(CaliToday) – Thượng nghị sĩ Cộng hoà JD Vance và Thống đốc Minnesota Tim Waltz vào tối thứ Ba có cuộc tranh luận căng thẳng “kẻ tám lạng người nửa cân,” dành phần lớn thời gian nhắm vào người đứng đầu liên danh tranh cử của họ, và đều hứa đưa quốc gia theo phương hướng mới.
Cuộc tranh luận duy nhất là cơ hội để hai ứng cử viên cho cử tri trên toàn quốc gia biết rõ hơn về họ, đặc biệt hơn, để Vance vốn đang có điểm thăm dò ưa chuộng thấp vực dậy tình hình, trong khi đây cũng là cơ hội để Cộng hòa đánh bại Walz theo cách mà cho đến nay họ vẫn chưa làm được.
JD Vance ngay từ đầu tỏ ra khá thoải mái, trong khi Tim Waltz bắt đầu câu hỏi đầu tiên vấp váp, mặc dù ông nhanh chóng “nhập cuộc.”
Tranh luận Phó tổng thống theo lịch sử không thay đổi tình hình đáng kể. Dưới đây là những điểm nổi bật của cuộc tranh luận Phó Tổng thống do CBS tổ chức vào tối thứ 5 tại New York.
1. Tranh luận tử tế và văn minh đáng kinh ngạc
Thông thường ứng cử viên Phó tổng thống được giao nhiệm vụ là người công kích đối thủ và bênh vực liên danh tranh cử của mình. Cả Vance và Walz đều tung đòn đối thủ trong suốt cuộc tranh luận, kể cả tranh cãi gay gắt về nền dân chủ và cuộc tấn công ngày 6 tháng 1 năm 2021 diễn ra và những phút cuối.
Nhưng đó cũng là những giây phút hai bên tranh cãi bằng giọng tôn trọng, ngay cả khi bất đồng về vấn đề chính sách.
Không có chỉ trích mang tính cá nhân xảy ra.
Một trong những chiến lược lý thú nhất của Walz không phải là tấn công Vance, mà xem đối thủ là người thực sự hợp lý — trái ngược với Trump. “Tôi tin rằng Thượng nghị sĩ Vance muốn giải quyết vấn đề này,” ông Walz nói về vấn đề nhập cư, “nhưng bằng cách đứng về phía Donald Trump và không cùng nhau tìm ra giải pháp, việc này trở thành đề tài tranh luận.”
Sau ý kiến của Vance về phá thai, Walz đáp, “Tôi đồng ý với nhiều điều mà Thượng nghị sĩ Vance nói về những gì đang xảy ra. Tuy nhiên, nhưng liên danh tranh cử của ông ấy thì không. Và đó chính là vấn đề”.
Walz cũng trích lại những ý kiến của Vance trước đây về ông Trump, ám chỉ rằng ông ta biết rõ ông chủ của mình. “Thượng nghị sĩ Vance đã nói rằng có vấn đề về khí hậu,” Walz nói. “Trước đây, Donald Trump gọi đó là trò lừa bịp rồi nói đùa rằng những thứ này sẽ tạo ra nhiều bất động sản ven biển hơn.”
Vance cũng cho biết ông đồng ý Walz muốn giải quyết các vấn đề di dân. Trong một khoảnh khắc lịch sự, Vance nói rằng nếu Walz là phó tổng thống tiếp theo, ông sẽ cầu nguyện, chúc may mắn và giúp đỡ ông ấy.
Khi được hỏi tại sao người Mỹ nên tin rằng, trong vai trò Phó tổng thống ông sẽ đưa ra lời khuyên trung thực cho Donald Trump, không chỉ những gì cựu tổng thống muốn nghe, khi thay đổi từ người chỉ trích gay gắt Donald Trump sang người ủng hộ trung thành, JD Vance đáp, “Tôi cũng đã nói rõ, trên thực tế tôi đã sai về Donald Trump.”
