Theo hai nguồn tin đã thảo luận về chủ đề này với Donald Trump từ năm ngoái, Trump và những người thân cận với ông ta có ý định mở rộng một bản ghi nhớ thời Richarde Nixon từ Văn phòng Cố vấn Pháp lý của Bộ Tư pháp (gọi tắt là OLC) đã cấm Bộ này truy tố một cách hiệu quả một tổng thống đương nhiệm trong nhiều thập niên.
Mời xem video bài bình luận qua Youtube
Một số cố vấn của Trump và những người khác quen thuộc với các cuộc thảo luận này cho biết họ dự định sẽ ban hành một bản ghi nhớ mới về OLC đã được Trump hóa kỹ lưỡng, trong đó khuyến cáo rằng Bộ Tư pháp nên cấm truy tố các tổng thống ngay cả sau khi họ rời nhiệm sở. Đối với bản ghi nhớ hiện tại của Bộ Tư pháp thường được hiểu là chỉ áp dụng cho các tổng thống khi họ đang nắm quyền.
Mệt mỏi vì bị truy tố hình sự, Donald Trump và các đồng minh đang âm mưu trao cho các tổng thống lá chắn pháp lý suốt đời nếu đắc cử vào năm 2024.
Trong tháng này, các luật sư của Donald Trump đã tranh luận tại tòa phúc thẩm liên bang rằng ông ta, với tư cách là cựu tổng thống Mỹ, “hoàn toàn” miễn nhiễm khỏi bị truy tố hình sự, thậm chí có thể ngay cả khi ông ta ra lệnh ám sát kẻ thù chính trị của mình. Nhưng những lập luận mà các luật sư của Trump hiện đang khởi kiện công khai chỉ là bản xem trước về kế hoạch riêng tư của Trump và các đồng minh nhằm mở rộng đáng kể quyền miễn trừ của tổng thống, nếu Trump có thể đánh bại Joe Biden trong cuộc bầu cử năm 2024.
Hai người nắm rõ tình hình này cho biết những ý tưởng này đã được một số luật sư cánh hữu và cộng sự lâu năm trình bày ngắn gọn với Trump trong nhiều tháng qua.
Kể từ khi rời Tòa Bạch Ốc, Trump đã bị các cuộc điều tra của công tố viên đặc biệt và truy tố hình sự theo đuổi. Chính quyền Trump tương lai đang chờ đợi để thực hiện mục đích ngăn chặn tình trạng này lặp lại với kế hoạch sơ bộ của họ, là sẽ đặt tổng thống lên trên luật pháp một cách hiệu quả, cả khi đương chức và sau khi mãn nhiệm, đối với bất kỳ hành động nào thậm chí chỉ có liên quan mơ hồ đến nhiệm vụ chính thức. Hành động này sẽ gặp nhiều trở ngại và chính quyền tương lai có thể dễ dàng đảo ngược một bản ghi nhớ như vậy. Nhưng nỗ lực này, nếu được hoàn thành trong một nhiệm kỳ khác của Trump, sẽ là một nỗ lực nhằm tận dụng sự tôn trọng mà nhiều chính quyền đã dành cho các ý kiến của Văn phòng Cố vấn Pháp lý của Bộ Tư pháp OLC. Ngay cả khi bản ghi nhớ theo kế hoạch bị hủy bỏ, nó vẫn sẽ đưa ra một số hùng biện và chính trị để Trump sử dụng để chống lại các vụ truy tố trong tương lai. Cũng không nằm ngoài khả năng một tổng thống tương lai có thể đánh giá cao ý tưởng có một lá chắn miễn dịch vĩnh viễn suốt đời và sẽ quyết định ủng hộ và chọn duy trì nó mãi mãi.
