(CaliToday) – Tổng thống Joe Biden giảm án cho gần 1500 người, và ân xá 39 tội phạm bất bạo lực, được xem là đợt khoan hồng lớn nhất diễn ra những tuần cuối cùng nhiệm kỳ tổng thống.
Giảm án có hiệu lực đối với những người đã ra tù và bị quản thúc tại gia trong thời gian đại dịch, trong khi ân xá dành cho những người phạm tội bất bạo lực, kể cả tội phạm ma tuý.
“Nước Mỹ được xây dựng dựa trên hứa hẹn về khả năng và cơ hội thứ hai,” Tổng thống ghi trong tuyên bố. Biden cho biết, khoan hồng thể hiện cam kết của ông trong việc “giúp đoàn tụ các gia đình, củng cố cộng đồng, và tái hòa nhập các cá nhân trở lại xã hội.”
Ân xá sẽ xóa bỏ toàn bộ truy tố, trong khi giảm án giữ nguyên án có tội nhưng giảm bớt một phần hoặc toàn bộ hình phạt.
Hành động của Biden vào thứ 5 là một trong những đợt khoan hồng lớn nhất trong lịch sử nước Mỹ hiện đại. Tổng thống Jimmy Carter trong ngày đầu tiên nhậm chức vào năm 1977 ân xá nhiều người hơn, đối với những người trốn quân dịch Chiến tranh Việt Nam, nhưng Tổn thống Biden giảm án nhiều nhất trong một ngày.
Biden bị áp lực ngày càng gia tăng phải sử dụng thẩm quyền khoan hồng của tổng thống trước khi chuyển giao quyền lực cho Tổng thống đắc cử Donald J. Trump. Biden trong thời còn làm Thượng nghị sĩ liên bang đã ủng hộ dự luật tội phạm 1994 vốn thúc đẩy việc giam giữ hàng loạt. Kể từ đó, ông tỏ ra hối tiếc, và trong chiến dịch tranh cử năm 2020, cam kết sẽ giải quyết các bản án kéo dài liên quan đến tội phạm ma túy do đạo luật này.
Một số nhà lập pháp Dân chủ tại Quốc hội và những người khác kêu gọi Tổng thống giảm án cho toàn bộ 40 tử tù liên bang xuống chung thân không tha bổng. Donald Trump ủng hộ án tử hình, và trong nhiệm kỳ đầu quay trở lại các vụ hành quyết liên bang sau gần 20 năm tạm ngưng. Số phận của những tù nhân bị giam lỏng tại nhà trong thời kỳ đại dịch, khi Covid đang lây lan nhanh chóng qua các nhà tù và trại giam, được các nhà hoạt động đặc biệt quan tâm trong những tuần gần đây. Một số nhà lập pháp Cộng hòa tìm cách thúc đẩy đạo luật có thể buộc họ phải quay trở lại nhà tù.
Danh sách được ân xá gồm nhiều người từng bị kết tội ma túy khi còn trẻ nhưng tham gia quân ngũ, và tiếp tục hỗ trợ gia đình liệt sĩ, giúp đỡ các tổ chức từ thiện, hoặc huấn luyện nhân viên cứu hỏa địa phương. Luật sư ân xá của Bộ Tư pháp xem xét từng trường hợp đó trước khi gởi đề nghị cho cố vấn pháp lý Toà Bạch Ốc – những người sau đó sẽ trình cho Tổng thống.
Những người được giảm án trên cơ bản đã được giảm án xuống còn “thời gian thụ án,” nghĩa là họ sẽ được hoàn toàn tự do trong những tuần tới, nhưng vẫn phải trình diện với nhân viên quản chế.