“Khi phạm lỗi, khi nói sai, khi làm điều gì đó không đúng, và thay đổi suy nghĩ, người ta nên trung thực với đồng bào Mỹ về điều đó,” ứng cử viên Phó tổng thống Cộng hoà nói. Vance cũng nói thêm rằng, ông đang thực hiện các cuộc phỏng vấn “để thực sự giải thích cho cử tri Mỹ biết quan điểm của tôi về các vấn đề, và những gì đã thay đổi.”
Trong khi đó, Tim Walz khi bị chất vấn về tuyên bố đã có mặt ở Trung Quốc khi Bắc Kinh đàn áp Thiên An Môn vào năm 1989 cũng thừa nhận hồi trẻ “Tôi có lúc ngu ngốc, và đôi khi đưa những ý kiến không đúng.”
Có vẻ như cả hai ứng cử viên đều tin rằng cuộc tranh luận khó có thể thay đổi cục diện cuộc đua, và mục đích của họ là thể hiện năng lực cá nhân, và không bị vấp ngã trong những cuộc trao đổi căng thẳng.
“Tôi rất thích cuộc tranh luận tối nay và tôi nghĩ rằng có rất nhiều điểm chung ở đây,” Walz nói. “Và tôi thông cảm với những người nói sai về mọi thứ.”
“Tôi cũng vậy,” Vance đáp.
2. Vance không trả lời được câu hỏi căn bản: Trump đã thất cử năm 2020 phải không?
Ông Vance đã dành phần lớn thời gian trong cuộc tranh luận để đưa ra những lời giải thích dễ hiểu đối với các chính sách của ông Trump. Nhưng vào những phút cuối cuộc tranh luận, Thượng nghị sĩ thấy mình không có lời giải thích nào đối với hành vi của cựu Tổng thống sau cuộc bầu cử năm 2020. Vance đưa ra tuyên bố đáng kinh ngạc rằng Trump “chuyển giao quyền lực ôn hoà vào ngày 20 tháng 1.”
“Ông ấy có thua cử năm 2020 không?” Walz chất vấn.
Ứng cử viên Phó tổng thống Cộng hoà né trả lời, và tìm cách chuyển hướng. Vance quay sang cáo buộc Dân chủ là mối đe dọa thực sự đối với nền dân chủ, và tuyên bố Harris đã kiểm duyệt người Mỹ khi ông nhắc đến các chính sách cũ của Facebook. “Những quảng cáo trên Facebook không gây ra ngày 6 tháng 1 năm 2021,” Walz phản pháo.
Vance không có câu trả lời cho chính câu hỏi đó.
Câu hỏi đặt ra là liệu việc Donald Trump từ chối chuyển giao quyền lực sau khi thất cử 2020 có phải là mối đe dọa đối với nền dân chủ hay không. Câu trả lời của Vance là lời cáo buộc Phó Tổng thống tìm cách bịt miệng mọi người trên mạng xã hội, “Kamala Harris đang tham gia kiểm duyệt ở quy mô công nghiệp.”
“Đó không phải là câu trả lời đáng tin cậy,” Walz phản pháo. Ông nhấn mạnh, vụ bạo động Điện Capitol ngày 6 tháng 1 năm 2021 và các vụ bạo lực khác vào ngày hôm đó, kể cả cuộc tuần hành đến dinh thự Thống đốc ở Minnesota, nghiêm trọng hơn nhiều so với việc đặt câu hỏi về những ý kiến trên Facebook. “Việc phủ nhận những gì đã xảy ra vào ngày 6 tháng 1, lần đầu tiên một tổng thống Hoa Kỳ hoặc bất cứ ai tìm cách đảo ngược bầu cử” nghiêm trọng, và không thể chấp nhận được. “Điều này phải chấm dứt. Nó đang xé nát đất nước chúng ta,” Thống đốc nói.
