- Vụ để lộ tin tức bí mật quốc phòng qua việc sử dụng ứng dụng Signal chẳng qua chỉ là dấu hiệu cho thấy ông Trump thường hay sơ ý, bất cẩn trong việc bảo vệ tin tức mật liên quan đến quốc phòng.
- Bà Thượng Nghị Sĩ Tammy Duckworth, Dân Chủ, tiểu bang Illinois, và cũng là một cựu chiến binh. Bà nói: “Tất cả những nhân vật dính líu đến xâu chuỗi liên lạc trên ứng dụng Signal vừa qua đều phải bị sa thải.”.
Khá lâu trước khi cơ quan FBI lục xét nơi nghỉ của ông Trump ở Florida để tìm tài liệu mật hồi tháng Tám năm 2022, khu nghỉ mát Mar-a-Lago đã trở thành địa điểm hấp dẫn để các điệp viên khắp nơi trên thế giới đến đây thu thập tin tức. Dưới đây là một vài ví dụ:
Vào giai đoạn đầu của nhiệm kỳ một, ông Donald Trump và Thủ Tướng Nhật đã bí mật lập ra kế hoạch đối phó với Bắc Hàn khi nước này phóng hỏa tiễn đến tận bao lơn trông ra biển của các nước đồng minh với Mỹ. Thế rồi, tấm ảnh về kế hoạch bí mật đó xuất hiện trên Facebook. Ba tháng sau, vị tân Tổng Thống Hoa Kỳ còn chia sẻ tin tức tình báo với Bộ trưởng Ngoại Giao Nga một tin tình báo mật khác. Tin mật này được tình báo của Do Thái tiết lộ cho ông biết. Việc này khiến cho giới chức tình báo ở Tel Aviv kinh hãi. (Cũng vì việc này mà một điệp viên của Hoa Kỳ ẩn mình trong chế độ Vladimir Putin phải chấm dứt không dám làm công tác vì sợ bị bại lộ). Ông Trump còn khoe với đối tác của Mỹ ở Phi Luật Tân rằng ông có hai tiềm thủy đỉnh nằm ngoài khơi vùng biển Bắc Triều Tiên để canh chừng. Năm 2019, ông còn đăng trên Twitter tấm hình không ảnh Mỹ chụp bằng vệ tinh những gì xảy ra ở nước Iran.
Vị Tư Lệnh Tối Cao của quân đội Hoa Kỳ có cả một quá trình rất cẩu thả, sơ xuất về việc bảo mật tin tức liên quan đến an ninh quốc phòng, và đó là bối cảnh để xảy ra việc các thuộc cấp của ông trò chuyện với nhau lộ tin mật trên ứng dụng Signal. Trong vụ “Signal Gate” này, mọi người chứng kiến các viên chức cao cấp trong chính phủ thảo luận với nhau chi tiết về hoạt động quân sự, từng chi tiết nhỏ, cùng với chủ nhiệm báo Atlantic. Trong nhiệm kỳ hai, chưa được 60 ngày, chính quyền của ông Trump đã phạm phải sai lầm nghiêm trọng khi bất cẩn để lộ tin tức mật liên quan đến an ninh quốc gia.
Các quan chức trong chính quyền ông Trump xác nhận nội dung cuộc chuyện trò giữa các quan chức là có thực, song họ phủ nhận tầm quan của việc lộ tin tức mật. Họ cho rằng đây chỉ là “trò lừa bịp”, làm to chuyện, không có gì đáng ngại. Ông Trump than phiền: “Đám truyền thông làm to chuyện để gây khó dễ cho chúng tôi, bởi vì chúng tôi đã làm được quá nhiều việc rất tốt trong hai tháng qua.”.
Thực ra, việc để lộ tin tức mật trên trang mạng xã hội, thương mại là một vấn đề cực kỳ nghiêm trọng, và nguy hiểm. Nhiều người hiểu rõ tầm mức quan trọng của sự việc. Viên chức cao cấp trong chính phủ thảo luận về kế hoạch bí mật về cuộc không kích đánh vào Yemen hôm 15 tháng Ba. Đây là nơi phiến quân Houthi, được Iran hỗ trợ. Chúng thường bắn hỏa tiễn vào các tàu thủy chở hàng trên đường hàng hải quốc tế trong hơn một năm qua. Bà Thượng Nghị Sĩ Tammy Duckworth, Dân Chủ, Tiểu bang Illinois, từng là cựu chiến binh trong cuộc chiến ở Iraq, nói với báo TIME rằng: “Tất cả những nhân vật tham gia vào vụ trò chuyện bí mật bị lộ đầu đáng bị sa thải.”.
Theo nhiều cựu viên chức phụ trách về an ninh tình báo, và quân sự thì nguy hiểm đầu tiên có thể xảy ra là các phi công Hoa Kỳ bị bắn hạ vì ông Bộ trưởng Quốc Phòng Pete Hegseth tiết lộ tin mật trên trang mạng “chat”. Hậu quả của nó còn đi xa hơn nữa, vượt khỏi phạm vi vụ oanh kích. Các nước đồng minh sẽ ngần ngại không muốn chia sẻ tin tức tình báo với Hoa Kỳ. Hồi năm 2017, khi các quan chức Mỹ đi chia sẻ tin tức về vụ đánh bom ở sân vận động Manchester làm cho quan chức tình báo Anh giận dữ, và họ ngưng không cung cấp tin tình báo cho Mỹ trong một thời gian dài.
