Các nhà phê bình từ lâu đã lo lắng rằng hành vi của Trump sẽ được coi là bình thường, nhưng họ chủ yếu ám chỉ đến sự cố chấp và dối trá của ông ta. Trong một chuyên mục gần đây, Thomas Edsall của tờ Times đã than thở về cách Trump “làm xấu mặt các nhóm thiểu số và hâm mộ sự thù địch sắc tộc”.
Mời xem video bài bình luận qua Youtube
Tuy nhiên, vẫn có “một phần đáng kể cử tri Mỹ vẫn sẵn sàng bỏ phiếu cho ông ta”.
Rõ ràng Trump là một trong số những kẻ phân biệt chủng tộc công khai nhất tại Hoa Kỳ, và sự phân biệt chủng tộc được bình thường hóa đã tồn tại lâu dài trong GOP. Sự đổi mới thực sự của Trump là việc trở thành cựu tổng thống Mỹ đầu tiên bị truy tố trong lịch sử Hoa Kỳ. Nếu người Mỹ, ở đây tôi chỉ muốn nói đến những người Mỹ chân chính, hiểu biết, biết quý trọng nền dân chủ của đất nước, biết tôn trọng luật pháp và nhìn ra ai là kẻ bất xứng, người có thể phá huỷ nền dân chủ và đưa nước Mỹ trở thành một nhà nước chuyên quyền hay thần quyền thì vẫn có hy vọng loại được ông ta khỏi chính trường bằng cách buộc ông ta phải nhận trách nhiệm giải trình trong một trong số bốn cáo trạng.
Donald Ayer viết trên The Atlantic rằng: “Những người Mỹ yêu nước có thể tự hào rằng nền pháp quyền của chúng ta là lâu dài và có hiệu quả. Nó sẽ không dễ dàng bị những kẻ xấu thao túng và phá hủy.”
Đồng hồ bắt đầu điểm trong chiến dịch tranh cử tổng thống năm 2024 của Donald Trump vào 15 tháng 11 năm 2023, khi các công tố viên công bố hàng chục cáo buộc hình sự chống lại ông ta. Với mỗi cáo buộc mới – ăn cắp các tài liệu mật, gian lận bầu cử, nhưng rõ ràng là chiến dịch tranh cử nhiệm kỳ thứ hai của Trump sẽ diễn ra trong thời gian khủng hoảng pháp lý cao nhất. Trump đang kêu gọi người Mỹ cho ông ta cơ hội quay lại Tòa Bạch Ốc chủ yếu chỉ để trốn thoát trách nhiệm giải trình và không phải ở tù.
Trump thậm chí đã không thèm tham gia tranh luận với những người thách thức mình trong cuộc bầu cử sơ bộ của Đảng Cộng hòa và vẫn hạ gục họ trên đường đến được đề cử. Nhưng điều đáng sợ là khá nhiều cử tri Cộng hòa và một số cử tri độc lập tin chắc là Trump sẽ không bị kết án bởi những tội ác bị cáo buộc của ông ta trước bầu cử. Đây là dấu hiệu mới nhất cho thấy Trump đã trở nên bình thường như thế nào trong nhận định của các cử tri về tư cách hay yêu cầu của một ứng cử viên Tổng thống.
Tuy nhiên, người Mỹ càng chờ đợi trách nhiệm giải trình của Trump càng lâu, càng kéo dài thì hy vọng có được câu trả lời đến từ hệ thống công lý của đất nước dường như càng mờ nhạt. Theo cuộc thăm dò của Times-Siena Collegue, trong số các cử tri Dân chủ và độc lập, niềm tin rằng Trump đã phạm tội liên bang nghiêm trọng đã giảm lần lượt từ 92% xuống còn 85% với cử tri ủng hộ đảng Dân chủ và 66% xuống còn 57% với cử tri độc lập. Chỉ hơn một nửa số cử tri vẫn cho rằng ông ấy có tội, và chắc chắn điều đó đã góp phần tạo nên sự bất lợi kéo dài cho Trump trong hết cuộc thăm dò này đến cuộc thăm dò khác.