Một trong những lập luận chính mà chiến dịch của Harris đưa ra là viễn cảnh về nhiệm kỳ thứ hai của Donald Trump sẽ khiến đồng bào Mỹ sợ hãi, vì sẽ “không có rào chắn nào.” Walz thực sự nhấn mạnh vào chủ đề đó, chỉ ra rằng Vance đang ở trên sân khấu để thay thế Mike Pence: “Hãy xem, khi Mike Pence đưa ra quyết định chứng nhận cuộc bầu cử đó — đó là lý do tại sao Mike Pence không có mặt trên sân khấu,” Walz nói. “Điều tôi lo ngại là tường lửa với Donald Trump ở đâu? Tường lửa ở đâu?”
3. Tranh cãi về nền dân chủ
Vance tìm cách né câu hỏi về ngày 6 tháng 1 năm 2021 và những ý kiến trước đây rằng ông sẽ không bỏ phiếu chứng nhận kết quả bầu cử tổng thống năm 2020. Thượng nghị sĩ cho biết, ông muốn nói về tương lai trước khi quay lại nói về chính quyền Biden và khái niệm kiểm duyệt. Vance đã không trả lời câu hỏi, Ông có tìm cách thách thức kết quả bầu cử năm nay không?
Ứng cử viên Cộng hoà tìm cách gọi những phản đối của Trump về bầu cử 2020 chỉ là một số cuộc thảo luận dân sự lành mạnh. Trên thực tế, Trump và các đồng minh của ông bị truy tố âm mưu đảo ngược kết quả bầu cử, kể cả việc lập danh sách cử tri giả, và dẫn đến bạo động Điện Điện Capitol.
Walz hắng giọng, nhắc lại cái chết của các cảnh sát trong vụ tấn công ngày 6 tháng 1 năm 2021 của những người ủng hộ Trump, và lời đe dọa truy tố đối thủ chính trị hay những tiếng nói chỉ trích ông ta. “Lời nói của một tổng thống rất quan trọng,” Walz nói. (Đây chắc chắn là một trong những khoảnh khắc tuyệt vời nhất của Walz trong cuộc tranh luận, và nó diễn ra vào phút thứ 90.)
“Người chiến thắng cần phải là người chiến thắng. Điều này phải chấm dứt. Nó đang xé nát đất nước chúng ta,” Thống đốc nói. Tuyên bố đầy sức mạnh này dường như đặt dấu chấm cho những tuyên bố sai sự thật về 2020 và cả bầu cử sắp tới.
Ứng cử viên Phó tổng thống Dân chủ cáo buộc, Vance (và Trump) tiến hành “xét lại lịch sử” khi Vance so sánh những nỗ lực của Trump bám víu quyền lực với việc Hillary Clinton đặt câu hỏi về kết quả của cuộc bầu cử năm 2016, trong đó cựu Ngoại trưởng cáo buộc Nga can thiệp bầu cử giúp Trump thắng, dẫn đến kết quả thất bại của bà tại một số tiểu bang. Nhưng Hillary Clinton thừa nhận thua cuộc, và cũng không lập danh sách đại cử tri giả, hay loan truyền thuyết âm mưu sai sự thật về gian lận bầu cử.
Một điểm thực sự quan trọng khác là Walz đã nói rất rõ ràng, ông và bà Kamala Harris sẽ chấp nhận kết quả nếu họ thua cuộc. Cả Vance và Trump đều chưa từng nói như vậy. “Tôi sẽ nói với quý vị điều này, rằng khi chuyện này kết thúc, chúng ta cần bắt tay nhau … và người chiến thắng phải là người chiến thắng. Điều này phải chấm dứt. Nó đang xé nát đất nước chúng ta,” Walz nói.
4. Vance tìm cách đánh bóng Trump là ứng cử viên của sự ổn định
Dân chủ trong nhiều năm gắn cho Trump mác ứng cử viên của sự hỗn loạn, và Vance tìm cách đảo ngược điều này vào tối thứ Ba. Thượng nghị sĩ đánh bóng cựu Tổng thống là người đã duy trì một thời kỳ bình thường và tăng trưởng kinh tế, và ông đổ lỗi cho bà Harris về tình trạng bất ổn hiện nay trên thế giới.
