(CaliToday) – Bộ trưởng Quốc phòng Lloyd J. Austin III vào thứ Sáu bãi nhiệm viên chức giám sát của toà quân sự tại Vịnh Guantanamo, và hủy thỏa thuận nhận tội mới đạt được với kẻ chủ mưu vụ khủng bố ngày 11 tháng 9 năm 2001 và hai đồng phạm.
Ngũ Giác Đài thông báo quyết định bằng công bố bản ghi nhớ bãi nhiệm viên chức cao cấp của Bộ Quốc phòng chịu trách nhiệm giám sát các ủy ban quân sự về vụ truy tố tử hình đối với Khalid Shaikh Mohammed và các đồng phạm của y liên quan đến vụ tấn công khủng bố làm thiệt mạng 3.000 người ở Thành phố New York, Ngũ Giác Đài, và tại một cánh đồng ở Pennsylvania.
Viên chức giám sát – Chuẩn tướng hồi hưu Susan K. Escallier – vào thứ Tư ký một thỏa thuận tiền thẩm với ông Mohammed, Walid bin Attash và Mustafa al-Hawsawi, trong đó những tên khủng bố nhận tội để đổi lấy mức án chung thân. Sau khi bãi nhiệm bà Escallier, ông Austin sẽ trực tiếp giám sát vụ án và hủy bỏ các thỏa thuận, khôi phục lại vụ án tử hình. Bộ trưởng Quốc phòng vẫn để bà Escallier giám sát các vụ án khác của Guantanamo.
Do tầm quan trọng trong vấn đề này, “trách nhiệm đối với quyết định như vậy phải thuộc về tôi,” ông Austin ghi trong chỉ thị được Ngũ Giác Đài công bố vào tối thứ Sáu. “Có hiệu lực ngay lập tức, trong thẩm quyền của tôi, tôi rút khỏi ba thỏa thuận tiền thẩm mà quý vị đã ký vào ngày 31 tháng 7 năm 2024.”
Việc bà Escallier chấp thuận thỏa thuận đã đạt được giữa các công tố viên và các bị cáo sau hai năm đàm thương lượng như giải quyết được vụ án, vốn sa lầy trong các phiên điều trần tiền thẩm kể từ năm 2012.
Ông Austin đang công du nước ngoài, và trở về Hoa Kỳ vào cuối ngày hôm đó.
Vào lúc đó, công tố thông báo quyết định này cho thân nhân của các nạn nhân trong các vụ tấn công, một số bày tỏ sự thất vọng và tức giận vì án tử hình không còn nữa. Các nhà lãnh đạo Cộng hòa cũng vậy.
Một viên chức cao cấp của Ngũ Giác Đài cho biết, quyết định này chỉ do một mình Bộ trưởng đưa ra, không có sự tham gia của Toà Bạch Ốc. Theo nguồn tin này, ông Austin chưa bao giờ ủng hộ thỏa thuận nhận tội, và muốn các phiên tòa của các Uỷ ban quân sự được tiến hành.
Quyết định của ông Austin đối mặt với phản đối từ các luật sư tại Vịnh Guantanamo, vốn đang chuẩn bị cho phiên điều trần có thể sớm nhất vào thứ Tư tuần sau trước Thẩm phán, Đại tá Matthew N. McCall. Toà sẽ thẩm vấn Mohammed về việc liệu ông ta có hiểu và tự nguyện đồng tình với thỏa thuận nhận tội hay không.
“Nếu Bộ trưởng quốc phòng đã ban hành một lệnh như vậy, tôi vô cùng thất vọng khi sau từng ấy năm, chính phủ vẫn chưa rút ra được bài học từ vụ án này, cũng như sự tàn phá do việc xem thường thủ tục tố tụng công bằng,” Gary D. Sowards, luật sư bào chữa chính của ông Mohammed, cho biết.
Nhà chức trách Hoa Kỳ bắt giữ Mohammed vào năm 2003. Nghi can này bị Cơ quan Tình báo Trung ương Mỹ (CIA) giam giữ trước khi chuyển đến Guantanamo, nơi Mohammed và 2 đồng phạm bị giam giữ cho đến ngày nay.
Quá trình truy tố, xét xử bị kéo dài liên quan đến các biện pháp tra tấn, thẩm vấn mà lực lượng Mỹ áp dụng đối với các nghi can này trong thời gian giam giữ.
Hương Giang