Khi Nội chiến kết thúc vào năm 1865, Hiến pháp 76 tuổi cần được thay đổi và những người lãnh đạo đất nước thực sự đã thay đổi nó một cách đáng kể với việc thông qua các Tu chính án thứ 13, 14 và 15, được gọi chung là các tu chính án Kỷ nguyên Tái thiết. Lần thứ 13 (1865) bãi bỏ chế độ nô lệ, trong khi lần thứ 15 (1870) trao quyền bầu cử cho những người da đen mới được giải phóng.
Mời xem video bài bình luận qua Youtube
Tuy nhiên, đó là Tu chính án thứ 14 , được soạn thảo lần đầu tiên vào năm 1866 và được phê chuẩn vào năm 1868, điều đó sẽ chứng tỏ là Tu chính án có ảnh hưởng sâu rộng nhất và ngày nay với diễn biến quá rõ ràng giữa Donald Trump và những giấc mơ độc tài và chủ nghĩa dân tộc da trắng của ông ta. Mặc dù nhiều sự chú ý đã tập trung chính đáng vào điều khoản “nổi dậy” (Mục 3) để đấu tranh không thể để Trump có được phép giữ chức vụ công trong tương lai do vai trò của ông ta trong âm mưu nổi dậy ngày 6 tháng 1 tại Điện Capitol Hoa Kỳ.
Rõ ràng, Donald Trump là một viên chức cao cấp của Hoa Kỳ, người đã kích động và tham gia vào cuộc nổi dậy và do đó phải bị loại khỏi chức vụ tổng thống một lần nữa.
Cần phải nói rằng, Donald Trump không phải là học giả về hiến pháp. Tuy nhiên, tại thời điểm này, có thể có chút nghi ngờ rằng bản năng của ông ta rõ ràng tập trung vào một số phiên bản của chế độ cai trị chuyên quyền và đặc quyền của nam giới da trắng. Không có gì ngạc nhiên khi trong cuộc đời trưởng thành của mình, kể cả khi còn là tổng thống, Trump đã xác định các quan điểm và ủng hộ các chính sách mâu thuẫn rõ ràng với nội dung và giọng điệu của Tu chính án thứ 14.
Từ ngày Donald Trump nhậm chức, ông ta không hề có ý định “giữ gìn, bảo vệ và bênh vực hay ủng hộ” Hiến pháp.
Tôi cũng muốn lưu ý rằng, Trump đã vi phạm một cách trắng trợn các phần khác của Hiến pháp, bao gồm cả điều khoản “tiền thù lao” của Điều 1, Mục 6, và điều khoản “chiếm đoạt” của Điều 1, Mục 9. Phần thù lao nước ngoài nêu rõ rằng, khi không có sự đồng ý của Quốc hội, cả tổng thống và những người nắm giữ chức vụ khác đều không thể “chấp nhận bất kỳ món quà, Biểu tượng, Chức vụ hoặc Danh hiệu nào, dưới bất kỳ hình thức nào, từ bất kỳ vị Vua, Hoàng tử hoặc Nhà nước nước ngoài nào”. Tuy nhiên, như Đảng Dân chủ trong Ủy ban Giám sát Hạ viện đã ghi lại, “Các doanh nghiệp của Trump đã nhận được ít nhất 7,8 triệu USD tiền thanh toán từ các chính phủ nước ngoài và các tổ chức được chính phủ hậu thuẫn từ 20 quốc gia,” cộng thêm một loạt nhiều quà tặng có giá trị lớn.
Theo báo cáo của Tổ chức Công dân vì Trách nhiệm và Đạo đức ở Washington (CREW), các doanh nghiệp của Trump đã thu về hơn 160 triệu USD từ các nguồn quốc tế trong nhiệm kỳ tổng thống 4 năm của ông ta. Nghe đến đây, xin phép quý vị, tôi lại muốn nhắn nhủ đến những người cuồng trump một chút, nhất là đối với những ai thường ca tụng Trump là tỷ phú, giàu rồi nên làm tổng thống không cần lấy lương, chỉ 1 USD danh dự, lương 4 năm, mỗi năm 400.000 USD, 4 năm là 1.600.000 USD, chỉ là 1% của con số 160 triệu mà các doanh nghiệp của ông ta dựa hơi và danh tiếng của tổng thống để thu được. Còn ai dám khẳng định rằng Trump không hề tham nhũng, tư lợi hay không?
