Các quan chức cấp cao của Mỹ và Ukraine đã đến Ả Rập Xê Út vào thứ Ba để tham gia các cuộc họp quan trọng nhằm khôi phục mối quan hệ song phương vốn đã bị tổn hại nghiêm trọng, khiến Kyiv rơi vào tình thế không nhận được sự hỗ trợ từ Washington.
Phái đoàn Ukraine, do Chánh văn phòng Tổng thống Andriy Yermak dẫn đầu, sẽ gặp Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio cùng các quan chức cấp cao khác của Nhà Trắng tại thành phố Jeddah, nơi được coi là trung lập.
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy khẳng định Ukraine sẽ giữ lập trường “hoàn toàn mang tính xây dựng” trong các cuộc đàm phán và bày tỏ hy vọng đạt được những kết quả thực tiễn để chấm dứt cuộc chiến của Nga tại Ukraine.
Trên đường đến Jeddah, Rubio nhấn mạnh tầm quan trọng của việc đánh giá mức độ sẵn sàng của Kyiv trong việc nhượng bộ để đạt được hòa bình.
Ông nói với các phóng viên trên phi cơ: “Điều quan trọng nhất sau cuộc họp này là chúng ta phải xác định rõ rằng Ukraine sẵn sàng thực hiện những bước đi khó khăn, giống như Nga cũng sẽ phải làm, để chấm dứt hoặc ít nhất là tạm dừng cuộc xung đột này dưới một hình thức nào đó.”
“Tôi nghĩ cả hai bên đều cần hiểu rằng không có giải pháp quân sự cho tình hình này. Nga không thể chinh phục toàn bộ Ukraine, và rõ ràng Ukraine cũng rất khó có thể đẩy lùi Nga về vị trí ban đầu vào năm 2014 trong một khoảng thời gian hợp lý.”
Đây là cuộc gặp chính thức đầu tiên giữa hai chính phủ kể từ sau cuộc tranh cãi gay gắt tại Phòng Bầu dục giữa Zelenskyy và Donald Trump, sự kiện đã khiến Tổng thống Mỹ cắt đứt viện trợ quân sự và chia sẻ tình báo quan trọng với Ukraine.
Hai nhà lãnh đạo sẽ không tham gia các cuộc đàm phán lần này, dù Zelenskyy đã có mặt tại Jeddah vào thứ Hai để gặp Thái tử Ả Rập Xê Út Mohammed bin Salman, người có vai trò trung gian giữa Ukraine và Nga.
Zelenskyy cũng đã cử các bộ trưởng ngoại giao và quốc phòng của Ukraine đến Jeddah để tham dự các cuộc đàm phán. Hôm Chủ Nhật, ông viết trên mạng xã hội: “Chúng tôi hoàn toàn cam kết đối thoại mang tính xây dựng và hy vọng có thể thảo luận, thống nhất các quyết định và bước đi cần thiết. Các đề xuất thực tế đã được đưa lên bàn đàm phán. Điều quan trọng là phải hành động nhanh chóng và hiệu quả.”
Sau khi Ukraine mất đi sự ủng hộ từ đồng minh lớn nhất, Nga đã tận dụng cơ hội này để gia tăng áp lực quân sự, tiến hành hàng loạt cuộc tấn công bằng tên lửa đạn đạo và tìm cách bao vây hàng nghìn binh sĩ Ukraine đang cố thủ tại khu vực Kursk của Nga suốt bảy tháng qua.
Tòa Bạch Ốc tuyên bố rằng chính sách của Trump đối với Ukraine nhằm hướng tới một nền “hòa bình lâu dài,” nhưng trên thực tế, ông chủ yếu gây áp lực buộc Zelenskyy nhượng lại tài nguyên khoáng sản của Ukraine cho Mỹ.
Sau cuộc khủng hoảng tại Phòng Bầu dục, Zelenskyy đã tìm cách hàn gắn quan hệ với Trump. Ông tuyên bố sẵn sàng ký một thỏa thuận khoáng sản với Mỹ, dù có vẻ như Kyiv sẽ không nhận được bất kỳ đảm bảo an ninh nào từ Washington để ngăn chặn các cuộc tấn công trong tương lai từ Nga.
Trước sự hỗ trợ không chắc chắn từ Mỹ, Zelenskyy đã nỗ lực tăng cường quan hệ với châu Âu. Tuy nhiên, ông vẫn chịu áp lực phải hàn gắn quan hệ với Washington, đồng minh quan trọng nhất của Ukraine kể từ khi Nga tiến hành cuộc xâm lược năm 2022.
Người phát ngôn của Thủ tướng Anh Keir Starmer cho biết ông đã trao đổi với Trump vào thứ Hai và bày tỏ hy vọng về “một kết quả tích cực từ các cuộc đàm phán tại Ả Rập Xê Út, qua đó khôi phục viện trợ và chia sẻ tình báo từ Mỹ.”
Hôm Chủ Nhật, NBC News đưa tin rằng Trump yêu cầu nhiều điều kiện hơn ngoài thỏa thuận khoáng sản để nối lại viện trợ quân sự và chia sẻ tình báo với Ukraine. Theo đó, Trump mong muốn Ukraine chấp nhận nhượng bộ lãnh thổ cho Nga trong các cuộc đàm phán hòa bình và tiến hành các bước đi hướng tới tổ chức bầu cử.
NBC và một số hãng truyền thông Mỹ khác cũng đưa tin rằng Trump có thể muốn Zelenskyy từ chức như một phần của thỏa thuận này, nhưng Tòa Bạch Ốc chưa xác nhận thông tin đó.
Tuy nhiên, các đồng minh châu Âu đã được trấn an rằng Mỹ đang tiến gần hơn đến việc nối lại viện trợ quân sự và chia sẻ tình báo. Trên chuyên cơ Air Force One, Trump tuyên bố Mỹ “gần như” đã sẵn sàng nối lại viện trợ. “Chúng tôi muốn làm mọi thứ có thể để Ukraine nghiêm túc trong việc tìm ra giải pháp,” ông nói.
Phía Ukraine dự kiến sẽ đề xuất một kế hoạch hòa bình bao gồm việc ngừng các cuộc tấn công bằng máy bay không người lái và tên lửa, cũng như đình chỉ hoạt động quân sự ở Biển Đen. Zelenskyy nhấn mạnh rằng đề xuất này sẽ là phép thử cho cam kết chấm dứt chiến tranh của Nga. Tuy nhiên, cho đến nay, Tổng thống Nga Vladimir Putin vẫn chưa bày tỏ bất kỳ sự quan tâm nào đến một lệnh ngừng bắn.
Cuối tuần qua, Trump từng gợi ý rằng Ukraine có thể không trụ vững trong cuộc chiến với Nga, ngay cả khi có sự hỗ trợ từ Mỹ. Trong một cuộc phỏng vấn với Fox News, khi bảo vệ quyết định cắt viện trợ cho Ukraine, ông nói: “Chà, có thể Ukraine cũng sẽ không tồn tại được.”
Trump cũng cáo buộc Zelenskyy đã nhận viện trợ từ Mỹ dưới thời chính quyền Biden “dễ như lấy kẹo từ tay trẻ con.” Tuy nhiên, ông vẫn mô tả Tổng thống Ukraine là một người “thông minh” và “cứng rắn.”
Nguồn theguardian