Năm 2000, Văn phòng Cố vấn Pháp lý của Bộ Tư pháp OLC của Bill Clinton đưa ra bản ghi nhớ thứ hai về chủ đề này giống với bản ghi nhớ ban đầu. Hai bản ghi nhớ này đã hình thành cơ sở cho quan điểm của Bộ Tư pháp, giúp Tổng thống Trump khi đó không bị buộc tội hình sự trong cuộc điều tra trên phạm vi rộng của Công tố viên Đặc biệt Robert Mueller về sự can thiệp của Nga vào cuộc bầu cử tổng thống Mỹ năm 2016.
Nhưng Trump và các luật sư đại diện cho ông ta đã tranh luận trước tòa phúc thẩm Washington, D.C. rằng cựu tổng tư lệnh nên được miễn truy tố ngay cả khi rời nhiệm sở vì bất kỳ hành vi chính thức nào mà ông ta đã thực hiện với tư cách là tổng thống, và rằng việc luận tội là biện pháp khắc phục duy nhất để xem xét những hành vi sai trái hình sự của một tổng thống đang tại chức.
Bây giờ, Trump muốn đưa lập luận đó vào chính sách của Bộ Tư pháp.
Về lý thuyết, Văn phòng Cố vấn Pháp lý của DOJ có nhiệm vụ cung cấp tư vấn pháp lý độc lập về các vấn đề hiến pháp quan trọng và các vấn đề của luật liên bang. Nhưng Trump đang hy vọng biến văn phòng này – và phần lớn chính phủ liên bang – trở thành công cụ cho những ý tưởng bất chợt của ông ta nếu ông ta giành lại được quyền lực.
Các trợ lý và kiến trúc sư chính sách của Donald Trump nói rằng điều đó có thể xảy ra chủ yếu thông qua lựa chọn nhân sự của chính quyền thứ hai. Trump có kế hoạch bổ nhiệm một Bộ trưởng Tư pháp thực sự trung thành và đáng tin cậy, sẽ có nhiệm vụ bảo vệ Tổng thống đến hơi thở cuối cùng đồng thời sắp xếp DOJ với một danh sách các luật sư MAGA đã được kiểm duyệt trước, những người sẽ phản ứng nhanh hơn với Tòa Bạch Ốc và xóa bỏ một cách hiệu quả các vụ kiện liên bang chống lại ông ta.
Trong phần lớn thời kỳ hậu tổng thống của Trump, một mạng lưới rộng lớn những người thực hiện chính sách MAGA bao gồm cả những trụ cột cực hữu trong quỹ đạo của Trump, như cựu trợ lý Tòa Bạch Ốc, Stephen Miller và các cố vấn pháp lý đã phát triển các kế hoạch cho một “chính phủ đang chờ đợi”.
Nếu Trump chiếm lại Tòa Bạch Ốc thành công, nhiều đồng minh và các tổ chức liên kết của ông ta đã soạn thảo sách trắng và kế hoạch chi tiết về chính sách nêu chi tiết cách Trump có thể ngay lập tức rút ruột và tái cơ cấu chính phủ liên bang, đặc biệt là tại Bộ Tư pháp, theo ý muốn của ông ta.
Một số kế hoạch sơ bộ này đã được thông báo ngắn gọn cho Trump và được các luật sư và những người theo chủ nghĩa MAGA nghĩ ra với hy vọng tìm được việc làm trong chính quyền thứ hai của Trump – liên quan đến việc sử dụng Bộ Tư pháp để cố gắng biến ảo tưởng của cựu tổng thống về hợp pháp “toàn diện” với khả năng miễn dịch hoàn toàn, biến một tổng thống/cựu tổng thống trở thành người duy nhất miễn nhiễm với bất cứ tội danh lớn nhỏ nào kể cả khi ông ta ra đứng giữa đại lộ số 5 và bắn nhiều người hay ra lệnh ám sát đối thủ chính trị hay thậm chí bán tài liệu mật của chính phủ, tất cả chỉ là chuyện nhỏ đối với người duy nhất tại Hiệp chúng quốc Hoa Kỳ được miễn nhiễm với tất cả tội danh lớn nhỏ bất kỳ.
