Nhìn nhận sự việc hôm nay, tôi xin được tóm tắt những lợi hại, tốt xấu của hai nhân vật tiêu biểu cho hai đảng Dân chủ – Cộng hòa và nói với sự công bằng, trung thực nhất.
Mời xem video bài bình luận qua Youtube
Một năm trước, chính xác là ngày 15 tháng 11, Trump tuyên bố sớm tham gia tranh cử tổng thống của Đảng Cộng hòa, một chiến dịch mà nhiều người nghi ngờ sẽ thành công trong một lĩnh vực đông người tham dự, trong đó có cuộc tranh cử rất được mong đợi từ Thống đốc Florida, Ron DeSantis . Nhưng các đối thủ trong Đảng Cộng hòa của Trump, bao gồm cả DeSantis, đã không phá hủy được sự yêu thích, sùng bái của cử tri đối với Trump, và việc ứng cử năm 2024 của Trump dường như không bị hề hấn, suy suyển gì bởi hàng loạt khó khăn pháp lý chống lại ông ngày càng gia tăng.
Nhìn chung, Donald Trump đã có một năm 2023 khá tốt đẹp.
Các vấn đề của Trump: 4 cáo trạng, 91 cáo buộc trọng tội
Bất chấp những rắc rối pháp lý to lớn, bao gồm bốn cáo trạng hình sự, 91 cáo buộc trọng tội, Donald Trump đã vượt qua chặng đường khó khăn, hiểm trở tương đối khá dễ dàng.
Cơ hội Trump có thể đánh bại Tổng thống Joe Biden trong một trận tái đấu giả định cũng đã được cải thiện so với một năm trước, nhờ lạm phát với giá cả cao ngất ngưởng và cuộc khủng hoảng biên giới đang diễn ra khiến ông Biden đau đầu đến mức Đảng Dân chủ đang xem xét khôi phục chính sách nhập cư của Trump. Hunter, con trai bị truy tố của ông Biden, đã vô tình tạo động lực cho Trump, trao cho ông ta và các đảng viên Cộng hòa trong Hạ viện những lợi thế bất ngờ để tấn công cá nhân ông ta, những người thân trong gia đình và cả tổng thống Biden.
Trump cũng đã chứng kiến những chiến thắng khác vào năm 2023, bao gồm cả việc khôi phục Twitter thuộc quyền sở hữu của Elon Musk, cũng như quyền sử dụng trở lại Facebook và Instagram sau lệnh cấm hai năm.
Có thể nói, thời gian của Trump trong suốt cả năm 2023 là dùng để giải quyết các vụ kiện và cáo buộc hình sự khắp nơi.
Kết quả của những cáo trạng đó là không chắc chắn, nhưng lịch xét xử của Trump được lên lịch dày đặc trong năm 2024 là năm tranh cử. Phiên tòa xét xử can thiệp bầu cử liên bang của Trump được lên lịch một ngày trước ngày Siêu Thứ Ba, đó là ngày 4 tháng 3, trong khi chờ quyết định về yêu cầu quyền miễn trừ của Trump có thể đến sau ngày 9 tháng 1 và phiên tòa xét xử Trump ở Manhattan trong vụ án tiền bịt miệng dự kiến vào ngày 25 tháng 3. Phiên tòa xét xử tài liệu mật ở Mar-a-Lago được ấn định vào ngày 20 tháng 5 và phiên tòa ở tiểu bang Georgia dự kiến bắt đầu vào ngày 5 tháng 8, chưa đầy ba tuần sau Đại hội toàn quốc của Đảng Cộng hòa, nơi ứng cử viên tổng thống của đảng sẽ được nêu tên.
Mặc dù không có trường hợp nào trong số này là tin tốt cho Trump, nhưng Trump và Đảng Cộng hòa vẫn được hưởng lợi về mặt chính trị từ chúng. Những cáo trạng đã không cản trở sự thăng hạng ổn định của Trump trong số các cử tri sơ bộ của Đảng Cộng hòa. Các bản cáo trạng cũng làm tăng thêm tuyên bố của Đảng Cộng hòa rằng Bộ Tư pháp đang được vũ khí hóa để chống lại những người bảo thủ, một quan điểm đã gây được thiện cảm trong các cử tri Đảng Cộng hòa.
Trump nói trước bản cáo trạng thứ tư trong bữa tối của Đảng Cộng hòa ở Alabama rằng: “Bất cứ khi nào họ đưa ra bản cáo trạng, chúng tôi đều tiến lên trong các cuộc thăm dò sau đó. Chúng ta cần thêm một vài bản cáo trạng nữa để kết thúc cuộc bầu cử này.”
