Trong hơn một thập niên vừa qua, thỉnh thoảng Bắc Hàn hay đưa ra những lời hăm dọa sẽ đem quân đi đánh Nam Hàn, và những nước đứng sau lưng yểm trợ cho Nam Hàn, đặc biệt là hai nước Hoa Kỳ và Nhật Bản. Để đáp lại những lời hăm dọa của Bắc Hàn, giới lãnh đạo ở Hoa Thịnh Đốn, Hán Thành và Đông Kinh chỉ cẩn thận theo dõi mọi động thái quân sự của Bắc Hàn, xem thường những lời đe dọa xốc nổi đến từ Bắc Hàn, và chưa bao giờ họ xem những lời hăm dọa đó là một nguy hiểm rõ ràng.
Nhưng tình hình hiện nay đang có sự thay đổi đáng kể, và đâu là lý do đưa đến những thay đổi này. Lý do vì sao chúng ta cần phải cảnh giác theo dõi sát những hành động của Kim Jong Un, và tướng lãnh của ông ta. Ngày càng có nhiều lo ngại tin rằng trong năm nay Bắc Hàn có thể bất ngờ tấn công Nam Hàn. Có lẽ họ sẽ chỉ tấn công chớp nhoáng một cái rồi bỏ đi, chưa biến thành một cuộc chiến tranh lớn. Rủi ro trở nên rất gần và nguy hiểm, đặc biệt là sắp xảy ra cuộc bầu cử quốc hội ở Nam Hàn vào tháng Tư sắp tới.
Trước hết, chúng ta cần phải ghi nhận một điều là họ Kim, Chủ tịch nước Bắc Hàn đã chính thức từ bỏ mục tiêu thống nhất hai miền Nam Bắc Hàn bằng giải pháp hòa bình. Đây là mục tiêu ông ta từng hô hào từ hàng chục năm qua. Để chứng thực rằng lời nói của ông ta không phải là lời nói suông, họ Kim đã ra lệnh phá hủy tượng đài lớn ở Bình Nhưỡng biểu tượng cho ước muốn thống nhất giữa hai miền Nam Bắc. Bây giờ họ Kim liệt kê Nam Hàn là “kẻ thù hàng đầu” và y còn nói:”Đây là nguyên tắc bất di bất dịch.”.
Sự kiện này xảy ra vào lúc Bắc Hàn đang trở thành đối tác chặt chẽ với Mạc Tư Khoa trong việc cung cấp vũ khí đạn dược cho cuộc chiến tranh của Nga ở Ukraine để đổi lấy sự viện trợ về kỹ thuật của Nga nhằm giúp Bắc Hàn tăng khả năng quân sự chẳng hạ như hỏa lực của đạn bắn tầm xa, vệ tinh bảo vệ an ninh, tăng cường an ninh mạng, và khả năng xâm nhập mạng của các nước thù nghịch nhất là Hoa Kỳ. Mối liên hệ chặt chẽ về ý thức hệ giữa Nga và Bắc Hàn từ nhiều năm nay sẽ giúp hai nước thay đổi trật tự thế giới, không còn bị Hoa Kỳ chế ngự. Bắc Hàn hy vọng sẽ thay đổi quan hệ giữa hai nước Nga và Bắc Hàn từ lĩnh vực thương mại sang quan hệ cung cấp vũ khí chiến tranh. Từ đó, sẽ giúp Bắc Hàn trở nên tự tin hơn, và giúp họ không còn lo sợ những rủi ro khác.
Điều thứ hai cần nói đến là tôi (Tiến sĩ Ian Bremmer, tác giả bài báo này) từng nghe nhiều lần những lời cảnh cáo đưa ra từ phía lãnh đạo cao cấp của Trung Cộng. Họ nói rằng họ không thoải mái về mối quan hệ ngày càng mật thiết giữa Nga và Bắc Hàn, cũng như nguy cơ Bắc Hàn sẽ tung quân đánh Nam Hàn một trận “long trời lở đất.”. Về phần Nam Hàn, Tổng thống Yoon Suk-Yeol nói thẳng ra rằng ông sẽ không nhượng bộ trước những lời đe dọa của Bắc Hàn. Thực tế cho thấy ông còn hứa rằng nước Nam Hàn của ông sẽ đánh trả bằng những đòn chí mạng “mạnh gấp nhiều lần” nhưng cuộc tấn công của Bắc Hàn.