Nhưng Donald Trump – người hiện đang tranh cử với tư cách là ứng cử viên tổng thống hàng đầu của đảng Cộng hòa năm 2024 trong khi đang bị cáo trạng trong nhiều vụ án hình sự – thấy rõ định nghĩa linh hoạt của ông ta về quyền miễn trừ tổng thống “tuyệt đối” là trọng tâm đối với tương lai chính trị của ông ta và là điều gì đó có thể quyết định liệu ông ta có phải chịu cảnh tù tội hay không. Ít nhất là từ năm 2022, Trump đã nói rõ với các cố vấn và những người thân tín lâu năm rằng lý do chính khiến ông ta muốn trở lại làm tổng thống là để tránh bị điều tra tội phạm và sẽ tránh phải ở tù.
Nỗ lực biến những lập luận của Trump trong vụ án hình sự chống lại ông ta thành chính sách của Bộ Tư pháp đã gặp phải một số trở ngại. Quan trọng nhất trong số đó là tòa phúc thẩm D.C. đã sẵn sàng trả lời câu hỏi mà một bản ghi nhớ của Văn phòng Cố vấn Pháp lý OLC của DOJ sẽ tìm cách giải quyết khi tòa đưa ra phán quyết về việc liệu vụ án lật đổ bầu cử của cố vấn đặc biệt Jack Smith có thể được đưa ra xét xử hay không.
Một bản ghi nhớ của Văn phòng Cố vấn Pháp lý OLC cũng có thể không có tác dụng ràng buộc hoàn toàn Bộ Tư pháp của chính quyền kế nhiệm. Vì, trên thực tế, những bản ghi nhớ này thậm chí không phải là luật. Trump có thể làm điều đó nếu ông ấy muốn và sau đó một đảng viên Đảng Dân chủ có thể đến và sửa lại bản ghi nhớ.
Điều này đã xảy ra trước đây. Ngay sau khi nhậm chức vào năm 2009, Tổng thống Barack Obama đã hủy bỏ hướng dẫn từ Văn phòng Cố vấn Pháp lý OLC của cựu George W. Bush nhằm biện minh cho việc tra tấn những người bị giam giữ có liên kết với al Qaeda. Không có lý do gì để tin rằng chính quyền tương lai sẽ cảm thấy bị ràng buộc theo kiểu có lợi ích nhiều hơn với một bản ghi nhớ mới của Văn phòng Cố vấn Pháp lý OLC của Trump về quyền miễn trừ của tổng thống. Tóm lại, bản ghi nhớ không phải là một đạo luật.
Tất nhiên, luôn có khả năng một tổng thống Cộng hòa hoặc bộ trưởng tư pháp thuộc đảng Cộng hòa trong tương lai sẽ nắm giữ một quan điểm về quyền miễn trừ của tổng thống có tính mở rộng và tư lợi như quan điểm của Trump. Và ngay cả khi một chính quyền khác hủy bỏ hoặc ghi đè lên bản ghi nhớ của Văn phòng Cố vấn Pháp lý OLC thời Trump, thì Trump vẫn có thể tuyên bố rằng các công tố viên đang vi phạm chính sách hiện có của Bộ Tư pháp.
Nếu sau đó có một chính quyền khác thay đổi bản ghi nhớ và sau đó tìm cách truy tố, ông ta có thể ra tòa liên bang và nói rằng DOJ đã nói rằng ông ta được bảo vệ.
Cho đến nay, quan điểm của Trump vẫn chưa thuyết phục được quá nhiều chuyên gia pháp lý – bao gồm cả những người kỳ cựu trong Tòa Bạch Ốc của chính ông ta.
Trong cuộc điều tra Trump-Nga, các bản ghi nhớ của Văn phòng Cố vấn Pháp lý OLC đã đóng một vai trò quan trọng. Các luật sư của Robert Mueller, đã xem xét họ một cách nghiêm túc và họ đã tạo cơ sở cho sự hợp tác của Tòa Bạch Ốc theo cách bảo toàn đặc quyền hành pháp.
