khi chúng được hoàn trả cho số tiền bịt miệng mà Michael Cohen đã trả cho Stormy Daniels. Đó là hành vi mờ ám nhưng chưa nặng đến mức như tội gian lận bầu cử hay ăn cắp tài liệu, gây rò rỉ, thất thoát bí mật an ninh quốc gia.
Tuy nhiên, có rất ít điều có thể được thực hiện để đẩy nhanh mọi việc vào thời điểm này. Các công tố viên đã nộp hồ sơ vụ án của họ vào năm ngoái, nhưng giờ đây chúng nằm trong tay các thẩm phán – và các thẩm phán không phụ thuộc vào lịch bầu cử.
Chúng ta không chắc chắn rằng thậm chí nhiều bản án của Trump sẽ là yếu tố thay đổi cuộc chơi trong các cuộc thăm dò mà đảng Dân chủ mong đợi. Nhưng, việc Trump có thể bị kết án trọng tội trước ngày 5 tháng 11 là cách duy nhất để người Mỹ , nhất là những cử tri độc lập đưa ra quyết định cuối cùng về việc có nên bỏ phiếu cho một tên tội phạm bị kết án hay không? Về việc liệu Trump có bị kết án tù hay không, không ai có thể biết điều đó cho đến khi một phiên tòa thực sự diễn ra.
Vì vậy, tôi có thể nói rằng, ngày bầu cử có thể đến và đi trong khi hầu hết các mối nguy pháp lý của Trump vẫn sẽ chưa được giải quyết – và nếu ông ta thắng, một số sự chậm trễ đó có thể trở thành những chuyến tàu suốt vĩnh viễn, vì ông ta chắc chắn sẽ ra lệnh cho Bộ trưởng Tư pháp mới, người trung thành với ông ta thu dọn những đống rác pháp lý này vào thùng rác lịch sử, chấm dứt và hủy bỏ hoàn toàn các cuộc điều tra liên bang nhắm vào ông ta.
Cho đến gần đây, vụ kiện gian lận sâu rộng chống lại Trump và 18 đồng phạm do văn phòng của Fani Willis đệ trình vào tháng 8 năm ngoái dường như đã thắng hết chiến thắng này đến chiến thắng khác. Vụ việc được nhiều báo chí ca ngợi là nỗ lực toàn diện nhất nhằm buộc Trump phải chịu trách nhiệm về việc cố gắng đánh cắp cuộc bầu cử năm 2020 tại tiểu bang Georgia. Và mặc dù ngày xét xử vẫn chưa được ấn định, nhưng 4 trong số những đồng phạm đó, bao gồm cả các cựu luật sư của Trump, Sidney Powell và Jenna Ellis, đã nhận tội.
Nhưng đầu tháng này, cựu trợ lý chiến dịch tranh cử của Trump, Mike Roman, đã đưa ra một số cáo buộc làm bùng nổ hồ sơ tòa án. Những cáo buộc này tập trung vào tuyên bố rằng Willis đã có “mối quan hệ cá nhân bí mật” với một công tố viên đặc biệt mà bà đã đưa vào vụ án, Nathan Wade.
Một số chuyên gia pháp lý cho biết những cáo buộc này không đủ lớn để bảo đảm việc loại bỏ bà ấy. Luật sư bào chữa Andrew Fleischman của Georgia nói rằng: “Nếu Fani Willis kéo dài cuộc điều tra có lợi cho một đối tác lãng mạn, người đang trả tiền ăn uống và nghỉ phép cho bà ấy, thì đó mới có thể gọi là một xung đột thực sự. Fani Willis cần phải trình bày rõ ràng sự việc với công chúng và bà ấy cần phải làm điều đó nhanh chóng.”
Fani Willis cũng phản bác rằng: “Người ta có thể đặt câu hỏi liệu mục đích có phải là loại bỏ công tố viên đã gánh chịu mọi hành vi tấn công vì đã theo đuổi công lý trong trường hợp này với cái giá phải trả lớn về mặt cá nhân hay không, chỉ để thay thế bằng một người ít cam kết hơn để làm như vậy”.
Thẩm phán Scott McAfee sẽ tổ chức phiên điều trần về chủ đề này vào ngày 15 tháng 2. Nếu McAfee quyết định có sự không đúng đắn ở đây, ông có thể loại văn phòng Willis khỏi việc truy tố vụ án. Nếu điều đó xảy ra, Hội đồng Luật sư Công tố Georgia sẽ chọn một công tố viên thay thế – và con đường phía trước của vụ án sẽ phụ thuộc vào người họ chọn.
Tuy nhiên, không cần phải nói, việc công tố viên bị lật tẩy sẽ không phải là một dấu hiệu tốt để vụ án này được thuận lợi đưa ra xét xử trước ngày bầu cử.