Tuy nhiên, Trump đã phải chịu một số thất bại lớn về mặt pháp lý trong các vụ kiện dân sự. Vào tháng 5, bồi thẩm đoàn Manhattan tuyên bố Trump phải chịu trách nhiệm về việc lạm dụng tình dục và phỉ báng bà Jean Carroll và phải bồi thường 5 triệu USD và Trump đang kháng cáo quyết định này.
Vào tháng 9, Thẩm phán Arthur Engoron ở New York đã ra phán quyết rằng Trump và Trump Organization đã phạm tội lừa đảo liên quan đến đế chế bất động sản của ông ta và ra lệnh loại bỏ một số công ty của ông ta khỏi quyền kiểm soát của Trump và giải thể. Lệnh này được coi là một thắng lợi lớn cho kẻ thù lâu năm của Trump, Tổng chưởng lý tiểu bang New York Letitia James.
Phiên tòa xét xử vụ kiện dân sự trị giá 250 triệu USD dự kiến sẽ kết thúc vào tháng 1 năm 2024 và có thể dẫn đến phán quyết cấm Trump điều hành bất kỳ hoạt động kinh doanh nào ở tiểu bang New York.
Trump hiện nhận được 61% tỷ lệ ủng hộ tính đến thứ Năm vừa rồi, cách xa hơn 43 điểm phần trăm so với những người còn lại.
Mối đe dọa lớn nhất chống lại Trump không phải là DeSantis như nhiều người từng dự đoán ở thời gian đầu, trong đó có cả tôi, mà là cựu Đại sứ Liên hợp quốc và là cựu Thống đốc South Carolina Nikki Haley. Tuy nhiên, bà vẫn kém Trump khoảng 45 điểm phần trăm trên toàn quốc.
Tuần trước, một cuộc khảo sát quốc gia do The New York Times /Siena College công bố cho thấy Trump dẫn trước Biden 49% đến 43% trong số những người Mỹ từ 18 đến 29 tuổi.
Các vấn đề của Biden:
Chính sách đối nội: Nhập cư, Kinh tế, Hunter Biden
Sự ủng hộ của Tổng thống Biden dành cho Israel trong cuộc chiến với Hamas cũng khiến ông mất đi sự ủng hộ từ các cử tri trẻ, những người trước đây đã bỏ phiếu cho đảng Dân chủ và được cho là đã giúp Biden giành được chiến thắng năm 2020. Các cuộc thăm dò ngày nay đã cho thấy xu hướng tích cực dành cho Trump trong số cử tri dưới 30 tuổi.
Biden không chỉ mất cử tri với phản ứng của ông đối với cuộc chiến Israel-Hamas. Nhưng nhìn chung, nhiệm kỳ 2023 của tổng thống được cho là không mạnh mẽ bằng nhiệm kỳ của Trump.
Mặc dù Biden đã dành hai năm đầu tiên trong nhiệm kỳ tổng thống của mình để ký thành luật một số đạo luật quan trọng của lưỡng đảng, bổ nhiệm thẩm phán Tòa án Tối cao đầu tiên của ông và ca ngợi thành tích tốt hơn mong đợi của Đảng Dân chủ trong cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ, nhưng tỷ lệ tán thành của ông vào năm 2023 đã ảnh hưởng tiêu cực đến đánh giá của công chúng bởi nhận thức về nền kinh tế và cuộc khủng hoảng biên giới.
Biden đã dành cả năm qua để giới thiệu chương trình nghị sự kinh tế của mình, được gọi là Bidenomics; tỷ lệ thất nghiệp giảm xuống mức thấp nhất trong 5 thập niên trước đại dịch; và kiềm chế lạm phát mạnh mẽ, từ mức đỉnh 9,1% của tháng 6 năm 2022 xuống mức 3,1% của tháng trước. Nhưng nhiều người Mỹ nói rằng họ vẫn chưa cảm nhận được sự cứu trợ kinh tế – điều đó đã khiến tổng thống thất vọng khi ông cố gắng đưa tin về nền kinh tế trên các phương tiện truyền thông vào đầu tuần này khi tổng thống Biden nói với các phóng viên Tòa Bạch Ốc hôm Chủ nhật rằng: “Hãy bắt đầu đưa tin đúng cách và trung thực,”
Niềm tin vào nền kinh tế đã được cải thiện trong năm qua, nhưng vẫn ở mức tiêu cực và vẫn là vấn đề quan trọng đối với nhiều cử tri. Tuần trước, cuộc thăm dò của Gallup chỉ ra rằng chỉ có 22% người Mỹ coi điều kiện kinh tế hiện tại ở Mỹ là xuất sắc hoặc tốt, trong khi gần 7 trên 10 người Mỹ cho rằng nền kinh tế đang trở nên tồi tệ hơn.