Trump cũng thoát tội vi phạm thẩm quyền hiến pháp chỉ được trao cho Quốc hội để chiếm đoạt chi tiêu liên bang bằng cách ăn cắp tiền từ quân đội để cố gắng xây dựng bức tường biên giới của mình. Cụ thể hơn, Trump đã chuyển 2,5 tỷ USD từ ngân sách xây dựng của quân đội sang dự án bức tường của mình. Vào tháng 6 năm 2020, tòa phúc thẩm liên bang phát hiện ra rằng chính quyền đã hành động bất hợp pháp. Tuy nhiên, đến lúc đó, số tiền đã được tiêu hết và nhiệm kỳ của Trump sẽ sớm kết thúc. Xem như vụ này bị nhấn chìm xuồng.
Rõ ràng, không còn nghi ngờ gì nữa, quyết tâm ném Tu chính án thứ 14 vào thùng rác lịch sử của Trump sẽ gây ra nhiều lo ngại nhất. Các quyền mà công dân Hoa Kỳ trân trọng – từ những quyền cơ bản về dân sự và con người cho đến việc không bị những kẻ nổi dậy cai trị – được bảo vệ mạnh mẽ nhất bởi các điều khoản trong bản sửa đổi của Tu chính án thứ 14 đó.
Dòng chữ đầu tiên của Tu chính án thứ 14 nêu rõ rằng “tất cả những người sinh ra hoặc nhập tịch tại Hoa Kỳ và chịu sự quản lý của Hoa Kỳ đều là công dân của Hoa Kỳ và của tiểu bang nơi họ cư trú”. Được biết đến với cái tên tuyên bố “quyền công dân theo nơi sinh”, nó gần như được giải thích rộng rãi với ý nghĩa là bất kỳ ai sinh ra trên lãnh thổ Hoa Kỳ đều tự động trở thành công dân đầy đủ. Hơn 30 quốc gia có nguyên tắc này, cấp quyền công dân bất kể tình trạng của cha mẹ đứa trẻ. Trong số các quốc gia không có hạn chế có Brazil, Canada, Cuba, El Salvador, Guyana, Mexico, Tanzania, Tuvalu và Hoa Kỳ.
Tuyên bố đó đã được đưa vào Tu chính án thứ 14, đặc biệt để thu hồi quyết định trước Nội chiến 1857 của Tòa án Tối cao Dred Scott kiện Sanford – một trong những quyết định nghiêm trọng nhất từng được đưa ra – từ chối quyền công dân và bất kỳ quyền nào đối với người Da đen ở Hoa Kỳ.
Chánh án Roger B. Taney đã viết một cách thẳng thăn, trần trụi rằng người da đen và con cháu của họ “trong hơn một thế kỷ qua đã bị coi là những sinh vật thuộc tầng lớp thấp kém… họ không có các quyền mà người da trắng buộc phải tôn trọng”.
Trong môi trường hậu Nội chiến, phán quyết đó rõ ràng phải được sửa chữa và do đó, các tác giả trong quốc hội của Tu chính án thứ 14 đã viết nó đầy đủ hơn để bao gồm những nô lệ mới được trả tự do mà còn bất kỳ ai sinh ra ở Hoa Kỳ.
Donald Trump từ lâu đã bày tỏ sự phản đối sâu sắc đối với quyền công dân theo nơi sinh. Ông và phần lớn phe cực hữu gọi nó một cách xúc phạm là “du lịch sinh con” và tuyên bố rằng hàng ngàn phụ nữ đến đất nước này chỉ để sinh những đứa con sẽ tự động trở thành công dân. Không còn nghi ngờ gì nữa rằng Trump và những người theo ông ta đang nói về những người nhập cư da màu từ miền Nam bán cầu. Khi được bầu vào năm 2016, Trump đã nhanh chóng tuyên bố rằng ông ta sẽ bãi bỏ quyền công dân theo nơi sinh bằng một lệnh hành pháp. Sau đó, Trump được thông báo rằng một lệnh như vậy sẽ không bao giờ có hiệu lực về mặt pháp lý và chỉ đến tháng 1 năm 2020, Trump mới đề xuất các quy định mới cho Bộ Ngoại giao nhằm ngăn Bộ này cấp thị thực cho những du khách đến đất nước này được cho là với mục đích du lịch sinh con. Nhưng có một điều đáng chú ý là các quốc gia Châu Âu bị loại khỏi các quy tắc đó, điều đó có nghĩa là Trump chỉ chú trọng sự phân biệt chủng tộc, màu da.