Quá trình chuẩn bị xét xử ở Washington DC ban đầu ấn định ngày xét xử là ngày 4 tháng 3 đang bị tạm dừng trong khi các tòa án cấp cao hơn quyết định quyền miễn trừ tổng thống của Trump.
Mỗi bước trong quy trình thủ tục tố tụng càng kéo dài thì các phiên xét xử càng bị trễ dài ra. Vào thứ Sáu, sự chậm trễ đã kéo dài đủ lâu để Thẩm phán Tanya Chutkan chính thức hủy bỏ ngày xét xử ngày 4 tháng 3 – nói rằng bà sẽ ấn định một ngày mới sau khi vấn đề miễn trừ được quyết định. Không ai có thể đoán được việc đó sẽ mất bao lâu, khi nào Tòa phúc thẩm sẽ đưa ra phán quyết về quyền miễn trừ, nhưng ngay cả khi các thẩm phán tòa phúc thẩm không công nhận quyền miễn trừ của Trump thì ông ta chắc chắn sẽ kháng cáo tiếp lên đến Tòa án Tối cao và chúng ta lại tiếp tục chờ cho đến mùa Hè hay mùa Thu.
Đi xuống Florida, Thẩm phán Aileen Cannon đang bị chỉ trích là đã cố tình làm chậm lại vụ án ở Florida. Sự chậm trễ đã cản trở việc Jack Smith truy tố Trump vì ăn cắp tài liệu mật. Ở đây, việc thời gian bị kéo dài ra không phải là kháng cáo lên tòa án cấp cao hơn mà là thẩm phán tòa án được giao nhiệm vụ giải quyết vụ án: Aileen Cannon, lại là một “em gái mưa” đang muốn báo đáp ơn nghĩa nên cố tình kéo dài thời gian chờ “chó nhảy bàn độc” lần nữa là điều ai cũng nhìn ra. Nhưng các thẩm phán cấp cao hơn đã không có phản ứng gì. Hệ thống tòa án Mỹ đó đây dường như tỏ ra bất lực, câu giờ không biết vì lý do gì?
Aileen Cannon, một người được Trump bổ nhiệm, đã gây tranh cãi về vụ án này kể từ trước khi Trump bị truy tố. Sau cuộc khám xét năm 2022 của FBI tại Mar-a-Lago, Trump đã khởi kiện để cố gắng ngăn chặn chính phủ xem xét một số tài liệu bị tịch thu. Cannon đã tiếp nhận vụ án và những hành vi của bà ấy đã gây sốc cho các nhà quan sát pháp lý khi bà ấy vi phạm luật trong nhiều phán quyết có lợi cho Trump. Một hội đồng tòa phúc thẩm gồm ba thẩm phán cuối cùng đã buộc đưa ra lời quở trách Cannon. Hai trong số những thẩm phán đó đều là những người được Trump bổ nhiệm, người thứ ba là một người bảo thủ theo đường lối cứng rắn do George W. Bush bổ nhiệm.
Aileen Cannon đã ấn định ngày xét xử là ngày 20 tháng 5 năm 2024. Tuy nhiên, mọi người đều hiểu rằng ngày này có thể bị trễ hơn do cần phải giải quyết các vấn đề phức tạp về cách giải quyết và chia sẻ thông tin mật với nhóm pháp lý của Trump.
Vấn đề là kể từ đó, Aileen Cannon dường như không vội vàng giải quyết những vấn đề này. Bà ta đang cố tình “làm chậm vụ án” với lý do cần thêm thời gian để giải quyết một số vấn đề như chuyển một phiên điều trần về cách các tài liệu mật đang được đề cập sẽ được biên tập lại từ tháng 10 sang tháng 2 – chậm trễ bốn tháng.
Hai tuần trước đây, hai nhà học giả Hiến pháp Dennis Aftergut và Laurence Tribe đã tranh luận trên Slate rằng Aileen Cannon đang tiếp tục thể hiện một “mô hình” “đặt nền tảng cho việc trì hoãn phiên tòa xét xử Trump – cho đến khi quá muộn để bồi thẩm đoàn được trao quyền để có thể đưa ra phán quyết trước cuộc bầu cử. Vào thời điểm này, dường như không ai tin rằng phiên tòa này sẽ thực sự diễn ra vào tháng 5, và có những nghi ngờ thực sự về việc liệu nó có diễn ra trong năm nay hay không.
Phiên tòa xét xử ở New York vẫn đang diễn ra – nhưng thẩm phán sẽ sớm xem xét liệu các cáo buộc có được giữ nguyên hay không
Khi Biện lý quận Manhattan Alvin Bragg truy tố Trump vì làm giả hồ sơ kinh doanh vào tháng 3 năm ngoái, ông đã phải đối mặt với rất nhiều sự hoài nghi từ các nhà bình luận pháp lý quốc gia về cả tính chất của vụ việc và liệu quyết định buộc tội Trump của ông có bị chính trị hóa hay không. Nhưng, dù sao đây cũng là vụ ít quan trọng nhất trong bốn vụ truy tố.