Thời gian có xu hướng tha thứ cho các cựu tổng thống ngay cả trong những hoàn cảnh đặc biệt. Điển hình như Jimmy Carter đã phục hồi sau những cuộc khủng hoảng kinh tế đã khiến nhiệm kỳ tổng thống thất bại của ông trở thành một nhà từ thiện và lòng nhân đạo được người Mỹ yêu mến. George W. Bush đã khiến hàng trăm ngàn người thiệt mạng trong Chiến tranh Iraq, cũng được nhiều người Mỹ thông cảm khi ông lui về vui thú điền viên bằng cách vẽ tranh trong yên tỉnh. Ngay cả nền kinh tế nghèo nàn mà Trump đã điều hành thất bại, vốn bị tàn phá bởi COVID, giờ đây cũng trở thành mục tiêu được dễ dàng thông cảm bởi các cử tri đang quên dần những điều tệ hại của Trump, thời gian đã giúp ông ta.
Bằng cách sử dụng chiến lược trì hoãn, Trump có thể giải quyết các vấn đề pháp lý của mình cho đến sau cuộc bầu cử cùng với sự trợ giúp của các đồng đảng áo đen trong Tòa án Tối cao.
Trump một phần nhờ một số cơ hội may mắn và những sai sót không đáng có từ phía các công tố viên. Vụ án của Alvin Bragg ở New York, liên quan đến khoản tiền bịt miệng được trả cho ngôi sao khiêu dâm Stormy Daniels, đã bị nhiều người chỉ trích là yếu kém. Các công tố viên liên bang và người tiền nhiệm của Alvin Bragg với tư cách là luật sư quận Manhattan đã thông qua vụ án, khiến Bragg phải cứng rắn hơn cho các cáo buộc trọng tội và giải thích lý do tại sao phải mất nhiều thời gian như vậy – tất cả những điều này đã củng cố khẳng định của Trump rằng ông ta là nạn nhân của một cuộc săn phù thủy. Tại Georgia, nơi Trump đang phải đối mặt với cáo trạng RICO vì can thiệp vào cuộc bầu cử năm 2020, phiên tòa sắp tới đã bị đe dọa trì hoãn bởi cáo buộc về hành vi không đúng đắn của Biện lý Quận Fani Willia vì đã thuê người yêu cũ của mình, một luật sư riêng tên là Nathan Wade, để giám sát việc truy tố với một khoản phí khổng lồ và đang bị nghi ngờ bà có thể được hưởng lợi một cách bất hợp pháp từ thỏa thuận này.
Các vụ án liên bang của cố vấn đặc biệt Jack Smith ở Florida và Washington, D.C., thường được coi là những vụ việc khó khăn nhất đối với Trump. Vụ đầu tiên liên quan đến việc Trump từ chối trả lại các tài liệu mật mà ông đã ăn cắp đem về Mar-a-Lago và phiên tòa xét xử diễn ra vào tháng 5 có thể bị trì hoãn, và vụ cáo buộc Trump đã lừa gạt chính phủ và tước quyền bầu cử của cử tri vào năm 2020 với nỗ lực lật ngược cuộc bầu cử, đỉnh điểm là cuộc nổi dậy ngày 6 tháng 1. Hiện cả hai vụ án đều đang bị tạm dừng sau khi các luật sư của Trump đệ trình kiến nghị lập luận rằng ông ta được hưởng quyền miễn trừ hoàn toàn khỏi bị truy tố.
Tòa án Tối cao vào tháng 2 đã đồng ý thụ lý vụ việc, vụ án sẽ có phiên điều trần vào tháng 4 và có thể sẽ được các thẩm phán quyết định vào mùa hè này – đẩy bất kỳ phiên tòa nào đến gần tháng 11 hơn để Trump có cơ hội tái đắc cử trước khi ông ta có thể bị xét xử chứ chưa nói đến việc bị kết án.