Những người bị giam lỏng tại gia nằm trong đợt giảm án lần này phạm nhiều tội, kể cả tội phạm ma túy bất bạo động, gian lận Medicare, và kê toa thuốc gây nghiện opioid bất hợp pháp. Biden cũng giảm án cho Jeffrey Yohai – nhà phát triển bất động sản và là con rể trước đây của của Paul Manafort – Chủ tịch chiến dịch tranh cử tổng thống năm 2016 của ông Trump. Yohai bị kết án 9 năm tù vào năm 2019 vì hàng loạt vụ lừa đảo.
Một người được giảm án khác là cựu Thẩm phán Pennsylvania là Michael T. Conahan bị kết án hơn 17 năm tù vào năm 2011 vì bỏ tù oan sai trẻ vị thành niên tại hai trung tâm giam giữ tính phí để đổi lấy lại quả. Bộ Tư pháp vào lúc đó tuyên bố, đó là vụ bê bối tư pháp tồi tệ nhất trong lịch sử Pennsylvania.
Tổng thống Biden trong tuyên bố vào thứ Năm cho biết, nhiều người trong số đó sẽ nhận được mức án thấp hơn nếu họ bị buộc tội theo luật hiện hành. Theo Toà Bạch Ốc, họ cũng bị quản thúc tại gia ít nhất một năm.
Biden có thể sẽ tiếp tục ân xá hay giảm án trong những tuần tới. Các cố vấn của ông đang tranh luận liệu Tổng thống sắp mãn nhiệm có nên ân xá toàn diện trước cho một loạt những người được xem là kẻ thù của Donald Trump – những người có thể trở thành “mục tiêu trả đũa” sau khi Tổng thống đắc cử nhậm chức. Các viên chức Toà Bạch Ốc không tin những người này thực sự phạm tội, nhưng họ ngày càng lo ngại những chọn lựa của Trump vào các vị trí hàng đầu của Bộ Tư pháp cho thấy ông ta sẽ thực hiện lời thề trả thù. Ngay cả một cuộc điều tra không dẫn đến truy tố cũng có thể kéo dài hàng tháng hoặc hàng năm, khiến họ phải trả hàng trăm ngày Mỹ kim lệ phí pháp lý, và làm tê liệt triển vọng nghề nghiệp của họ.
Tuy nhiên, các viên chức Toà Bạch Ốc đang cân nhắc cẩn trọng vấn đề này, đặc biệt việc ân xá trước và toàn diện cho những người không phạm tội, vì điều đó có thể gợi ý những người đó có thể đã làm gì sai trái, và chỉ thu hút chỉ trích từ Trump, ngoài ra những người được ân xá trước có thể từ chối.
Quyết định khoan hồng được đưa ra 2 tuần sau khi Biden ân xá toàn diện cho con trai Hunter Biden những tội liên quan đến thuế và súng.
Tổng thống Biden cho đến nay quyền khoan hồng của tổng thống một cách có giới hạn. Ông đã ban hành 26 lệnh ân xá cá nhân và giảm 135 án, theo số liệu được luật sư ân xá lưu giữ. Văn phòng Luật sư Ân xá củ Bộ Tư pháp, nhận được gần 12.000 yêu cầu khoan hồng trong nhiệm kỳ của Biden.
Tổng thống đắc cử Donald Trump hứa sẽ bắt đầu ân xá cho những người tham gia bạo động Điện Capitol vào ngày 6 tháng 1 năm 2021 ngay trong “giờ đầu tiên” nhiệm kỳ. Ông cũng cho biết cũng sẽ bắt đầu trục xuất những người nhập cư không có giấy tờ ngay trong ngày đầu tiên.
Trump đưa ra ý kiến trên trong cuộc phỏng vấn với Time Magazine – nơi ông được vinh danh Người của Năm 2024.
Tổng thống đắc cử vào thứ 5 cũng rung chuông khai trương Sở giao dịch chứng khoán New York. Theo những người thân cận với Trump, ông xem thị trường chứng khoán là thước đo sự thành công của mình, và phản đối ý kiến cho rằng các chính sách của ông có thể làm thiệt hại giá cổ phiếu.
Hương Giang