(CaliToday) – Biên bản cuộc thẩm vấn kéo dài hàng tiếng đồng hồ giữa Công tố viên Đặc biệt với ông Joe Biden về vấn đề tài liệu Mật cho thấy một vài lần đương kim Tổng thống nhầm lẫn ngày tháng và trình tự diễn biến các sự kiện, trong khi những sự việc khác lại tỏ ra nhạy bén.
Bản sao biên bản thẩm vấn dài hơn 250 trang được bôi xoá chút ít đã được gởi tới Quốc hội vài giờ trước khi Công tố viên Đặc biệt Robert K. Hur ra điều trần trước Uỷ ban Tư pháp Hạ viện. Dân chủ trong Uỷ ban sau đó công bố tài liệu này.
Trao đổi giữa Biden và Hur trở thành một trong những trọng tâm của cuộc thẩm vấn kéo dài tổng cộng hơn 5 tiếng đồng vào 2 ngày 8 và 9 tháng 10, khiến Công tố viên Đặc biệt kết luận không có đủ chứng cớ để truy tố Biden giải quyết sai trái tài liệu mật, một phần vì “trí nhớ kém, không mạch lạc” của ông sẽ khó có thể thuyết phục bồi thẩm đoàn.
Trong cuộc thẩm vấn diễn ra vào ngày 8 tháng 10, ông Hur hỏi Tổng thống đã giữ tài liệu Mật liên quan đến Trung tâm Penn Biden, Cancer Moonshot, hồi ký, và những dự án khác sau khi rời nhiệm kỳ Phó Tổng thống vào năm 2017.
Cuộc thẩm vấn diễn ra không lâu thì chủ đề về người con trai quá cố Beau Biden được chính Tổng thống đưa ra, và ông ráng tìm hiểu xem trình tự thời gian. “Hãy nhớ rằng, trong khung thời gian này, con trai tôi – hoặc đã được điều ra chiến trường, hoặc qua đời, và đúng như vậy – và nhân tiện, vẫn còn rất nhiều người vào lúc tôi rời Thượng viện cổ võ tôi tranh cử trong giai đoạn này, ngoại trừ tổng thống. … Và, vậy thì chuyện gì đã xảy ra – Beau qua đời vào tháng mấy vậy? Lạy Chúa tôi, ngày 30 tháng 5,” Biden nói nói chính xác ngày, nhưng không nhớ năm. Có ai đó trong phòng nói “2015,” và Tổng thống hỏi, “Nó qua đời vào năm 2015 à?” Một phụ tá xác nhận năm này, theo biên bản.
“Đó là năm 2015,” Biden tiếp tục. “Và điều gì đã xảy ra trong thời gian đó, và Trump đắc cử vào tháng 11 năm 2017 phải không?” Một người trong phòng đã sửa Biden, bảo năm 2016. Tổng thống hỏi tại sao ông lại có năm 2017 trước mặt, lúc đó thì cố vấn pháp lý Toà Bạch Ốc Ed Siskel nói rõ đó là lúc ông rời nhiệm kỳ Phó tổng thống.
“Ồ, đúng rồi. Nhưng đó là khi Trump tuyên thệ nhậm chức vào tháng Giêng. … Và vào năm 2017, Beau đã qua đời, và đây là vấn đề cá nhân – căn nguyên của cuốn sách và tựa đề, ‘Bố hãy hứa với con’ là … – tôi biết tất cả quý vị đều gần gũi con cái của mình, nhưng Beau thì giống như cánh tay mặt của tôi, và Hunter là cánh tay trái.
Không lâu sau trao đổi này, Hur đề nghị nghỉ giải lao, nhưng Biden không chịu, trước khi bắt đầu giải thích dài dòng về cái chết của con trai và tác động của việc này đến quyết định không tranh cử tổng thống vào năm 2016. “Cứ để tôi nói cho xong!”
Toán phụ tá Toà Bạch Ốc xem phần lớn cuộc trao đổi được ghi trong biên bản đã minh oan cho Tổng thống, cho thấy ông nhớ rõ ngày tháng con ông qua đời. Họ cũng đặt câu hỏi về mức độ liên quan của cuộc trao đổi với báo cáo kết luận điều tra của Công tố viên Đặc biệt về việc Biden giải quyết tài liệu mật.
“Cũng cần phải lưu ý, Hur đề nghị nghỉ ngơi và chính Biden là người đề nghị tiếp tục,” cựu giám đốc truyền thông Toà Bạch Ốc Kate Bedingfield đăng trên Twitter (X).
Toán Công tố viên Đặc biệt thẩm vấn Biden 2 ngày sau khi Hamas tấn công Israel, gây ra cuộc khủng hoảng khác cho Toà Bạch Ốc.
Tổng thống Joe Biden tuỳ tiện trong việc cất giữ tài liệu mật liên quan đến một số tranh luận về chính sách khi còn làm Phó Tổng thống, với khao khát lịch sử sẽ chứng minh ông đúng, theo kết luận điều tra của Công tố viên Đặc biệt được công bố vào ngày 8 tháng 2.
Biden cố tình cất giữ và tiết lộ tài liệu mật cho một cây viết hồi ký sau khi rời nhiệm kỳ Phó tổng thống, trở thành công dân tư, trong đó có những tài liệu về chính sách quân sự và đối ngoại ở Afghanistan, và cuốn sổ tay với những ghi chú viết tay của cựu Phó Tổng thống nói đến các nguồn tin tình báo nhạy cảm, báo cáo cho hay. “Sự mất tập trung và mất cảnh giác của ông Biden chứng minh tại sao các cựu viên chức không nên cất giữ những thông tin mật không an toàn tại nhà, và đọc lớn cho những người khác nghe,” Công tố viên Đặc biệt Robert Hur ghi trong báo cáo kết luận điều tra dài 345 trang.