Bà Nghị Sĩ Duckworth nói: “Tôi đoan chắc rằng các nước đồng minh của Mỹ sẽ suy nghĩ rất kỹ khi họ chia sẻ tin tức tình báo mật nếu những vụ lộ tin mật cứ tiếp tục xảy ra. Trong vụ này, chúng ta chứng kiến ông Bộ Trưởng Quốc Phòng, ông Giám đốc Trung Ương Tình Báo, và Cố vấn An Ninh Quốc Gia đều không xứng đáng được giữ, hay được xem các tin tức tối mật.”.
Thượng Nghị Sĩ Mark Warner, Dân Chủ, tiểu bang Virginia thì nói rằng: “Khẩu hiệu Nước Mỹ Trước Nhất không có nghĩa là Nước MỸ đứng cô độc một mình. Với tình hình hiện nay, hình như nước Mỹ đang muốn đi riêng một mình.”.
Các vị Nghị Sĩ, dân Biểu Cộng Hòa ở Quốc Hội cảm thấy xấu hổ vì bị tấn công tới tấp do sự việc này. Hiện nay đảng Cộng Hòa kiểm soát cả Hạ Viện lẫn Thượng Viện, song họ bị mắc kẹt giữa việc làm cẩu thả của chính quyền ông Trump, đi ngược với lập trường cố hữu của đảng Cộng Hòa. ở Thượng Viện, các Nghị Sĩ Cộng Hòa đa số đã nhắm mắt làm ngơ trong việc kiểm soát lý lịch các nhân vật được đề nghị vào nội các chỉ vì họ muốn làm vừa lòng ông Trump trong việc chọn người, giúp ông thực hiện kế hoạch làm việc của ông. Và bây giờ kết quả là Giám đốc CIA, Giám đốc Anh Ninh Quốc Gia, bộ Trưởng Ngoại Giao, Bộ Trưởng Quốc Phòng và cả Phó Tổng thống cùng có mặt trong cuộc trò chuyện bị lộ tin tức, chỉ vì ông Cố vấn An Ninh Quốc Gia đã tình cờ mời một chủ nhiệm báo tham dự.
Khi vụ tai tiếng vừa nổ ra, ông John Thune, lãnh tụ khối đa số giữ yên lặng để chờ xem Bạch Cung điều tra vụ việc ra sao. Sau hai ngày, họ tìm cách đánh lạc hướng và che dấu- cả quyết rằng không hề có tin tức mật nào bị lộ cả. Tham vụ báo chí Tòa Bạch Ốc là Karoline Leavitt nói trong cuộc họp báo ngày 26 tháng ba xác nhận: “Hội đồng An Ninh Quốc Gia, Văn Phòng Cố Vấn ở Bạch Cung và cả nhóm công tác của ông Elon Musk cùng đứng ra mở cuộc điều tra. Họ kết luận rằng không hề có tin tức mật nào bị lộ.”. Nhưng sau đó, chính ông chủ bút báo The Atlantic công bố nguyên văn ghi âm cuộc trò chuyện. Rõ ràng những tin tức về kế hoạch quân sự, kế hoạch tấn công, tất cả đều là tin tức mật.
Trong lúc đó, Quốc Hội bắt đầu làm âm ĩ vụ này với những cuộc điều trần ở Quốc Hội, và nêu câu hỏi rằng ngành tư pháp trong cơ cấu tam quyền phân lập có thể đóng vai trò “check and balance” – Kiểm Soát và giữ thăng bằng quyền lực giữa ba ngành- hay chăng?. Họ cần phải có ý kiến để kiểm soát ngành hành pháp hiện nay. Thượng Nghị Sĩ Ed Marker, Dân Chủ, tiểu bang Massachusetts nói với báo TIME rằng; “Rõ rệt đây là một lỗi nặng về việc an ninh quốc phòng. Khó có ai thoát khỏi mà không bị trừng phạt. Chỉ tiếc rằng với thời đại có ông Tổng thống là ông Trump, thì việc gì cũng có thể xảy ra được.”.
Thực vậy, thành phần cột trụ của ông Tổng thống vẫn nắm chặt sự kiểm soát trong đảng Cộng Hòa. Mới chỉ có hai tháng lên nắm chính quyền trong nhiệm kỳ hai mà chính quyền của ông Trump đã phạm lỗi về an ninh quốc gia. Điều này cho thấy đang có cuộc ganh đua giữa việc làm của chính phủ với tình hình chính trị nội bộ đảng. Ông Trump chỉ cần dùng đoàn “hù dọa.”: Tôi sẽ làm cho ông hay bà thất cử trong cuộc cử sơ bộ của Đảng khi ông bà ra tái tranh cử vào năm 2026. Với đòn thù này, tất cả các vị dân biểu hay nghị sĩ Cộng Hòa đều sợ hãi trước ông Trump, và phải tỏ ra trung thành với ông. Tất cả các nhân vật tham dự vào cuộc nói chuyện và làm lộ tin mật đều là những người đã từng lớn tiếng đòi phải “bỏ tù” bà Hillary Clinton hồi năm 2016 khi bà đã sử dụng email cá nhân, đưa đến tai họa cho việc lộ bí mật an ninh quốc phòng.
Khẩu hiệu: “Lock her up!” -”Bỏ tù bà ấy đi” bây giờ đã được cập nhật: “cần phải bò tù tất cả những kẻ làm lộ tin mật!”. Chúng ta nên làm việc này.
Nguyễn Minh Tâm dịch theo báo TIME ngày 14/4/2025