Mặc dù đã có những cải thiện, nhưng vẫn có 14% cử tri cho rằng nền kinh tế nói chung là vấn đề quan trọng nhất mà đất nước phải đối mặt và 12% chỉ ra lạm phát, khiến mối lo ngại về kinh tế trở thành mối quan tâm số 3 của cử tri.
Chính phủ Biden với nền kinh tế và vấn đề nhập cư vẫn là hai mối quan tâm hàng đầu, với 16% người Mỹ lo ngại nhiều nhất. Vấn đề nhập cư đã gây khó khăn cho chính quyền Biden kể từ khi ông bắt đầu nhiệm kỳ tổng thống, khi một làn sóng người di cư đến biên giới Mỹ-Mexico.
Trong năm tài chính 2023, 2,5 triệu người di cư đã vượt biên — mức cao lịch sử vượt qua kỷ lục được thiết lập vào năm trước. Khi một số thống đốc Đảng Cộng hòa tấn công chính sách của Biden bằng cách đưa người di cư đến các thành phố do Đảng Dân chủ lãnh đạo như Thành phố New York và Washington, DC, khiến các thị trưởng của những thành phố được coi là nơi trú ẩn đó đã tăng cường áp lực lên Tổng thống Biden để giải quyết sự gia tăng số người xin tị nạn.
Nhiều báo cáo đã chỉ ra rằng Tòa Bạch Ốc hiện đã sẵn sàng thực hiện các chính sách biên giới giống như chính quyền Trump. Chúng bao gồm khả năng hồi sinh chính sách Tiêu đề 42 thời đại dịch mà Biden đã cố gắng dỡ bỏ vào năm 2022, khả năng mở rộng thực thi nhập cư bên trong Hoa Kỳ và những thay đổi về tiêu chuẩn pháp lý có thể khiến mọi người khó xin tị nạn hơn.
Về mặt cá nhân, Biden đã phải đối mặt với hàng loạt cuộc tấn công từ những người Đảng Cộng hòa đối với con trai ông là Hunter, người đã bị truy tố hai lần trong năm nay về các tội danh liên quan đến súng và thuế. Hunter đã không nhận tội về tội liên quan đến súng và sẽ bị buộc tội về tội thuế vào tháng 1 năm 2024. Các bản cáo trạng của Hunter đã phần nào giúp bình thường hóa các cáo trạng của Trump, đồng thời phủ bóng đen lên Tổng thống Biden.
Hunter Biden, đã khiến cha mình phải đau đầu. Hunter đang phải đối mặt với chín tội danh về thuế — ba trọng tội và sáu tội nhẹ — cũng như một tội danh riêng về súng vì bị cáo buộc sở hữu súng vào năm 2018 với tư cách là người sử dụng ma túy. Ngay sau bài phát biểu của Hunter trên đồi Capitol trrước các phóng viên về lời trần tình không chịu để các đảng viên Cộng hòa lấy lời khai sau cánh cửa đóng kín mà đòi phải công khai. Cựu Thư ký Báo chí Tòa Bạch Ốc của Biden, Jen Psaki, nói rằng việc ông Biden để con trai mình “ra ngoài” đưa ra bình luận với các phóng viên là “không hữu ích” đối với Biden.
Nhưng Biden vẫn không nản lòng trong nỗ lực tái tranh cử, ông nói với các phóng viên Tòa Bạch Ốc rằng, mặc dù ông không phải là đảng viên Đảng Dân chủ duy nhất có thể đánh bại Trump nếu ông giành được đề cử của Đảng Cộng hòa, nhưng “Tôi sẽ đánh bại ông ấy”.
Tổng thống Joe Biden đang kết thúc năm thứ ba trong nhiệm kỳ tổng thống của mình và bước vào năm 2024 trong tình trạng không ổn định. Dữ liệu từ Gallup cho thấy Biden kết thúc năm 2023 với tỷ lệ tán thành là 39%, tăng nhẹ so với mức 37% trong hai tháng 10 và 11, nhưng là mức tồi tệ nhất so với bất kỳ tổng thống nào đang bước vào một cuộc tái tranh cử đầy khó khăn. Biden, người có khả năng sẽ là ứng cử viên của Đảng Dân chủ cho năm 2024, có tỷ lệ ủng hộ thấp nhất trong số 7 tổng thống trước đây vào thời điểm này trong nhiệm kỳ đầu tiên của họ. Barack Obama có tỷ lệ tán thành là 43% vào năm 2011 và Donald Trump có tỷ lệ tán thành là 45% vào năm 2019.
