Nếu chính sách ngoại giao của chủ nghĩa Trump từng có cái nhìn sâu sắc cốt lõi, thì nó chỉ tập trung vào sự cạnh tranh địa chính trị của Mỹ với Trung Quốc, vốn đã trở thành xu hướng chủ đạo kể từ đó. Từ Trung tâm vì sự tiến bộ của Mỹ đến Quỹ Di sản, phần lớn Washington hiện chia sẻ mối lo ngại về chủ nghĩa bành trướng, thái độ hung hăng và sẵn sàng vũ khí hóa sự phụ thuộc lẫn nhau về kinh tế để có lợi cho riêng mình.
Mời xem video bài bình luận qua Youtube
Vấn đề là, nếu cựu tổng thống 45, Donald Trump quay trở lại được Tòa Bạch Ốc, thì bản năng và chính sách của chính ông ta gần như bảo đảm rằng Trung Quốc sẽ nổi lên táo bạo chứ không yếu đi trong kỷ nguyên cạnh tranh giữa các cường quốc. Chủ động đầu hàng và chủ nghĩa biệt lập không phải là chiến lược cạnh tranh giữa các cường quốc.
Một số bằng chứng mới nhất về quyết tâm mạnh mẽ của Trump trong việc đối đầu với Trung Quốc trước đây là việc ông ta không muốn cấm TikTok. Trump cho rằng làm như vậy là một ý tưởng tồi nếu nó củng cố các nền tảng trong nước mà ông ta không thích. Sự chán ghét đặc biệt của Trump đối với Instagram, thuộc sở hữu của công ty mẹ Facebook Meta, có thể là do nó đã tạm thời cấm ông ta sau khi ông ta cố gắng đảo chính vào ngày 6 tháng 1 năm 2021.
Việc Trump phản đối vấn đề nhập cư là một dấu hiệu lâu dài hơn cho thấy ông ta không nghiêm túc với Trung Quốc. Khả năng thu hút nhân tài quốc tế của Mỹ là chìa khóa để duy trì lợi thế cạnh tranh về trí tuệ, kinh tế và công nghệ của Hoa Kỳ. Việc từ chối đơn xin thị thực H-1B có tay nghề cao đã tăng vọt dưới nhiệm kỳ tổng thống của Trump, và những người lao động có trình độ học vấn cao, di động bắt đầu tìm kiếm cơ hội ở những quốc gia khác.
Đáng lo ngại hơn nữa, các chính sách thương mại của Trump, hứa hẹn mức thuế 10%, được áp đặt lên các nền kinh tế không có thỏa thuận thương mại tự do rõ ràng với Hoa Kỳ, sẽ gây ra một cuộc chiến thương mại với các đồng minh châu Âu của Mỹ – chính các quốc gia này. mà chúng ta cần hợp tác nhất để ứng phó với các hoạt động kinh tế và thương mại của Trung Quốc.
Hơn nữa, việc cho phép Vladimir Putin chia cắt Ukraine bằng cách chấm dứt hỗ trợ của Mỹ – như Viktor Orbán báo cáo rằng Trump đã cam kết thực hiện – sẽ báo hiệu sự thờ ơ đối với an ninh của châu Âu. Đây là điều mà người châu Âu sẽ không có lựa chọn nào khác ngoài việc tự đứng lên bằng đôi chân của chính họ và ngày càng rời xa Mỹ.
Liên minh Châu Âu là một nền kinh tế trị giá 24 ngàn tỷ USD đang phải đối mặt một cách khó chịu giữa sự thống trị về công nghệ của Mỹ và sự phụ thuộc của nước này vào Trung Quốc cả về sản xuất lẫn thị trường cho hàng xuất khẩu của chính mình. Phải mất một nỗ lực đáng kể để tách Ý ra khỏi Sáng kiến Vành đai và Con đường nhưng Ý vẫn có thể tham gia lại. Nếu không có liên kết thương mại và đầu tư với Trung Quốc, mô hình kinh tế của Đức sẽ phải đối mặt với một tương lai không chắc chắn. Việc trả lại chủ nghĩa quyền anh của Trump và thái độ coi thường châu Âu của ông ta sẽ khiến người châu Âu không thể hợp tác với Washington về mặt chính trị ngay cả trong những lĩnh vực mà sự hợp tác đó rõ ràng là vì lợi ích của Hoa Kỳ.
Nếu Mỹ bỏ rơi châu Âu, người châu Âu sẽ không thèm tham gia vào một liên minh quốc tế để ngăn chặn việc Trung Quốc chiếm Đài Loan. Sức mạnh bền bỉ của người Mỹ hiện đang bị đặt dấu hỏi – từ Afghanistan đến Ukraine, người Mỹ đã chứng tỏ sự “mệt mỏi” và thiếu quyết tâm bám sát các mục tiêu chiến lược của mình.
