Pháp hôm thứ Hai đã trở thành quốc gia đầu tiên ghi nhận quyền tự do phá thai trong hiến pháp của mình, một hành động nhằm nhận được sự ủng hộ của các đảng phái mặc dù có một số ít ý kiến bảo lưu.
Việc sửa đổi hiến pháp, được sự ủng hộ của đại đa số dân chúng, đã đặt những người bảo thủ và cực hữu vào tình thế khó khăn.
Mời xem video bài bình luận qua Youtube
Thủ tướng Gabriel Attal đề cập đến việc thu hồi quyền phá thai ở Mỹ, Ba Lan và Hungary để nhấn mạnh tầm quan trọng của cuộc bỏ phiếu ở Pháp. Ông nói trong bài phát biểu khai mạc rằng: “Phải mất một thế hệ để mọi thứ thay đổi mạnh mẽ. Phụ nữ Pháp giờ đây có quyền được tự hào là người dân sống trong một quốc gia dân chủ và tự do đích thực với quyền tự chủ sinh sản nằm trong tay của chính họ, điều này hôm nay được ghi vào Hiến pháp và không thể bị đảo ngược. Trong khi phụ nữ Mỹ đang phải đấu tranh cho quyền phá thai, quyền này của họ đã bị tước đoạt một cách bất công.”
Trong số 902 nghị sĩ Pháp, 780 người đã bỏ phiếu ủng hộ dự luật – 72 người bỏ phiếu chống và 50 người bỏ phiếu trắng, trong phiên họp bỏ phiếu bất thường ở Versailles.
Bằng cách thúc đẩy đề xuất này, Tổng thống Emmanuel Macron mong muốn gửi đi một thông điệp mạnh mẽ ủng hộ quyền sinh sản, đồng thời, ghi điểm chính trị trước sự trỗi dậy của phe cực hữu.
Quyền phá thai được ủng hộ rộng rãi ở Pháp và việc hạn chế quyền này không phải là vấn đề được tranh luận công khai – nhưng việc sửa đổi hiến pháp của Macron đã bộc lộ sự chia rẽ trong các đảng bảo thủ và cực hữu, đồng thời buộc họ phải thảo luận về một vấn đề mà từ lâu họ muốn giữ im lặng.
Trong khi cánh tả của Pháp trong nhiều năm muốn bổ sung biện pháp bảo vệ hiến pháp cho việc phá thai, thì cho đến năm 2022, hầu hết các nhà lập pháp đều tin rằng hành động đó là không cần thiết do đã có những bảo đảm hiện có cho phụ nữ tìm cách phá thai.
Chính phủ của Macron đã được thúc đẩy hành động bởi quyết định của Tòa án Tối cao Hoa Kỳ lật ngược phán quyết Roe kiện Wade, bật đèn xanh cho từng tiểu bang để đặt thủ tục phá thai ra ngoài vòng pháp luật.
Trong khi quyền phá thai là hợp pháp ở hầu hết các quốc gia trong Liên minh Châu Âu, những người theo chủ nghĩa dân túy cánh hữu trên toàn khối đã thực hiện các chính sách được thiết kế để hạn chế hoặc khiến việc tiếp cận thủ tục này trở nên phức tạp hơn. Ở Hungary, người mang thai phải nghe nhịp đập của thai nhi, đôi khi được mô tả là “nhịp tim thai nhi“, một thuật ngữ mà các chuyên gia y tế bác bỏ ngay từ lần siêu âm đầu tiên. Ba Lan cấm phá thai trong hầu hết các trường hợp khi đảng Luật pháp và Công lý cánh hữu đang nắm quyền, mặc dù Thủ tướng mới Donald Tusk đang nỗ lực lật ngược lệnh cấm.
Về mặt chính thức, Đảng Biểu tình Quốc gia cực hữu ủng hộ quyền chấm dứt thai kỳ, nhưng phá thai vẫn là một chủ đề gây chia rẽ trong hàng ngũ của tổ chức này. 31 trong số 88 nghị sĩ đã bỏ phiếu chống hoặc bỏ phiếu trắng về việc sửa đổi hiến pháp.
Cuộc biểu tình toàn quốc đang tăng mạnh trong các cuộc thăm dò trước cuộc bầu cử châu Âu vào tháng Sáu. Một cuộc thăm dò gần đây cho thấy danh sách ủng hộ Macron cho cuộc bầu cử ở châu Âu kém 12 điểm phần trăm so với người mang tiêu chuẩn cực hữu của Pháp.
Việc ông Macron chuyển hướng sang cánh hữu trong các vấn đề bao gồm cả vấn đề nhập cư đã dẫn đến mối lo ngại trong chính phe của ông khi thấy phe cánh tả trong cơ sở cử tri của tổng thống chuyển sang các lựa chọn khác ở cánh trung tả.
Bằng cách ủng hộ một đề xuất cực kỳ phổ biến vài tháng trước cuộc bầu cử, Macron đã khiến các nhà lãnh đạo bảo thủ và cực hữu phải đau đầu trong khi tranh thủ sự ủng hộ từ cánh tả.
Christopher Weissberg, một nghị sĩ thuộc hàng ngũ ủng hộ Macron nói rằng: “Việc đưa quyền phá thai vào hiến pháp là một cách đoàn kết chống lại những người bảo thủ và phản động. Nó giúp xây dựng sự đồng thuận và thể hiện sự hiểu biết tiến bộ và tôn trọng nữ giới.”
Lời kết:
Sự phân cực ngày càng tăng trong nền chính trị Pháp đôi khi khiến Tổng thống Macron đã chơi một ván bài khá táo bạo, phe nữ giới Pháp đã lên tiếng sẽ ủng hộ ông như thay lời cảm ơn về thành công quá sức tuyệt vời dành tặng cho những phụ nữ Pháp. Quyết định tự quyết cho việc sinh sản và cơ thể của chính họ đã có chổ đứng vững chắc và được tôn trọng trong Hiến pháp của đất nước.
Nhìn sang nước Pháp, tôi không nghĩ rằng các nhà lập pháp Cộng hòa có gì để tự hào là một nền dân chủ lâu đời nhất thế giới. Thuật ngữ nịnh đầm của người Mỹ “Ladies first” đang trôi dần vào quá khứ. Trong khi người Pháp đang đi tới để thích nghi với sự thay đổi của xã hội mới và nâng cao sự nhìn nhận về vị trí của người phụ nữ thì người Mỹ lại đi theo chiều ngược lại, họ muốn quay trở về quá khứ và học đòi cách quản lý phụ nữ bằng sự hà khắc như trong các chế độ thần quyền ở Iran, Afghanistan, xem phụ nữ như cỏ rác, chỉ có nhiệm vụ đẻ con, lo việc nhà và phục tùng chồng.
Nữ giới Mỹ chỉ còn cơ hội cuối cùng vào tháng 11 tới đây để sử dụng lá phiếu thay cho sự phản kháng, đòi hỏi quyền của người phụ nữ phải được tôn trọng.
Việt Linh
https://www.hrw.org/news/2024/03/05/france-protects-abortion-guaranteed-freedom-constitution
https://www.dw.com/en/why-france-enshrined-abortion-rights-in-its-constitution/a-68436705
https://apnews.com/article/europe-abortion-rights-constitution-france-f65ef0c520bfbb43d4c201cfc443ca54