Thông thường, ý kiến của Văn phòng Cố vấn Pháp lý OLC chỉ được đem ra sử dụng khi vụ án có liên quan đến một vấn đề hiến pháp. Một bản ghi nhớ mới tiềm năng mở rộng quyền lực hoặc quyền miễn trừ của tổng thống sẽ không được bất kỳ ai quan tâm đến vấn đề coi trọng pháp quyền hoặc Hiến pháp.
Một kế hoạch ma quỷ đến từ ý kiến của Trump và được những tên quân sự quạt mo thêm thắt sẽ cho ra đời một “kim bài miễn tử” đúng nghĩa nhất cho một ông Vua của nước Mỹ.
Hiến pháp được viết ra để ngăn chặn điều tương tự như vậy xảy ra. Và một bản ghi nhớ của Văn phòng Cố vấn Pháp lý OLC như thế có thể sẽ không có hiệu lực và sẽ bị hủy bỏ nếu bị kiện tụng và sẽ không thể tồn tại được đối với một bộ trưởng tư pháp có thẩm quyền tiếp theo.
Không ai trong lịch sử đã biết tận dụng một cách nhiệt tình những kẻ hở của Hiến pháp theo cách của Trump, những gì Trump và nhóm tham mưu của ông ta rõ ràng đang cố gắng làm sao để khiến Trump trở thành người không ai được phép đụng đến. Họ lập luận rằng Donald Trump có quyền đứng trên luật pháp và có thể xử tử các đối thủ chính trị.
Quan điểm riêng của Trump về quyền miễn trừ của tổng thống là không có nguyên tắc vì ông ta thường xuyên kêu gọi truy tố Biden. Chỉ riêng ở điểm này cũng đủ thấy con người của Trump là một loại người ti tiện, xấu xa đến cùng cực, khi những tên tham mưu cho biết rằng, đề xuất mới về “kim bài miễn tử” suốt đời sẽ được gởi đến Văn phòng Cố vấn Pháp lý OLC ngay sau khi truy tố và hạ gục Biden thành công.
Cách tiếp cận như vậy trên thực tế là với tư cách là một tổng thống đương nhiệm, Trump sẽ có quyền miễn trừ tổng thống rất lớn – và giao cho Bộ Tư pháp Trump thời gian để truy tố Biden, trước khi cố gắng trao cho Trump lá chắn suốt đời của ông ta.
Tuy nhiên, Trump đã báo hiệu rằng mong muốn được hưởng quyền miễn trừ tổng thống suốt đời rộng rãi cho bản thân vẫn vượt xa mong muốn nhìn thấy đối thủ Biden bị trừng phạt bởi một hệ thống chú trọng đến việc báo thù.
Lời kết:
Vào đầu tháng này, Trump đã viết trong một bài đăng trên mạng xã hội Truth Social và viết bằng chữ in hoa toàn bộ, rằng: “TẤT CẢ CÁC TỔNG THỐNG PHẢI CÓ QUYỀN MIỄN NHIỄM HOÀN TOÀN VÀ MÃI MÃI. THIÊN CHÚA phù hộ cho TÒA ÁN TỐI CAO!”
Đây chính xác là lời kêu gào, xin kẹo ăn miễn phí suốt đời vừa là lời nhắn nhủ, đe dọa kín đáo đến những người chịu ơn ông ta mà chưa có dịp báo đền ân sâu. Phải chăng đây là thời điểm để các thẩm phán bảo thủ có dịp chứng tỏ lòng trung thành, ơn đền nghĩa trả hay họ sẽ đồng lòng đứng về phía Hiến pháp, củng cố “chủ nghĩa nguyên bản” để đào thải tên ăn vạ này ra khỏi xã hội và chính trường nước Mỹ một lần và mãi mãi? Wait and see!
Việt Linh
https://www.bnnbloomberg.ca/trump-faces-doj-in-court-seeking-immunity-for-jan-6-charges-1.2019560
https://www.msnbc.com/deadline-white-house/deadline-legal-blog/deadline-legal-january-26-rcna135915
https://en.wikipedia.org/wiki/2024_presidential_eligibility_of_Donald_Trump