Châu Âu và Hoa Kỳ đã gặp khó khăn trong việc duy trì các lệnh trừng phạt hiện tại đối với Nga, khi hàng tiêu dùng và công nghệ lưỡng dụng chảy vào Nga thông qua Kazakhstan, Armenia và Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất. Chính quyền Trump sẽ hoàn toàn bất lực trong việc áp đặt các hạn chế tương tự đối với Trung Quốc trước một EU miễn cưỡng và thiếu tin tưởng Hoa Kỳ.
Không phải ngẫu nhiên mà các quốc gia châu Âu mong muốn phát triển mối quan hệ xuyên Đại Tây Dương nhất – đáng chú ý nhất là Lithuania và Cộng hòa Tiệp Khắc – cũng là những quốc gia diều hâu với Trung Quốc hàng đầu trên lục địa Châu Âu này. Đó là tài sản cho bất kỳ chính quyền Mỹ nào đang tìm cách khuyến khích người châu Âu giảm bớt mối quan hệ kinh tế và công nghệ với Nga và Trung Quốc.
Đối với tất cả các cuộc thảo luận về các giá trị chung, các quyết định được đưa ra ở Vilnius và Praha không chủ yếu phản ảnh mối liên hệ siêu hình nào đó với Đài Bắc hay sự đồng cảm với nỗi đau khổ của người dân Tân Cương. Đúng hơn, chúng là sản phẩm của một tính toán hợp lý coi Washington là người bảo đảm an ninh cho Đông Âu. Nếu người Mỹ từ bỏ sự bảo đảm đó, phần lớn sự háo hức đối đầu với Trung Quốc của các quốc gia Châu Âu sẽ biến mất.
Chủ nghĩa “Nước Mỹ trên hết,” của Trump đã nói một cách nổi tiếng tại Davos vào năm 2018 rằng “Nước Mỹ trên hết không có nghĩa là nước Mỹ đơn độc.” đã bị thế giới chế giễu cách hành xử thiếu chuyên nghiệp của một lãnh đạo cường quốc đứng đầu thế giới.
Lời kết:
Tuy nhiên, việc áp dụng các chính sách đối ngoại kiểu Trump, coi các liên minh và quan hệ đối tác chỉ đơn thuần là công cụ và mang tính giao dịch, cho thấy rằng nhận thức chính trị của Trump còn rất non kém xen lẫn một chút sự trịch thượng, kẻ cả của một anh phú hộ bụng bự giàu có nhưng không biết cách gìn giữ và khuếch trương .
Trên thực tế, chính sách đối ngoại của Trump mang lại lợi ích cho kẻ thù và đối thủ của Mỹ, đồng thời là nỗi kinh hoàng đối với các đồng minh của Mỹ. Chủ trương “Nước Mỹ trên hết” và “Làm cho nước Mỹ vĩ đại trở lại” đã lãng phí lợi thế địa chính trị trung tâm của Mỹ trong cuộc đấu tranh chống lại sự trỗi dậy thống trị toàn cầu của Trung Quốc và gián tiếp đẩy các nước Đồng Minh vào vòng tay của Trung Quốc với khả năng biến kẻ thù thành bạn bè của Trung Quốc. Thay vì đặt sự cạnh tranh với Trung Quốc làm trung tâm, việc Trump trở lại Tòa Bạch Ốc sẽ có nguy cơ làm lu mờ vấn đề theo cách thức cuối cùng, mất nguồn lực từ các quốc gia Đồng Minh và phải đương đầu với lực cản kinh tế mạnh hơn bởi sự hợp tác Trung Quốc-Châu Âu khiến Mỹ dường như bị cô lập trên trường thế giới qua nhiều lãnh vực khác nhau. Chỉ đến lúc đó, người Mỹ mới nhìn ra “chủ nghĩa biệt lập” sẽ gò bó sự phát triển và hội nhập của Mỹ ra thế giới.
Ngôi vị bá chủ thế giới sẽ lọt vào tay Trung Quốc mà họ không phải tốn một viên đạn, một chiếc tàu hay một phi cơ chiến đấu để tranh đấu với đối thủ chính là Hoa Kỳ. Người Mỹ sẽ thua thiệt mọi điều trước đối thủ mạnh nhất là Trung Quốc chỉ trong 5 năm tới.
Việt Linh
https://thediplomat.com/2024/03/china-does-not-fear-the-return-of-donald-trump/
https://www.washingtonpost.com/world/2024/03/13/china-united-states-trump-biden/
https://plus.thebulwark.com/p/trump-cannot-lead-america-to-compete-with-china