Năm ngoái, Thẩm phán Juan Merchan đã ấn định ngày xét xử là ngày 25 tháng 3 năm 2024. Nhưng ông công khai thừa nhận rằng ông có thể dời ngày đó để các cơ quan truy tố liên bang của Trump được ưu tiên xét xử trước. Tuy nhiên, với sự chậm trễ trong các vụ truy tố khác hiện nay, thì New York dường như là nơi tốt nhất để tiến hành trước.
Đã có nhiều tranh luận về việc liệu Alvin Bragg có cơ sở vững chắc để buộc tội 34 hồ sơ kinh doanh giả mạo chống lại Trump là trọng tội chứ không phải tội nhẹ hay không. Các cáo buộc nhẹ sẽ không đi kèm với khả năng phải ngồi tù và sẽ không khiến Trump trở thành tội phạm bị kết án. Để buộc tội trọng tội, Alvin Bragg phải khẳng định rằng Trump đã làm giả hồ sơ kinh doanh với mục đích phạm tội hoặc che giấu “một tội ác khác”.
Vi phạm luật tài chính tranh cử liên bang có vẻ là phù hợp rõ ràng nhất, nhưng nó liên quan đến luật liên bang chứ không phải luật tiểu bang, và án lệ hiện hành không rõ ràng về việc liệu công tố viên tiểu bang có thể sử dụng luật liên bang để biện minh cho việc tăng cường từ tội nhẹ lên thành trọng tội này hay không.
Vì vậy, vào ngày 15 tháng 2, những vấn đề này cuối cùng sẽ được giải quyết tại phiên điều trần của Thẩm phán Merchan. Nếu thẩm phán Merchan giữ nguyên cáo buộc trọng tội, thì Trump sẽ theo chiến thuật như từ bao lâu nay là bắt đầu kháng cáo. Nhưng có một vấn đề là ông ta sẽ phải kháng cáo tại tòa án tiểu bang New York, nơi có rất ít thẩm phán có thiện cảm đặc biệt với ông ta. Lời buộc tội của Alvin Bragg có thể vẫn tồn tại. Và, dù có thiếu sót, vụ việc ở New York dường như là vụ đánh cược tốt nhất còn lại để kết tội Trump trước cuộc bầu cử.
Lời kết:
Tôi vừa tường thuật chi tiết cả 4 vụ án của Trump và quý vị cũng nhìn thấy tương lai của những vụ án sẽ không thể đi đến tận cùng, không thể gây hại gì cho Trump, vì những thủ tục tố tụng của hệ thống Tư pháp và tòa án đầy rắc rối. Giờ đây tôi mới tin là Trump đã sống sót an toàn qua hơn 4.000 vụ kiện trong gần nửa thế kỷ qua một phần là nhờ vào hệ thống Tư pháp, tòa án lỗi thời của nước Mỹ đã bị ràng buộc bởi những Tu chính án chết tiệt làm khó.
Riêng hai kháng cáo, quyền có tên trên lá phiếu tại các tiểu bang và quyền miễn trừ thì tôi cũng đã nhìn ra hai phán quyết có thể sẽ đến, mà tôi gọi đó là phán quyết YES-NO.
Phán quyết “YES” sẽ cho rằng Trump phải được có tên trên lá phiếu với lý do không cho phép các tiểu bang tự ý ngăn ứng cử viên của đảng đối lập, gây rối loạn, Mục 3 của Tu chính án thứ 14 sẽ được đặt vào nắp hòm cho hạ huyệt.
Còn phán quyết “NO” thì các thẩm phán trong Tòa án Tối cao sẽ khẳng định Trump không có quyền miễn trừ vì họ biết rõ tên giáo chủ trong bất kỳ vụ án nào vẫn sẽ không cần đến quyền miễn trừ vì ông ta sẽ thoát đẹp mắt, vì dù có bị kết án đi nữa, khi lên đến điểm cao nhất, họ sẽ sẵn sàng ra tay cứu giá.
Thế thì Trump có gì phải lo lắng? Chỉ có những người Mỹ còn lại, những người đang cố gắng bảo vệ nền dân chủ Mỹ mới phải lo lắng vì ngày kết thúc của nền dân chủ sẽ không còn xa.
Việt Linh
https://www.vox.com/politics/24055503/trump-trials-fani-willis-jack-smith-alvin-bragg
https://www.nytimes.com/article/trump-investigation-conviction.html
https://newrepublic.com/post/178710/trump-almost-sounds-like-wants-convicted-plan https://www.telegraph.co.uk/us/politics/2024/02/02/trump-believes-hell-be-convicted-if-jan-6-trial-comes-to-co/