Vance mài giũa một số khía cạnh thô ráp hơn trong giọng điệu của Trump, và hết lần này đến lần khác khai thác kết quả thăm dò về những năm đầu của Trump tại Toà Bạch Ốc. Thượng nghị sĩ xoay chuyển tình thế, đưa ra những ý kiến khá độc đáo về những vấn đề Cộng hoà đang nắm thế yếu. Vance mô tả quan điểm chống phá thai của ông là mong muốn “giúp các bà mẹ dễ sinh con hơn,” hay mặc dù Trump trong 4 năm tại nhiệm tìm mọi cách bãi bỏ Obamacare nhưng thất bại, nhưng Vance vào tối thứ Ba ca ngợi cựu Tổng thống đã “cứu vãn” luật Chăm sóc Sức khoẻ Giá cả phải chăng, để lại các lựa chọn chăm sóc sức khỏe cho người Mỹ.
Nhưng Vance lại chỉ trích, tác nhân gây hỗn loạn thực sự là Harris. “Ai đã là Phó tổng thống trong ba năm rưỡi qua?” Thượng nghị sĩ nói, “Và câu trả lời là liên danh của ông, không phải của tôi.”
5. Walz không đến Trung Quốc khi đàn áp Thiên An Môn xảy ra
Walz có lịch sử về việc nói không chính xác hoặc không đúng về nhiều vấn đề khác nhau như những chi tiết về hồ sơ quân nhân của ông trong Lực lượng Vệ binh Quốc gia Lục quân, và câu hỏi ông đã đến Trung Quốc dạy khi nào vào năm 1989.
Walz hẳn biết câu hỏi này liên quan đến những tuyên bố lặp đi lặp lại trước đây của ông rằng, ông có mặt tại Hongkong khi cuộc biểu tình Thiên An Môn ngày 4 tháng 6 năm 1989 diễn ra tại Bắc Kinh, sau khi có thông tin cho rằng ông trên thực tế đã về lại Nebraska.
Khi được yêu cầu giải thích sự khác biệt này, ông đã nói về tiểu sử của mình, chỉ trích chính sách Trung Quốc của ông Trump. “Đôi khi tôi là một kẻ ngốc nghếch”, Walz nói, bóng gió thừa nhận ông đã nói sai. “Khi tôi nói nhiều, tôi sẽ bị cuốn vào lời hoa mỹ.”
Vì vậy, điều hợp chương trình, bà Margaret Brennan, buộc phải nhắc lại câu hỏi lần nữa, và lần này ông Walz thừa nhận “đã nói nhầm.”
“Tôi đã đến đó vào mùa hè năm đó và tôi đã nói nhầm về điều này,” Walz thừa nhận.
Câu trả lời của Walz có vẻ như: tôi là một chàng trai nông thôn, tôi đã phục vụ trong quân đội, tôi là một giáo viên và đôi khi tôi cũng mắc lỗi.
6. Điều hợp tắt tiếng microphone
Không giống như các cuộc tranh luận tổng thống, microphone của ứng cử viên Phó tổng thống sẽ không bị tắt khi đối thủ của họ đang nói, nhưng nhưng điều hợp có quyền tắt mic.
CBS không trực tiếp đưa ra vấn đề kiểm tra thực tế nằm trong quy định chính thức của cuộc tranh luận này, thay vào đó điều chương trình sẽ hối thúc các ứng cử viên kiểm tra thực tế lẫn nhau, nhưng họ cũng có thể chọn làm rõ một điểm nếu họ quyết định rằng điểm đó không rõ ràng. Đó là một sự khác biệt tinh tế. Và khi Vance nói về di dân Haiti ở Springfield, Ohio, đến Hoa Kỳ bất hợp pháp, là di dân lậu, và người điều hợp Margaret Brennan lập tức kiểm tra sự thật. Vance lập tức thách thức Brennan, và Walz cũng nhảy vào vấn đề này, hai bên tranh cãi nhau, khiến điều hợp không thể chuyển sang chủ đề kinh tế.
“Các ông à, khán giả không thể nghe các ông,” bà Brennan nói. “Bởi vì microphone của các ông đã bị tắt.”
Hương Giang