Bất chấp đang phải đối mặt với 91 tội danh nghiêm trọng, trong đó có cáo buộc cố gắng lật đổ nền dân chủ, cựu Tổng thống 45 của nước Mỹ, Donald Trump vẫn được nhiều người dự đoán sẽ trở thành ứng cử viên của Đảng Cộng hòa cho cuộc bầu cử tổng thống Mỹ năm 2024.
Mời xem video bài bình luận qua Youtube
Đồng thời, tổng thống đương nhiệmJoe Biden, mặc dù phải chịu tỷ lệ tán thành thấp kỷ lục trong năm thứ ba — chỉ vượt qua trong lịch sử bởi Jimmy Carter — dường như đã sẵn sàng giành được đề cử của Đảng Dân chủ mà không bị đối thủ nào trong cùng đảng đe dọa.
Theo một cuộc khảo sát gần đây của Đại học Harvard và The Harris Poll, chứng kiến cuộc tái đấu Trump-Biden sắp xảy ra, không ai bất mãn bằng người dân Mỹ, hầu hết đều muốn có những “sự lựa chọn khác“. Cảm giác khó chịu xen lẫn bất mãn của cử tri Hoa Kỳ được phản ảnh bởi những lo ngại toàn cầu, và càng được khuếch đại bởi các cuộc thăm dò gần đây cho thấy Trump dẫn trước Biden 4 điểm.
Sự e ngại và không chắc chắn xung quanh khả năng Donald Trump có thể trở thành tổng thống lần thứ hai đang vang vọng mạnh mẽ ở châu Âu, đặc biệt là liên quan đến vấn đề an ninh, quan hệ xuyên Đại Tây Dương và trật tự quốc tế rộng lớn hơn của họ. Mối lo ngại này càng trở nên trầm trọng hơn bởi thái độ coi thường NATO nổi tiếng của Donald Trump, đặt ra câu hỏi về tương lai của liên minh then chốt 75 năm tuổi này nói riêng và an ninh các nước Châu Âu nói chung.
Liên quan đến cuộc chiến của Ukraine chống lại Nga, Trump đã từng hứa sẽ kết thúc chiến tranh trong vòng 24 giờ và không cam kết ủng hộ Ukraine, với lời yêu cầu của ông ta đến với các đảng viên Cộng hòa tại lưỡng viện Quốc hội để phản đối việc viện trợ cho Ukraine.
Trump được cho là sẽ “chuyển hướng hoàn toàn” về vấn đề Nga-Ukraine, với lo ngại rằng ông ta sẽ từ bỏ Ukraine trừ khi nước này chấp nhận một thỏa thuận hòa bình do Mỹ làm trung gian. Tuy nhiên, điều thú vị là mặc dù đã cung cấp 75 tỷ USD viện trợ và thúc đẩy thêm 60 tỷ USD, chính quyền của Biden được dự đoán vẫn sẽ đi theo con đường tương tự. Điều này xảy ra sau khi Nga giành được nhiều lãnh thổ hơn Ukraine vào năm 2023 và chiến lược của Ukraine trong năm nay không thành công trong việc chiếm lại bất kỳ lãnh thổ nào đã mất.
Chính quyền Biden dự kiến sẽ không đưa ra quan điểm bi quan sau khi ủng hộ Ukraine. Chính quyền Biden thậm chí còn khó có thể thừa nhận điều này trước cuộc bầu cử, vì điều đó chắc chắn sẽ gây nghi ngờ về khả năng quản lý cuộc xung đột của Tổng thống Biden. Tuy nhiên, nếu tái đắc cử, các chuyên gia quân sự tin rằng chính quyền đương nhiệm sẽ khuyến khích Ukraine tiến tới một giải pháp hòa bình, có thể sẽ liên quan đến những nhượng bộ về lãnh thổ. Chủ đề Trump và Biden về cơ bản sẽ hát cùng một bài ca, mặc dù với những giai điệu khác nhau, cũng được lặp lại tương tự trong một cuộc xung đột lớn khác trong năm bầu cử, đó là tình hình tàn khốc ở Gaza, nơi Israel bị cáo buộc tội “diệt chủng” tại Tòa án Công lý Quốc tế.