Tuy nhiên, Trump vẫn chưa từ bỏ và tiếp tục tuyên bố rằng, nếu ông ta đắc cử tổng thống vào năm 2024, một trong những ưu tiên của ông ta sẽ là xóa bỏ quyền công dân theo nơi sinh khi phát biểu rằng: “Là một phần trong kế hoạch bảo đảm biên giới của tôi, vào Ngày đầu tiên trong nhiệm kỳ mới của tôi, tôi sẽ ký một sắc lệnh hành pháp nêu rõ với các cơ quan liên bang rằng theo cách giải thích đúng đắn của luật, trong tương lai, con cái của những người nhập cư bất hợp pháp sẽ không tự động nhận được quốc tịch Hoa Kỳ.”
Khi nói đến chính sách đối ngoại và chính sách nhập cư, chính quyền trước đây của Trump đã tách trẻ em khỏi cha mẹ chúng trong một cuộc trấn áp quyết liệt đối với những người nhập cư không có giấy tờ và yêu cầu ngăn chặn hoàn toàn những người Hồi giáo vào Hoa Kỳ. Quan niệm phân biệt chủng tộc và sự tàn ác của những chính sách như vậy, rõ ràng đã vi phạm điều khoản bảo vệ bình đẳng của Tu chính án thứ 14.
Đối với Phong trào Dân quyền và rộng hơn là tất cả các phong trào vì công bằng xã hội và nhân quyền ở Hoa Kỳ, điều khoản bảo vệ bình đẳng đã được chứng minh là có tính chất quyết định. Đạo luật Dân quyền năm 1964 và Đạo luật Quyền bầu cử năm 1965 thường được thông qua dựa trên nguyên tắc “bảo vệ bình đẳng”.
Một số học giả pháp lý bảo thủ nhất định đã lưu ý rằng, Trump đã đóng một vai trò quan trọng trong việc phát động cuộc nổi dậy ngày 6 tháng 1 và theo Mục 3 của Tu chính án thứ 14, Trump sẽ không đủ điều kiện để tái tranh cử tổng thống.
Lời kết:
Ngày nay, có hàng triệu người Mỹ tin rằng ông ta đã thắng trong cuộc bầu cử mà ông ta đã thua rõ ràng. Thay vào đó, Trump tiếp tục nuôi dưỡng thông tin sai lệch và sự tức giận sâu sắc về cuộc bầu cử đó.
Từ ngày Donald Trump nhậm chức đầu năm 2017, ông ta đã không có ý định “giữ gìn, bảo vệ và ủng hộ” Hiến pháp. Đó không phải vì là sự thiếu hiểu biết của ông ta về Hiến pháp mà là sự thù địch hoàn toàn của ông ta đối với Hiến pháp. Việc Trump cho đến ngày nay sau 3 năm, vẫn chưa phải chịu trách nhiệm về điều đó nên được coi là một sự ô nhục trong thời đại này và chắc chắn sẽ bị các thế hệ mai sau nhìn nhận như vậy. Việc thực thi Tu chính án thứ 14 vẫn là một vấn đề chính trị cũng như vấn đề pháp lý.
Nói một cách đơn giản, dễ hiểu hơn. Tổng thống là một viên chức cao cấp của Hoa Kỳ, lại chính là người đã kích động và tham gia vào cuộc nổi dậy và do đó sẽ bị loại khỏi chức vụ tổng thống một lần nữa. Tuy nhiên, dựa trên sự nghi ngờ của các thẩm phán Tòa án Tối cao theo chủ nghĩa tự do và bảo thủ tại phiên điều trần ngày 8 tháng 2 về vụ án, chắc chắn rằng Tòa án Tối cao sẽ không cho phép Colorado hoặc bất kỳ tiểu bang nào khác cấm Trump tham gia cuộc bỏ phiếu. Nếu những người gìn giữ Hiến pháp lại xem thường Tu chính án thứ 14 và bỏ qua những sai phạm rõ ràng của Trump thì người Mỹ sẽ trông cậy vào ai đây?
Phải đi vào mộ sâu để hỏi James Madison, Abaraham Lincoln, George Washington, Richard Nixon, Ronald Reagan xem phải tin vào ai bây giờ?
Việt Linh
https://www.cbsnews.com/news/section-3-14th-amendment-us-constitution-trump-2024-ballot/
https://www.juancole.com/2024/02/throwing-constitution-amendment.html
https://www.bbc.com/news/world-us-canada-66690276
https://ny1.com/nyc/all-boroughs/politics/2024/01/04/trump-14th-amendment-debate-explained#:~:text=former%20government%20posts-,Trump%20on%20Wednesday%20appealed%20a%20ruling%20from%20the%20Colorado%20Supreme,Democratic%20secretary%20of%20state%2C%20but