(CaliToday) – Thượng viện Hoa Kỳ vào thứ Tư bỏ phiếu theo lằn ranh đảng phái, bác bỏ 2 điều khoản luận tội Bộ trưởng Nội an Alejandro N. Mayorkas, đóng lại khả năng một phiên toà xét xử kéo dài.
Với kết quả bỏ phiếu 51-48, với 1 phiếu trắng, Thượng viện phán quyết, điều khoản luận tội đầu tiên không thực thi luật di trú vi hiến vì không đáp ứng tiêu chuẩn hiến pháp về tội nặng hay tội nhẹ. Cộng hoà đoàn kết phản đối, ngoại trừ Thượng nghị sĩ Lisa Murkowski (Alaska) bỏ phiếu trắng, trong khi toàn bộ Dân chủ bỏ phiếu thuận.
Tuy nhiên, Thượng nghị sĩ Murkowski cùng đồng nghiệp Cộng hoà bỏ phiếu chống bãi bỏ tội danh luận tội thứ hai vi phạm niềm tin công chúng. Đa số 51-49 cho rằng, tội danh này cũng vivi hiến vì không đáp ứng tiêu chuẩn hiến pháp về tội nặng hay tội nhẹ.
Lãnh tụ Đa số Thượng viện Chuck Schumer (Dân chủ – New York) tiến hành bãi bỏ mỗi cáo buộc với lập luận, mỗi thành viên nội các không thể bị luận tội và cách chức chỉ vì thực hiện chính sách của chính phủ. “Công nhận sự lạm dụng trắng trợn này của Hạ viện sẽ là một sai lầm nghiêm trọng, và có thể tạo tiền lệ nguy hiểm cho tương lai,” Schumer nói.
Thượng viện chỉ mất 3 tiếng đồng hồ giải quyết vấn đề.
Về phía mình, Cộng hoà cảnh báo, tiền lệ nguy hiểm là tiền lệ do Dân chủ đặt ra bằng việc bỏ qua một phiên xét xử luận tội, trốn tránh nghĩa vụ hiến pháp của Thượng viện. Họ một vài lần tìm cách hoãn bãi bỏ, nhưng đều thất bại sau một loạt bỏ phiếu theo lằn ranh đảng phái.
“Hoãn các điều khoản luận tội sẽ chưa từng có tiền lệ trong lịch sử Thượng viện, đơn giản như vậy,” Lãnh tụ Thiểu số Thượng viện Mitch McConnell (Cộng hoà – Kentucky) nói.
Các Thượng nghị sĩ Cộng hòa tỏ ra phẫn nộ trước hành động của Schumer. Một nhà lập pháp cáo buộc ông làm suy thoái thể chế của Thượng viện và bản thân Hiến pháp. Những người khác đập bàn kêu gọi hoãn phiên tòa xử luận tội trong 2 tuần, cho đến tháng sau, hoặc thậm chí cho đến sau bầu cử tháng 11. Cộng hoà cáo buộc Mayorkas nói dối trước Quốc hội và cản trở các cuộc điều tra của Cộng hòa.
Thượng nghị sĩ Mike Lee (Cộng hoà – Utah) rõ ràng thất vọng, vội vã tìm đến các đồng nghiệp khác để lập chiến lược đối phó.
“Các chính sách của Mayorkas-Biden đã dẫn đến cuộc khủng hoảng biên giới tồi tệ nhất trong lịch sử Hoa Kỳ,” Thượng nghị sĩ John Thune (Cộng hoà – South Dakota) – lãnh đạo thứ hai của Cộng hoà tại Thượng viện – nói.
Ông Mayorkas là thành viên nội các đương chức đầu tiên trong lịch sử Hoa Kỳ bị luận tội. William Belknap – Bộ trưởng Chiến tranh – bị luận tội vào năm 1876, nhưng ông từ chức chỉ vài phút trước khi bỏ phiếu diễn ra. Nhưng khác với Belknap, Mayorkas chưa bao giờ bị tố cáo sai trái hay bất cứ tội ác nào ngoài thực hiện chính sách di trú mà Cộng hoà phản đối.
Dân chủ lên án việc luận tội ông Mayorkas bất hợp pháp và chính trị hoá. Giới chuyên viên pháp lý cho rằng, luận tội Bộ trưởng Nội an không có căn cứ pháp lý vì những cáo buộc chống ông ta không đến mức luận tội. Nhưng Cộng hoà vẫn thúc đẩy nhằm đổ lỗi cho Bộ trưởng những chính sách di trú của Tổng thống Joe Biden, mà theo họ, đã thúc đẩy làn sóng di cư bất hợp pháp.
Các cuộc bỏ phiếu diễn ra sau khi Cộng hòa dành phần lớn thời gian trong ngày phản đối sự hỗn loạn ở biên giới Mỹ – Mễ, và đổ lỗi cho chính phủ hiện nay. Dưới thời ông Biden, di dân vượt biên giới phía Nam đạt mức cao kỷ lục. Cộng hòa đòi Schumer tổ chức phiên tòa xét xử luận tội Mayorkas.
Theo McConnell, nếu không làm như vậy, “có nghĩa chúng ta trốn tránh trách nhiệm cơ bản, và sự thật rõ ràng về cuộc khủng hoảng kỷ lục ở biên giới phía nam của chúng ta.” Tuy nhiên, lãnh tụ Thiểu số Thượng viện dường như quên mất ông chính là người đã bỏ phiếu bãi bỏ các điều khoản luận tội ông Trump lần thứ hai, liên quan đến bạo động Điện Capitol, mặc dù nỗ lực này bất thành.
43 Thượng nghị sĩ Cộng hoà do ông Lindsey Graham dẫn đầu trước đó đã gởi thư yêu cầu ông Schumer tổ chức phiên toà xét xử 2 điều khoản luận tội Bộ trưởng Nội an. Thư gởi Schumer khẳng định Thượng viện có “trách nhiệm theo hiến pháp trong việc xét xử việc luận tội” Mayorkas của Hạ viện. Các nhà lập pháp lưu ý, Thượng viện hầu như luôn tổ chức xử luận tội sau khi nhận được các điều khoản luận tội được Hạ viện gởi lên. “Kể từ năm 1797, có 21 người đã bị Hạ viện luận tội. Trong mọi trường hợp Thượng viện đều tổ chức toà xét xử, ngoại trừ một lần khi một thẩm phán bị luận tội từ chức trước khi phiên tòa bắt đầu,” thư ghi.
Hương Giang (Theo New York Times)