Mặc dù Trump dường như có mối thù cá nhân với Thủ tướng Israel hiện tại, Benjamin Netanyahu, nhưng Trump được cho là sẽ luôn đứng vững phía sau Israel. Nhiệm kỳ tổng thống của Trump thể hiện sự ủng hộ nhiệt thành đối với Israel – một lập trường mà chiến dịch tranh cử của ông ta tiếp tục nhấn mạnh. Đáng chú ý, Trump đã rút khỏi thỏa thuận hạt nhân Iran, chuyển Đại sứ quán Mỹ ở Israel đến Jerusalem – công nhận nơi đây là thủ đô – và đóng cửa văn phòng lãnh sự Palestine ở Washington. Chính quyền của Trump tán thành lập trường ủng hộ người định cư ở Israel, công nhận Cao nguyên Golan và thậm chí còn có một khu định cư mang tên ông ta. Khi Biden nhậm chức, kỳ vọng về một sự thay đổi chính sách – hướng tới bảo vệ người Palestine – là rất cao.
Tuy nhiên, về nhiều mặt, các hành động của chính quyền Biden vẫn tiếp tục đi theo quỹ đạo do Trump đặt ra trước đây. Ví dụ, bất chấp những lời hứa ban đầu, việc tái tham gia vào thỏa thuận hạt nhân Iran vẫn bị đình trệ. Cách tiếp cận của chính quyền Biden đối với vấn đề Palestine phần lớn không khác biệt đáng kể so với cách tiếp cận của Trump, được đánh dấu bằng những nỗ lực chậm trễ trong việc mở lại lãnh sự quán ở Jerusalem và cam kết mờ nhạt đối với các cuộc đàm phán hòa bình. Hơn nữa, chính quyền của Biden, tương tự như chính quyền của Trump, đã tìm cách duy trì các mối quan hệ bền chặt và luôn ủng hộ Israel khi nước này ném bom rải thảm vào Gaza. Tuy nhiên, sau sự phản kháng đáng kể trong đảng của mình và sự phản đối của các cử tri trẻ tuổi, cử tri Hồi giáo, Tổng thống Biden đã quyết định trừng phạt những người định cư Israel bị cáo buộc bạo lực đối với người Palestine – một cử chỉ mang tính biểu tượng để bày tỏ sự không đồng tình với cách Israel giải quyết cuộc xung đột.
Những điểm tương đồng này mở rộng sang chiến lược Trung Đông rộng lớn hơn, nơi chính quyền Biden tỏ ra miễn cưỡng thay đổi đáng kể lập trường của Mỹ hoặc gây áp lực lên các nước chủ chốt trong khu vực, đặc biệt là sau khi bình thường hóa quan hệ thông qua Hiệp định Abraham thời Trump. Giống như Trump, trọng tâm chính của Biden ở Trung Đông là tăng cường quan hệ với Saudi Arabia. Những nỗ lực của chính quyền Biden nhằm bảo đảm một hiệp ước an ninh với Saudi Arabia trong thực tế đã khác xa với lời hứa trong chiến dịch tranh cử trước đó của Biden là coi Thái tử Ả Rập Saudi Mohammed bin Salman như một “kẻ ngoài lề”.