Năm nay, Biden đã chứng kiến một số thách thức đe dọa chiến dịch tái tranh cử của ông, bao gồm thách thức chính từ Dân biểu Dean Phillips và những lời chỉ trích về phản ứng của ông đối với cuộc chiến Israel-Hamas, vốn đã khiến các cử tri cấp tiến rời bỏ ông. Trong năm 2023, Tòa án Tối cao đã bác bỏ kế hoạch xóa nợ cho khoản vay sinh viên của ông và những lo ngại về kinh tế và nhập cư tiếp tục ám ảnh chính quyền của ông và Đảng Cộng hòa tại Hạ viện cũng vừa tiến hành một cuộc điều tra luận tội chính thức đối với Biden.
Bất chấp xếp hạng tán thành đáng lo ngại, Biden vẫn cố gắng duy trì vị trí dẫn đầu trong các cuộc bầu cử sơ bộ của đảng Dân chủ. Gần 7 trong 10 đảng viên Đảng Dân chủ ủng hộ chiến dịch tái tranh cử của ông, trong khi các ứng viên khác, Dean Phillips, Marianne Williamson và Robert F. Kennedy Jr. tuyên bố sẽ không bỏ cuộc và chiến đấu đến cùng.
Trong nước Mỹ, vấn đề quan trọng nhất mà Biden phải đối mặt là nền kinh tế. Mặc dù ông đã có thể cải thiện niềm tin trong năm nay nhưng hầu hết người Mỹ vẫn tiếp tục có cái nhìn không tốt về nền kinh tế. Chính quyền Biden đã dành rất nhiều thời gian trong năm 2023 để giới thiệu Bidenomics và chỉ ra các chỉ số kinh tế quan trọng cho thấy tin tốt. Năm nay, giá xăng giảm, thị trường chứng khoán tiến gần mức cao kỷ lục, tỷ lệ thất nghiệp vẫn ở mức thấp, lạm phát giảm mạnh và tăng trưởng GDP đạt 4,9% trong quý 3. Những dự đoán rộng rãi về một cuộc suy thoái cũng không thành hiện thực và đến cuối năm 2023, nhiều nhà kinh tế đã hoan nghênh tình trạng của nền kinh tế.
Tuy nhiên, 33% người Mỹ trưởng thành đánh giá điều kiện kinh tế hiện tại là “chấp nhận được” và 45% đánh giá là “kém”, trong khi chỉ có 3% cho rằng chúng “xuất sắc” và 19% cho rằng chúng “tốt”.
Chính sách đối ngoại: Chiến tranh Israel-Hamas, Quan hệ Trung Quốc-Mỹ và Ukraine
Chính sách đối ngoại đã trở thành cái gai đối với Biden trong suốt năm 2023. Sự ủng hộ của ông đối với Israel trong bối cảnh cuộc chiến Israel-Hamas đã khiến ông phải trả giá bằng những cử tri cấp tiến, những cử tri trẻ, cử tri da màu và Hồi giáo, những người đã thề sẽ không bầu lại ông vì cách ông giải quyết cuộc chiến.
Các cử tri trẻ, tiến bộ đã tỏ ra không hài lòng với Biden, cáo buộc tổng thống phạm tội “diệt chủng” đối với người Palestine và chỉ trích ông đã gửi viện trợ quân sự dồi dào cho Israel.
Trong một cuộc chiến khác, Bộ Ngoại giao của Biden hôm thứ Tư tuyên bố rằng họ sẽ viện trợ quân sự cho Ukraine 250 triệu USD để chống lại Nga, là gói viện trợ cuối cùng mà Mỹ sẽ cung cấp cho đến khi Quốc hội chấp thuận yêu cầu tài trợ của tổng thống.
