Hai cựu tướng lãnh hàng đầu của Hoa Kỳ giám sát việc di tản khỏi Afghanistan khi nước này rơi vào tay Taliban vào tháng 8 năm 2021 đã đổ lỗi cho chính quyền Biden về sự ra đi hỗn loạn, đồng thời nói với các nhà lập pháp hôm thứ Ba rằng họ đã lên kế hoạch di tản không đầy đủ vì không có đủ thời gian.
Mời xem video bài bình luận qua Youtube
Lời khai hiếm hoi của hai vị tướng về hưu lần đầu tiên công khai phơi bày sự căng thẳng và khác biệt giữa các nhà lãnh đạo quân sự với chính quyền Biden trong những ngày cuối cùng của cuộc chiến. Hai trong số những điểm khác biệt chính đó bao gồm việc quân đội khuyên chính phủ Mỹ nên giữ ít nhất 2.500 quân nhân ở Afghanistan để duy trì sự ổn định và lo ngại rằng Bộ Ngoại giao không hành động đủ nhanh để bắt đầu một cuộc di tản.
Nhận xét này trái ngược với đánh giá nội bộ của Tòa Bạch Ốc về các quyết định của chính quyền, trong đó phát hiện ra rằng các quyết định của Tổng thống Joe Biden đã bị “hạn chế nghiêm trọng” bởi các thỏa thuận rút quân trước đó do chính cựu Tổng thống 45, Donald Trump đã đưa ra những điều kiện đàm phán và sau đó đổ lỗi cho quân đội, đồng thời nói rằng các chỉ huy hàng đầu cho biết họ có đủ nguồn lực để giải quyết việc di tản.
Hàng ngàn người Afghanistan và công dân Mỹ hoảng loạn đã cố gắng lên các chuyến bay quân sự của Mỹ để được vận chuyển ra ngoài. Cuối cùng, quân đội đã giải cứu được hơn 130.000 dân thường trước khi chiếc máy bay quân sự cuối cùng của Mỹ cất cánh.
Sự hỗn loạn đó là kết quả cuối cùng của việc Bộ Ngoại giao không kêu gọi di tản nhân viên Mỹ cho đến khi quá muộn, cả cựu Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân, Tướng Mark Milley và Tướng về hưu Frank McKenzie, Bộ Tư lệnh Trung ương Hoa Kỳ đều nói với Ủy ban Đối ngoại Hạ viện.
Mark Milley nói rằng: “Vào ngày 14 tháng 8, Bộ Ngoại giao đã đưa ra quyết định về hoạt động di tản phi chiến đấu và quân đội Hoa Kỳ đã được cảnh báo, sắp xếp, huy động và nhanh chóng khai triển nhanh hơn bất kỳ quân đội nào trên thế giới có thể làm được. Nhưng quyết định của Bộ Ngoại giao đến quá muộn. Sai lầm cơ bản, thiếu sót cơ bản là thời điểm của Bộ Ngoại giao. Quyết định đến quá chậm và quá muộn.”
McKenzie cho biết, lệnh sơ tán phải đến từ Bộ Ngoại giao, nhưng trong những tuần và tháng trước khi Kabul rơi vào tay Taliban, Ngũ Giác Đài đã thúc ép Bộ Ngoại giao về kế hoạch sơ tán và lo ngại rằng Bộ Ngoại giao chưa sẵn sàng.
McKenzie nói: “Chúng tôi đã có lực lượng trong khu vực ngay từ ngày 9 tháng 7, nhưng chúng tôi không thể làm gì được. Việc tính toán thời điểm của chính phủ là sai sót chết người đã tạo ra những gì đã xảy ra vào tháng 8. Tôi tin rằng các sự kiện diễn ra vào giữa và cuối tháng 8 năm 2021 là kết quả trực tiếp từ việc trì hoãn bắt đầu di tản trong vài tháng, trên thực tế, cho đến khi chúng tôi rơi vào tình trạng bị bó tay và Taliban đã tràn ngập đất nước”.
Mark Milley là sĩ quan quân đội cấp cao nhất của quốc gia vào thời điểm đó, và đã thúc giục Tổng thống Joe Biden duy trì lực lượng còn sót lại gồm 2.500 người ở đó để cung cấp cho lực lượng đặc biệt của Afghanistan đủ hỗ trợ nhằm ngăn chặn Taliban và cho phép quân đội Mỹ cầm chân. đến Căn cứ Không quân Bagram, nơi có thể cung cấp cho quân đội những lựa chọn bổ sung để đáp trả các cuộc tấn công của Taliban.
Tổng thống Biden không chấp thuận lực lượng còn lại lớn hơn, chọn giữ một lực lượng nhỏ hạn chế hơn gồm 650 người để bảo vệ đại sứ quán Mỹ. Lực lượng nhỏ hơn đó không đủ để giữ Bagram, nơi nhanh chóng bị Taliban chiếm giữ.
Taliban đã kiểm soát Afghanistan kể từ khi Mỹ rời đi, dẫn đến nhiều thay đổi đáng kể về dân số, bao gồm cả việc phụ nữ và trẻ em gái gần như bị mất toàn bộ quyền con người.
Tòa Bạch Ốc năm ngoái phát hiện cuộc rút quân hỗn loạn xảy ra do Tổng thống Joe Biden bị “hạn chế” và “ràng buộc” bởi các thỏa thuận rút quân trước đó của “người tiền nhiệm” của ông.
Cuộc đánh giá nội bộ năm 2023 đó tiếp tục chuyển mọi lời đổ lỗi về vụ đánh bom liều chết ngày 26 tháng 8 năm 2021 tại Sân bay Quốc tế Hamid Karzai, nói rằng chính quân đội Hoa Kỳ đã đưa ra một quyết định có thể là quan trọng.
Báo cáo năm 2023 cho biết thêm rằng: “Để quản lý mối đe dọa tiềm ẩn của một cuộc tấn công khủng bố, Tổng thống đã liên tục hỏi liệu quân đội có cần hỗ trợ thêm để thực hiện sứ mệnh của họ hay không,” Nhưng các quan chức quân sự cấp cao xác nhận rằng họ có đủ nguồn lực và thẩm quyền để giảm thiểu các mối đe dọa.
Lời kết:
Phiên điều trần với hai cựu tướng lãnh Mark Milley và Frank McKenzie đã không nêu bật trọng tâm chính đến trách nhiệm của người đáng đổ lỗi nhất trong kế hoạch rút quân Mỹ khỏi Afghanistan bởi những điều kiện rút quân mà “người tiền nhiệm thất bại” của Tổng thống Biden đã đưa ra trước thời điểm mãn nhiệm chủ ý gây khó khăn cho ông Biden.
Cần có một cuộc điều tra độc lập lưỡng đảng để xem xét mọi khía cạnh, ý định đã hình thành nên thỏa thuận giữa chính quyền Trump và phiến quân Taliban do cựu ngoại trưởng Mike Pompeo dàn xếp theo âm mưu thâm độc của Trump để trút mọi trách nhiệm, thất bại, uy tín, mất mát vũ khí và con người lên chính quyền kế nhiệm.
Việt Linh
https://au.news.yahoo.com/trump-calls-milley-loser-hearing-192407863.html
https://ca.news.yahoo.com/ex-us-generals-oversaw-afghan-220704096.html
https://www.deseret.com/politics/2024/03/19/military-advised-biden-to-withdraw-troops-afghanistan-what-now/