Liên quan đến Chiến tranh Lạnh với Trung Quốc, các chính sách hiện tại của Biden có vẻ khác với nhiệm kỳ tổng thống tiềm năng thứ hai của Trump chỉ về phong cách chứ không khác về bản chất. Trong nhiệm kỳ của Trump, một sự thay đổi đáng kể đã xảy ra so với các chính sách hợp tác kinh tế trước đây của Mỹ với Trung Quốc, nơi Trump chọn khởi xướng một cuộc chiến thương mại được đánh dấu bằng cách tiếp cận đối đầu tổng thể. Mặc dù kết quả của cuộc chiến thương mại vẫn còn gây tranh cãi, nhưng chính quyền Biden đã cải tiến và nâng cao chiến lược này, áp dụng các biện pháp kiểm soát xuất khẩu nhằm cản trở tiến bộ công nghệ của Trung Quốc. Chiến lược bảo hộ này đã nhận được sự ủng hộ của lưỡng đảng và được coi là một lập trường cứng rắn hơn đối với Trung Quốc. Các chính sách kinh tế theo chủ nghĩa bảo hộ của Biden thậm chí còn được gọi là “Chủ nghĩa Trump lịch sự và hiểu biết hơn“. Cả Trump và Biden đều chia sẻ nhu cầu về “chính sách đối ngoại dành cho tầng lớp trung lưu”, bảo vệ các ngành công nghiệp nội địa ở Mỹ khỏi hành vi trộm cắp tài sản trí tuệ và các hoạt động thương mại không công bằng của Trung Quốc. Do đó, bất kể kết quả bầu cử thế nào, chính sách của Mỹ đối với Trung Quốc được dự đoán sẽ tiếp tục đi theo con đường hiện tại. Tuy nhiên, một số lo ngại rằng sự trở lại của Trump có thể dẫn đến lập trường cứng rắn hơn đối với các đồng minh châu Á, chủ yếu là Nhật Bản và Hàn Quốc. Trump đã chỉ trích cả hai quốc gia vì sự phụ thuộc vào Mỹ, nhưng việc rút quân an ninh hoàn toàn được coi là khó xảy ra do tính cần thiết chiến lược của việc thách thức Bắc Kinh.
Cuối cùng, liên quan đến các chính sách nhập cư của Trump — việc trấn áp người nhập cư tiếp tục là một trong những điểm thảo luận chính trong chiến dịch tranh cử của ông ta— các chuyên gia lưu ý rằng không ai thực sự biết chi tiết cụ thể, ngoài việc Trump nhất quyết đóng cửa biên giới phía nam đối với những người xin tị nạn. Trump đã dành phần lớn thời gian trong ba năm qua để tranh cãi về thất bại trong cuộc bầu cử năm 2020 thay vì vạch ra một chương trình chính sách mạch lạc. Nhưng cần lưu ý rằng ngay cả về vấn đề biên giới, dù Biden chỉ trích các chính sách của Trump, nhưng hành động của ông trong 3 năm qua cũng không quá khác biệt với Trump. Trên thực tế, Biden dường như thậm chí còn lặp lại các chính sách nhập cư của Trump, khi hứa sẽ đóng cửa hoàn toàn biên giới Mỹ-Mexico. Bất chấp những bất ổn và lo sợ xung quanh nhiệm kỳ thứ hai tiềm năng của Trump – ngoài sự hoài nghi được ghi chép rõ ràng của ông ta đối với NATO – có vẻ như sẽ không có những thay đổi đáng kể nào trong quỹ đạo rộng hơn của chính sách đối ngoại của Hoa Kỳ, dù dưới thời chính quyền Joe Biden tiếp tục hay sự trở lại của Donald Trump.
Lời kết:
Bất cứ chính sách đối ngoại nào từ Châu Âu đến Ukraine, từ Trung Đông đến Châu Phi, Từ Trung Quốc đến Đài Loan vẫn không khác nhiều, chỉ là tích cực hơn một chút dưới thời của Tổng thống đương nhiệm Joe Biden hay tiêu cực, chia rẽ nhiều hơn nếu một nhiệm kỳ xấu xí lần 2 của Trump có thể xảy ra một lần nữa.
Tóm lại là thế giới giờ đây không còn trông mong gì nhiều vào sự giúp đỡ của Mỹ, sự hào phóng đã cạn kiệt hay sự bảo vệ các nền dân chủ trên thế giới không còn được xem trọng khi chính người Mỹ còn đang tâm hủy hoại nền dân chủ già cỗi, lâu đời của đất nước mình thì có lý gì họ lại đi giúp củng cố và bảo vệ các nền dân chủ non trẻ khác trên thế giới?
Việt Linh
https://news.northeastern.edu/2024/02/15/trump-second-term-nato-impact/
https://www.foreignaffairs.com/united-states/real-challenge-trump-20
https://www.nbcnews.com/politics/2024-election/trump-campaign-promises-second-term-rcna138621
https://www.wsj.com/politics/policy/trump-foreign-policy-2-0-fewer-allies-less-trade-more-loyalists-ac2429d0