Biden cũng đã gặp Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình vào năm 2023, trong bối cảnh quan hệ giữa Mỹ và Trung Quốc đang xấu đi. Căng thẳng vẫn còn gay gắt giữa hai nước về tình trạng của Đài Loan và các quốc gia đã trải qua bốn năm tham gia vào cuộc chiến thương mại khiến Mỹ phải thắt chặt các hạn chế hiện có đối với chất bán dẫn của Trung Quốc. Năm nay, một khinh khí cầu do thám của Trung Quốc cũng gây phẫn nộ cho người Mỹ sau khi nó được nhìn thấy trôi nổi trên khắp lục địa Hoa Kỳ cho đến khi bị bắn hạ ngoài khơi bờ biển South Carolina vào tháng Hai.
Nhìn lại những lời hứa tranh cử năm 2020
Chỉ còn chưa đầy một năm nữa là đến cuộc bầu cử tiếp theo, Tổng thống Biden vẫn phải thực hiện 65 lời hứa mà ông đã đưa ra trong chiến dịch tranh cử năm 2020 của mình.
Cho đến nay, ông đã giữ đúng 27 lời hứa và thỏa hiệp 5 trong số 99 lời hứa trong chiến dịch tranh cử mà ông đã đưa ra. Với 34 lời hứa trong số đó vẫn đang được thực hiện và 31 trong số đó vẫn bị đình trệ. Một số lời hứa vẫn được thực hiện bao gồm xóa nợ cho sinh viên nhưng kế hoạch của ông đã bị đa số bảo thủ của Tòa án Tối cao bác bỏ, mở rộng băng thông rộng tới mọi người Mỹ và đưa quyền phá thai vào luật liên bang.
Năm nay, Tổng thống Biden đã thực hiện được ba lời hứa lớn: tăng lượng tiếp nhận người tị nạn lên 125.000, mở rộng quyền lực của Bộ Tư pháp trong việc giải quyết các hành vi sai trái của cảnh sát và cải thiện Obamacare.
Lời kết:
Với Donald Trump, hầu như mọi vấn đề pháp lý và cơ hội của Trump đều đang nằm trong tay các thẩm phán bảo thủ trong Tòa án Tối cao. Nên ngày nào mà chúng ta chưa biết được hai phán quyết quan trọng đến từ họ với vụ kiện Mục 3 Tu chính án thứ 14 và vụ quyền miễn trừ, thì những dự đoán đưa ra giờ đây đều không mang một ý nghĩa tương đối chính xác nào cả. Nhưng tôi vẫn tin rằng, theo đánh giá tình hình nhìn từ bên ngoài nước Mỹ thì hai phán quyết sẽ đến trong năm 2024 liên quan đến Trump từ các thẩm phán bảo thủ trong Tòa án Tối cao sẽ là: 1) Họ sẽ tuyên bố Trump không có quyền miễn trừ và 2) Họ sẽ bác bỏ các phán quyết, quyết định liên quan đến Mục 3 Tu chính án thứ 14.
Với Tổng thống Biden, tôi cho rằng ông đã ôm đồm nhiều thứ vượt quá khả năng của ông, nhất là vấn đề nhập cư, ông không thể giang đôi tay ra ôm lấy cả bầu trời được, cần phải có kế hoạch nhận bao nhiêu người một năm, đủ tiền để lo, cần phải cứng rắn đóng cửa biên giới, trục xuất những người đến ngoài hạn ngạch trong năm, không “tề gia, trị quốc thì không thể nào bình thiên hạ” được. Bộ Tư pháp của ông làm việc thiếu dứt khoát, không đủ sự mạnh mẽ để ổn định những hành vi sai phạm, miệt thị, tấn công từ những người cánh hữu, ông đã không đồng ý với việc tăng nhân số vào trong Tòa án Tối cao mà cũng không thúc đẩy việc ra luật hạn chế nhiệm kỳ thẩm phán trong Tòa án Tối cao khi đảng Dân chủ còn nắm Hạ viện, nên trong cuộc tổng tuyển cử năm 2024, ông sẽ dễ dàng bị thất thế, gặp khó bởi sự nhu nhược, thiếu quyết đoán về những vấn đề này.
Tóm, lại, thời gian không còn nhiều cho cả hai phía Donald Trump và Joe Biden và cả người dân Mỹ, không còn kịp để sửa sai những điều thiếu sót nên giờ thì chỉ trông mong vào lá phiếu của từng người Mỹ, họ cần suy nghĩ thấu đáo để tự góp phần vào quyết định sống còn của nền dân chủ, vì đây có thể là cuộc bầu cử cuối cùng của nước Mỹ.
Việt Linh
https://www.axios.com/2023/12/29/google-trends-taylor-swift-donald-trump
https://www.washingtonpost.com/opinions/2023/12/29/donald-trump-2024-election-courts-voters-decide/