Các nhóm phản đối Trump đang trích dẫn một ý kiến đồng tình năm 2014 từ cố thẩm phán Antonin Scalia, một người luôn đề cao chủ nghĩa nguyên bản của phong trào pháp lý bảo thủ đã qua đời vào năm 2016, làm bằng chứng cho thấy rằng “lệnh cấm nổi dậy” của Tu chính án thứ 14 áp dụng không chỉ riêng đến các quan chức liên bang cấp bậc lớn nhỏ mà còn áp dụng cho các cựu tổng thống. Các nhóm tự do hy vọng ngăn cựu Tổng thống 45, Donald Trump bỏ phiếu vì vai trò của ông ta trong vụ tấn công vào Điện Capitol ngày 6 tháng 1 năm 2021 đang chuyển sang một nguồn đáng ngạc nhiên khi họ đưa vụ việc của mình lên Tòa án Tối cao: nơi cố Thẩm phán Antonin Scalia từng làm việc và một số người người bảo thủ hiện tại của tòa án có quan điểm tôn trọng chủ nghĩa nguyên bản.
Mời xem video bài bình luận qua Youtube
Vụ án quan trọng này sẽ quyết định liệu Trump có thể tranh cử tổng thống lần nữa hay không. Các cuộc tranh luận miệng được lên kế hoạch vào thứ Năm tuần tới, ngày 8 tháng 2.
Trên một tòa án nơi những người bảo thủ chiếm đa số 6-3, trong đó có ba ứng cử viên được Trump đề cử, trích dẫn Antonin Scalia không phải là ngẫu nhiên. Những người ủng hộ đang hy vọng thuyết phục được các thẩm phán rằng họ có thể bác bỏ các lập luận của Trump theo cách vẫn phù hợp với các nguyên tắc pháp lý bảo thủ.
Giáo sư Derek Muller của Trường Luật Notre Dame, một chuyên gia về vụ án, cho biết rằng: “Việc triệu tập văn bản của cố thẩm phán Antonin Scalia là một nỗ lực nhằm trích dẫn một số thẩm quyền đạo đức đối với một trong những người theo chủ nghĩa nguyên bản vĩ đại của tòa án.”
Trump tuyên bố các tổng thống không phải là “quan chức” của Hoa Kỳ – một thuật ngữ được sử dụng trong Tu chính án thứ 14 sau Nội chiến – và vì vậy lệnh cấm không áp dụng đối với ông ta. Trump lập luận rằng, thay vào đó, thuật ngữ “quan chức” nhằm mục đích nói đến những quan chức do tổng thống bổ nhiệm, tuyên thệ bảo vệ Hiến pháp và sau đó tham gia nổi dậy.
Các đối thủ của Trump, bao gồm cả các nhóm tự do và một số cựu quan chức Đảng Cộng hòa, đã phản đối cách đọc đó trong một loạt bản tóm tắt “người bạn của tòa án” được đệ trình hôm thứ Tư.
Trung tâm Trách nhiệm Giải trình Hiến pháp, một tổ chức vận động pháp lý cấp tiến, đã nói với các thẩm phán trong một bản tóm tắt trích dẫn văn bản của cố thẩm phán Antonin Scalia với văn bản đơn giản yêu cầu rằng việc sửa đổi áp dụng cho các cựu tổng thống. Về mặt lịch sử, nhóm này đã viết rằng: “các quan chức trong mọi nhánh của chính phủ đều gọi tổng thống là một quan chức của Hoa Kỳ”.
Cựu thẩm phán tòa phúc thẩm bảo thủ J. Michael Luttig, người đã trở thành một nhà phê bình thẳng thắn của Trump, cũng trích dẫn văn bản của cố thẩm phán Antonin Scalia trong một bản tóm tắt trước tòa trong tuần này.
