Hôm thứ Sáu, Bộ Ngoại giao Mỹ đã chính thức thông báo với Quốc hội rằng họ đang tiến hành giải thể Cơ quan Phát triển Quốc tế Hoa Kỳ (USAID) và chuyển một số chức năng của cơ quan này về Bộ.
Quá trình tái cơ cấu dự kiến sẽ hoàn thành trước ngày 1/7, đặt dấu chấm hết cho USAID – một cơ quan hàng tỷ đô la chuyên hỗ trợ chống đói nghèo và nạn đói trên toàn cầu.
Việc đóng cửa một cơ quan do Quốc hội thành lập mà không có sự tham gia của cơ quan lập pháp dự kiến sẽ vấp phải các thách thức pháp lý.
Chính quyền Trump chỉ trích USAID vì quản lý kém ngân sách từ tiền thuế của người dân và tài trợ cho các chương trình ở nước ngoài không mang lại lợi ích cho Mỹ. Trong khi đó, các nhân viên USAID hiện tại và cựu nhân viên, cùng với các chuyên gia viện trợ, lập luận rằng dù còn hạn chế, USAID vẫn đóng vai trò quan trọng trong việc đáp ứng các nhu cầu viện trợ nhân đạo và tăng cường vai trò cũng như tầm ảnh hưởng của Mỹ trong các vấn đề toàn cầu.
Ngay trong những tuần đầu tiên nắm quyền, chính quyền Trump đã tìm cách giải thể USAID và đóng băng gần như toàn bộ các khoản viện trợ nước ngoài để rà soát lại các chương trình này. Kể từ đó, hàng nghìn nhân viên USAID đã bị sa thải hoặc cho tạm nghỉ việc, trong khi hàng tỷ đô la trong các hợp đồng viện trợ bị hủy bỏ. Tính đến tuần trước, chưa đến 900 nhân viên USAID còn làm việc, theo một thông báo khác của cơ quan này gửi đến Quốc hội.
Việc cắt giảm quy mô của USAID đã dẫn đến nhiều vụ kiện từ các tổ chức viện trợ và nhân viên của cơ quan, một số người trong số họ đã phải vật lộn để trở về từ nước ngoài mà không được hoàn trả chi phí.
Chiều thứ Sáu, một tòa phúc thẩm liên bang đã tạm thời bật đèn xanh cho chính quyền Trump tiếp tục giải thể USAID.
Ba thẩm phán của Tòa Phúc thẩm Liên bang Khu vực 4 đã nhất trí với quyết định này, đồng thời lưu ý rằng việc giải thể USAID có thể bị đảo ngược trong tương lai, nhưng hiện tại chưa có quyết định như vậy.
USAID là một trong những mục tiêu đầu tiên của Bộ Hiệu quả Chính phủ (DOGE) do Elon Musk lãnh đạo, cơ quan đang cắt giảm hàng nghìn việc làm và chương trình trên toàn bộ chính phủ liên bang.
Trong một thông báo gửi đến các nhân viên còn lại của USAID mà CNN thu thập được, Jeremy Lewin – quan chức cấp cao tại USAID đồng thời là liên lạc viên của DOGE – cho biết quyết định này sẽ “cải thiện đáng kể hiệu quả, trách nhiệm giải trình, sự đồng bộ và ảnh hưởng chiến lược trong việc thực hiện các chương trình viện trợ quốc tế, giúp đất nước và Tổng thống của chúng ta có tiếng nói thống nhất trong các vấn đề đối ngoại.”
“Gần như tất cả các vị trí không thuộc diện luật định tại USAID sẽ bị loại bỏ” trong quá trình tái cấu trúc, Lewin cho biết, và các nhân viên USAID sẽ bắt đầu nhận được thông báo cắt giảm biên chế vào thứ Sáu.
“Trong ba tháng tới, chúng tôi sẽ phối hợp chặt chẽ với Bộ Ngoại giao để tăng cường năng lực của họ nhằm tiếp quản việc quản lý các chương trình viện trợ mang tính cứu trợ và chiến lược còn lại của USAID,” Lewin nói.
Theo thông báo của USAID gửi Quốc hội mà CNN có được, các chương trình được phép tiếp tục dưới sự quản lý của Bộ Ngoại giao bao gồm “viện trợ nhân đạo, chức năng y tế toàn cầu, đầu tư chiến lược và một số chương trình an ninh quốc gia hạn chế.” Công việc phát triển của USAID tại các khu vực trên thế giới sẽ được sáp nhập vào các văn phòng khu vực tương ứng của Bộ Ngoại giao.
“Các chức năng khác có thể trùng lặp đáng kể với những chức năng và năng lực hiện có tại Bộ, và sẽ bị loại bỏ trong kế hoạch tái cơ cấu,” thông báo cho biết.
Việc đóng cửa USAID đã vấp phải sự phản đối đáng kể từ các quan chức cấp cao có thâm niên trong cơ quan.
Một lãnh đạo cấp cao của USAID đã bị cho tạm nghỉ sau khi công bố một bản ghi nhớ gay gắt, cáo buộc các quan chức được bổ nhiệm chính trị trong chính quyền Trump là nguyên nhân khiến chính phủ Mỹ không thể thực hiện các hoạt động viện trợ nhân đạo quan trọng.
Nguồn CNN
