(CaliToday) – Tổng thống Joe Biden vào thứ Sáu thông báo Israel đưa ra lộ trình gồm 3 giai đoạn dẫn đến ngừng bắn vĩnh viễn ở Dải Gaza, cũng như trao trả con tin bị giam giữ 8 tháng qua.
Từ Toà Bạch Ốc, ông Biden cho biết, đề nghị này được đưa ra sau khi Hoa Kỳ thực hiện một loạt các hoạt động ngoại giao mạnh mẽ. Kế hoạch này được Qatar – một trong những quốc gia trung gian hoà giải trong các cuộc đàm phán – chuyển đến Hamas.
Thông báo của Tổng thống Hoa Kỳ rất đáng chú ý, vì chính phủ ông Biden đối mặt với phản đối từ phe cực tả trong Dân chủ, đặc biệt là khi cuộc tổng tuyển cử đang bước vào giai đoạn sôi nổi.
Nhiều cuộc biểu tình chống Israel đã diễn ra trên khắp quốc gia, kể cả hàng loạt cuộc biểu tình rầm rộ tại các trường đại học.. Một số viên chức chính phủ cũng từ chức phản đối chính sách của Mỹ với Israel.
Theo thông báo, giai đoạn đầu tiên của kế hoạch trên sẽ bắt đầu với 6 tuần ngừng bắn hoàn toàn, bao gồm rút lực lượng Israel khỏi các khu vực đông dân cư ở Gaza, và thả phụ nữ và trẻ em bị bắt làm con tin. Giai đoạn đầu này cũng sẽ bao gồm gia tăng viện trợ nhân đạo, với 600 xe tải chở hàng viện trợ vào Gaza mỗi ngày.
Tổng thống Mỹ cho biết, Israel và Hamas trong giai đoạn này sẽ thương lượng ngừng bắn vĩnh viễn. Tuy nhiên, Biden thừa nhận có thể có những trở ngại lớn. “Thành thật mà nói, có một số điều cần phải thương lượng để chuyển từ giai đoạn 1 sang giai đoạn 2,” Biden nói.
Giai đoạn 2 sẽ không bắt đầu cho đến khi tất cả thoả thuận đều đạt được, và sẽ bao gồm việc trao đổi tất cả các con tin hiện đang bị Hamas giam giữ với người Palestine bị cầm tù ở Israel.
Giai đoạn cuối cùng sẽ bắt đầu với kế hoạch tái thiết lớn ở Gaza, và giao lại hài cốt của các con tin đã chết cho thân nhân họ.
“Tôi hối thúc lãnh đạo Israel ủng hộ thoả thuận này, bất kể áp lực chính trị như thế nào,” Biden nói.
Mặc dù viên chức Israel không bình luận về những điều khoản cụ thể được Biden nêu ra, tuyên bố từ văn phòng Thủ tướng Benjamin Netanyahu cho biết, Thủ tướng ủy quyền cho toán thương lượng của chính phủ “đưa ra sườn ” của kế hoạch, bao gồm “thả tất cả những người của chúng tôi bị bắt cóc, và loại bỏ năng lực quân sự và quản trị chính phủ của Hamas.”
Nhiều lần tuyên bố sẽ không kết thúc chiến tranh cho đến khi tiêu diệt được Hamas, Netanyahu chịu áp lực nặng nề từ gia đình các con tin, nhiều người trong số họ cáo buộc Thủ tướng và chính phủ không làm việc đủ để đưa thân nhân họ về.
Hamas gởi ra tuyên bố cho biết “có cái nhìn tích cực về những gì trong bài phát biểu của Tổng thống Mỹ Joe Biden vào hôm nay.” Hamas cũng cho hay, họ sẽ chỉ giải quyết các đề nghị nếu chúng dựa trên lệnh ngừng bắn vĩnh viễn, và việc Israel rút quân hoàn toàn khỏi Gaza, cùng các quy định khác.
Tuyên bố vào thứ Sáu lặp lại tuyên bố từ một ngày trước, trong đó Hamas khẳng định, nếu Israel ngừng chiến tranh ở Gaza, họ sẽ sẵn sàng “đạt được một thỏa thuận hoàn chỉnh, bao gồm một thỏa thuận trao đổi toàn diện.”
Thông báo được Tổng thống Mỹ đưa ra sau khi lực lượng Israel vào thứ Ba tiến sâu hơn vào thành phố Rafah ở phía nam Gaza, vài ngày sau một cuộc không kích gây ra hỏa hoạn lớn khiến hàng chục người dân Palestine vô tội thiệt mạng, làm dấy lên làn sóng chỉ trích trên khắp thế giới.
Biden ngày càng mất kiên nhẫn với Netanyahu trong những tháng gần đây, mặc dù Mỹ vẫn lên tiếng bênh vực đồng minh, và bảo vệ thành công Israel vào tháng 4 trước cuộc tấn công hoả tiễn và phi cơ không người lái từ Iran.
Israel đã phát động chiến dịch quân sự để trả đũa vụ tấn công do Hamas ra tay vào ngày 7/10, giết hại 1.200 người, 250 người bị bắt làm con tin. Cho đến nay, ít nhất 35.000 người Palestine đã bị thiệt mạng trong cuộc chiến trên Dải Gaza, bao gồm cả dân thường và binh lính, và hàng trăm ngàn người buộc phải chạy trốn liên tục để tránh những cuộc bắn phá của Israel, vốn đã tàn phá phần lớn vùng đất này.
Israel đã bị chỉ trích gay gắt, và ngày càng bị cô lập trong cuộc chiến này. Na Uy, Ireland và Tây Ban Nha mới đây tuyên bố sẽ công nhận tư cách nhà nước Palestine, một bước đi lịch sử mang tính biểu tượng làm sâu thêm sự cô lập của Israel.
Trước đó, Chánh công tố Tòa Hình sự Quốc tế đệ đơn xin trát bắt giữ ông Netanyahu và bộ trưởng quốc phòng Israel Yoav Gallant, cũng như 3 lãnh đạo Hamas, trong khi đó, Tòa Công lý Quốc tế cũng ra lệnh Israel ngay lập tức ngưng chiến dịch quân sự ở Rafah.
Hương Giang (Tổng hợp)