Sự đồng tình của Antonin Scalia, với sự tham gia của Chánh án John Roberts và hai người bảo thủ khác, liên quan đến một cuộc tranh chấp giữa những người đồng đội và một nhà phân phối nước ngọt. Cố thẩm phán Scalia đã viết rằng tất cả “quan chức” của Hoa Kỳ phải được tổng thống bổ nhiệm “trừ khi” Hiến pháp “quy định khác”.
Chính vì sự báo trước đó mà những người chỉ trích Trump đã đưa ra lập luận của họ.
Cách giải thích của Antonia Scalia đã thu hút sự phản đối gay gắt từ những người bảo thủ khác, đặc biệt là Joshua Blackman, giáo sư tại Đại học Luật South Texas, người hy vọng sẽ tham gia tranh luận vào tuần tới – một phần để giải thích quan điểm của ông về Scalia và một đoạn ngắn bức thư mà vị thẩm phán quá cố đã viết vài tuần sau đó.
Blackman tin rằng sẽ là một sai lầm nếu coi ngôn ngữ ngắn gọn của Antonin Scalia là một sự đồng tình và bức thư như một tuyên bố dứt khoát về quan điểm của ông ta.
Blackman nói rằng: “Một phần của vấn đề trong vụ việc này là mọi người đang kiện tụng vấn đề này trên các blog và các bài báo đánh giá luật chưa được xem xét. Một số lập luận này có vấn đề nghiêm trọng.”
Sự đồng tình của Antonin Scalia là một ví dụ trong đó những người ủng hộ chống Trump đang nêu bật những tuyên bố trước đây của những người bảo thủ trong tòa án để chống lại lập luận của cựu tổng thống.
Những người khác đã kêu gọi sự chú ý đến một ý kiến mà Thẩm phán Neil Gorsuch đã viết vào năm 2012 khi ông còn là thẩm phán của Tòa phúc thẩm khu vực 10 của Hoa Kỳ. Neil Gorsuch đã viết rằng, các tiểu bang được phép loại các ứng cử viên khỏi cuộc bỏ phiếu nếu họ không đủ điều kiện theo hiến pháp để phục vụ với chức vụ mà họ tìm kiếm.
Mặc dù không được đề cập trong các bản tóm tắt gần đây, một vụ việc vào tháng trước đã gián tiếp đề cập đến một trong những câu hỏi mang tính kỹ thuật hơn trong tranh chấp về lá phiếu ở Colorado, đó là: Liệu một số điều khoản hiến pháp nhất định có thể được tự thực thi hay không hay trước tiên chúng phải được Quốc hội thông qua bằng một đạo luật? Đảng Cộng hòa Colorado cho rằng điều khoản chống nổi dậy trong vụ Colorado yêu cầu Quốc hội phải can thiệp trước.
Trong các cuộc tranh luận ngày 16 tháng 1 trong một vụ án liên quan đến việc, liệu các tiểu bang có thể bị kiện trực tiếp khi chính phủ chiếm đoạt tài sản cá nhân hay không, Thẩm phán Samuel Alito, một người bảo thủ, đã đặt ra những câu hỏi khó cho cả hai bên nhưng có lúc dường như đặt câu hỏi về khái niệm quyền hiến định đòi hỏi phải có quyền này bằng một đạo luật từ Quốc hội.
Liệu việc đề cập đến những tuyên bố trong quá khứ như vậy có ảnh hưởng đến tòa án hay không vẫn còn là một câu hỏi mở.
Giáo sư Derek Muller của Trường Luật Notre Dame nói rằng: “Nhiều khi, các thành viên của tòa án rất tôn trọng lẫn nhau nhưng sẽ không đồng ý với những gì họ nói. Nhưng đối với niềm tin vào lẽ phải của công chúng về những thẩm phán cần tuân thủ đúng với chủ nghĩa nguyên bản của Hiến pháp thì chắc chắn có thể được thuyết phục.”
Việt Linh
https://edition.cnn.com/2024/02/01/politics/supreme-court-trump-14th-amendment-scalia/index.html
https://www.msnbc.com/deadline-white-house/deadline-legal-blog/trump-eligibility-supreme-court-14-amendment-luttig-rcna136366