Nhóm vận động tranh cử của Trump chắc hẳn rất vui mừng trước viễn cảnh công chúng ngày càng quên dần và trở nên tê liệt nhận thức trước những hành vi sai trái bị cáo buộc của ông ta nhờ thời gian cù nhây kéo dài. Con đường đến với khả năng miễn dịch của Trump vẫn phải trải qua một cuộc cạnh tranh về mức độ nổi tiếng. Trump càng để lại nhiều khoảng trống để mọi người tự thuyết phục mình rằng ông ta không làm gì bất hợp pháp thì khả năng ông ta có thể giảm bớt được sự chán ghét của họ và điều đó đem đến nhiều phiếu cho ông ta hơn.
Chiến dịch tranh cử của Biden nhấn mạnh rằng một khi các phiên tòa bắt đầu, rất có thể xảy ra trước tháng 11 – các cử tri sẽ bị sốc trước bằng chứng mà các công tố viên đưa ra. Nhưng điều quan trọng nhất mang tính tích cực là hầu hết cử tri của cả hai đảng chính trị đều nhìn ra cuộc bầu cử năm 2024 là rất quan trọng, và kết quả có thể thay đổi đất nước từ chính trị đến thể chế.
Đặc biệt đối với những cử tri độc lập, nếu họ nhìn ra Trump là ai. Nhưng điều gì sẽ xảy ra nếu các cử tri độc lập không nhìn ra vấn đề, vô tình bình thường hóa con người và tham vọng của Trump thì sao?
Lời kết:
Qua thông điệp liên bang của Tổng thống Biden đọc tại Quốc hội ngày 7 tháng 3, tôi thiết nghĩ rằng, bất cứ người dân Mỹ, dù trình độ học vấn có thấp đến đâu, nếu ngồi trước truyền hình xem trực tiếp hay xem offline qua video trên các hệ thống truyền thông, nếu họ nghe trọn vẹn bài phát biểu, thì chắc hẳn họ phải hiểu tình hình của đất nước đang đối mặt với đe dọa của chủ nghĩa cực đoan như thế nào, họ phải nhìn ra dã tâm và tham vọng của Trump với Project 2025, những chương trình báo thù, thanh trừng và thúc đẩy chủ nghĩa biệt lập, đưa nước Mỹ đến với sự tự cô lập và khiến thế giới trở nên bất ổn hơn.
Bất cứ người dân Mỹ nào nghe đầy đủ bài phát biểu của Tổng thống Biden thì phải nhìn ra ai là người lo cho dân cho nước, ai đang đấu tranh đem lại những lợi ích cho người trung lưu, người nghèo, ai đang đòi hỏi sự đóng góp công bằng từ những người giàu có, ai đang đem đến quyền lợi cho sinh viên, cho phụ nữ, cho người đồng tính, cho những người đau bệnh.
Bất cứ người dân Mỹ nào nghe đầy đủ bài phát biểu của Tổng thống Biden thì không cần ai phải thúc đẩy, tán tỉnh cả, mà họ buộc phải nhìn ra ai là người họ nên bỏ phiếu để tiếp tục được hưởng những lợi ích căn bản cho một cuộc sống tốt đẹp, nhân bản, ấm no và được tôn trọng, ai là kẻ muốn phá hủy nền dân chủ để thành lập một nhà nước chuyên quyền, phát xít, độc tài.
Tôi chắc chắn người Mỹ phải nhìn ra, không thể nói là không hiểu, không nghe, không biết để lặp lại sai lầm của năm 2016 và 2020 được. Còn nếu đã nghe rồi mà vẫn quyết bỏ phiếu cho Trump, vẫn chấp nhận bước chân lên con tàu tự sát cùng với Trump thì tôi chịu thua, hết ý kiến, nói nôm na là bụng làm dạ chịu thôi.
Việt Linh
https://www.cnbc.com/2024/03/07/biden-state-of-the-union-address-to-lay-out-economic-vision-.html
https://www.npr.org/2024/03/08/1236782758/state-of-the-union-address-biden-trump
https://www.nbcnews.com/politics/joe-biden/state-union-key-takeaways-biden-address-rcna140768
https://www.cnn.com/interactive/2024/03/annotated-fact-checked-president-biden-sotu/
https://apnews.com/article/state-of-union-biden-gaza-ukraine-israel-1a42ff9d4ef3e0f2753e43ac8d39fc18