Trong tháng trước, Bắc Hàn trở nên hung hăng hơn. Ngay tuần lễ đầu của tháng Giêng, quân đội Bắc Hàn bắn hỏa tiễn vào vùng trái độn gần ranh giới đường biển giữa Nam Hàn và Bắc Hàn. Nam Hàn bèn cho bắn trả đũa, song không có thiệt hại gì về nhân mạng xảy ra. Ngày 14 tháng Giêng, Bắc Hàn cho thử nghiệm hỏa tiễn tầm trung dùng nhiên liệu đặc. Ngày 19 tháng Giêng họ tuyên bố đã thử nghiệm cuộc tấn công dưới nước bằng vũ khí nguyên tử, sử dụng máy bay không người lái. Tuy nhiên các quan chức Nam Hàn nói rằng lời tuyên bố trên là khoác lác, thổi phồng quá đáng. Ngày 24 và 28 tháng Giêng, Bắc Hàn cho thử nghiệm bắn đạn pháo kích chiến lược từ tàu ngầm. Ngày 30 tháng Giêng, họ còn thí nghiệm bắn hỏa tiễn trên đất liền. Ngay cả khi dựa vào tiêu chuẩn vốn dĩ ồn ào của Bình Nhưỡng, người ta cũng phải ghi nhận những hoạt động thử nghiệm vũ khí của Bắc Hàn trong một tháng như vừa kể khá ồn ào, rôm rả để chúng ta phải cảnh giác, coi chừng.
Những sự thực cơ bản giúp chiến tranh chưa xảy ra trong gần bảy chục năm qua không thay đổi bao nhiêu để khiến xảy ra một cuộc chiến tranh vượt ra ngoài biên giới đôi bên. Bắc Kinh vẫn giữ vai trò ảnh hưởng thiết yếu đối với Bình Nhưỡng về chính trị và quân sự, và gần đây Chủ tịch Tập Cận Bình nhận thấy Bắc Triều Tiên giở giọng thay đổi lập trường. Ngoài ra, mọi người đều hiểu rằng với kho vũ khí đạn dược tồn trữ ở hai miền Nam Bắc Khu Phi Quân Sự nếu như xảy ra một cuộc chiến tranh tàn khốc, đánh nhau cật lực chắc chắn sẽ làm thiệt mạng hàng chục triệu sinh linh, và chính phủ Bắc Triều Tiên sẽ bị tiêu diệt, không còn trên bản đồ thế giới.
Những mối nguy hiểm kể trên vẫn chưa đủ để ngăn chặn những khiêu khích của đôi bên ở gần vùng biên giới, hay những vụ xâm nhập lén lút của loại phi cơ không người lái, những vụ tấn công trên mạng internet, hay những hành vi khiêu chiến khác. Những khiêu khích, đánh lén kiểu này khiến cho rủi ro xảy ra đụng độ giữa đôi bên tăng lên và rất khó tránh được tai nạn, hay rủi ro hai bên sẽ đụng độ nhau. Hiện nay, chính quyền của Tổng thống Biden đang dùng mọi nỗ lực tập trung vào việc giải quyết rắc rối ở dải Gaza, hay trên chiến trường ở Ukraine, và tình trạng di dân xâm nhập bất hợp pháp vào vùng biên giới phía Nam của Hoa Kỳ. Nhưng tất cả sẽ không làm cho người ta thiếu tập trung vào thái độ hung hăng, hiếu chiến của Bắc Triều Tiên.
Nguyễn Minh Tâm dịch theo báo TIME ngày 24/2/2024