Hur trong báo cho hay, ông không nghĩ công tố có thể theo đuổi cáo trạng hình sự chống Biden trong vụ này, một phần là do có một số giải thích việc Biden giữ tài liệu một cách vô tình mà bồi thẩm đoàn có thể thấy thuyết phục. “Ông Biden sẽ trình bày trước bồi thẩm đoàn, như đã làm trong suốt cuộc thẩm vấn của chúng tôi, là một người đàn ông có thiện chí, đầy thông cảm, có trí nhớ kém,” báo cáo ghi.
Khi tìm cách xác định liệu Biden có cố tình cất giữ số tài liệu mật hay không, Hur liên tục chất vấn, gây áp lực buộc Tổng thống đưa ra thông tin cụ thể, như nhân viên đã cất giữ các tài liệu mật ở đâu và như thế nào, ai đã đóng gói chúng khi ông kết thúc nhiệm kỳ Phó Tổng thống, và một số hồ sơ cụ thể ở đâu.
Phủ nhận hành vi sai trái, liên tục lưỡng lự, Tổng thống bảo rằng, ông không nhớ hoặc không biết nhân viên của mình giải quyết những vấn đề như vậy như thế nào, và rằng có “rất nhiều người trong số này” đã hỗ trợ những nhiệm vụ đó.
Tổng thống cũng cho hay, ông không nhớ đã nhìn thấy những hồ sơ nhạy cảm nhất mà các nhà điều tra phát giác ra – liên quan đến cuộc chiến Afghanistan được đựng trong một thùng rách nát trong gara trong tư gia ở Delaware, cùng với những tài liệu không liên quan – và không biết chúng được đưa đến đó bằng cách nào.
“Tôi không nhớ làm thế nào mà một thùng dập nát lại ở trong gara,” Tổng thống nói, và đoán rằng ai đó đóng thùng chắc chắn đã ném đồ vào đó. Biden cũng cho biết, ông “hoàn toàn không hay biết” những gì trong đống hồ sơ được chuyển đến nhà ông, và “thậm chí không bận tâm xem qua chúng.”
Công tố viên Đặc biệt trong báo cáo có đoạn ghi, Biden “không nhớ mình là phó tổng thống khi nào,” quên mất lúc nhiệm kỳ của mình kết thúc, và trong một trường hợp khác, quên mất khi nhiệm kỳ bắt đầu. “Nếu là năm 2013 – khi nào tôi thôi giữ chức Phó Tổng thống?” báo cáo ghi. Theo báo cáo, Biden cũng có những nhầm lẫn tương tự vào ngày thẩm vấn thứ hai. “Tôi vẫn là Phó tổng thống vào năm 2019 à?”
Biên bản đưa ra ngữ cảnh những trao đổi đó. Trong cả hai trường hợp, Tổng thống đều nói sai năm nhưng dường như nhận ra mình sai, và ngay lập tức dừng lại để được xác nhận.
Như khi Biden nhấn mạnh không biết tài liệu về tranh cãi trong nội bộ chính quyền Obama năm 2009 về cuộc chiến Afghanistan kết thúc như thế nào lại có mặt trong gara ở Delaware. “Chắc hẳn ai đó đã đóng thùng những thứ này, bỏ tất cả đồ vào trong thùng, vì tôi không làm vậy,” Biden nói. “Được rồi. Ông có biết tài liệu này ở đâu trước khi được đưa vào gara không?” Hur hỏi. “Chà, nếu là năm 2013 – khi nào tôi thôi giữ chức Phó tổng thống vậy?” – “2017!” một phụ tá nói. “Vậy là tôi đã là Phó tổng thống. Vì vậy, nó chắc chắn nằm trong số những thứ của Phó Tổng thống. Đó là tất cả những gì tôi có thể nghĩ ra,” Biden nói tiếp.
Khi được hỏi làm thế nào một tập hồ sơ cụ thể chứa những tài liệu tương tự lại ở trong gara của ông, Biden trả lời, “Vấn đề của tôi là tôi không biết cụ thể bất cứ tài liệu hoặc thùng đựng tài liệu nào đến từ đâu hoặc ai đã đóng thùng chúng. Tôi chỉ nhận khi được giao. Và đây là, giai đoạn này, năm 2009, tôi vẫn là Phó Tổng thống phải không?”
Dân chủ chỉ trích những ý kiến của Công tố viên Đặc biệt về trí nhớ của Biden “vô cớ,” và nằm ngoài nhiệm vụ của ông. Một số nhà lập pháp Dân chủ thẳng thắng nêu ra những lo ngại như vậy trong phiên điều trần vào thứ Ba.
“Ông không thể nói với tôi rằng ông ngây thơ đến mức nghĩ rằng những ý kiến của mình sẽ không tạo ra một cơn bão lửa chính trị,” Dân biểu Adam Schiff (Dân chủ – California) nói. “Ông hiểu rõ chúng sẽ bị những đồng nghiệp của tôi bên Cộng hoà và Tổng thống Trump thao túng như thế nào. Ông hiểu điều đó phải không?”
Nhưng Hur kiên quyết cho rằng, việc đưa ra các chi tiết về năng lực trí nhớ của Biden rất quan trọng trong bức tranh toàn cảnh về quyết định không truy tố hình sự.
Hương Giang (Tổng hợp)