(CaliToday) – Tổng thống Joe Biden vào thứ Sáu tuyên bố, phán quyết cựu Tổng thống Donald Trump có tội của bồi thẩm đoàn ở New York nên được tôn trọng, và ông lên án nỗ lực của Cộng hoà tìm cách làm suy yếu hệ thống tư pháp “liều lĩnh,” “nguy hiểm,” và “vô trách nhiệm.”
Vốn lâu nay vẫn giữ im lặng trước những rắc rối pháp lý của người tiền nhiệm, Biden cho rằng, việc kết tội một cựu tổng thống lần đầu tiên là chiến thắng của thượng tôn luật pháp. Tổng thống nhấn mạnh, đây là vụ án tiểu bang, không phải do chính phủ liên bang của ông truy tố, và Trump có mọi cơ hội để biện hộ.
“Nguyên tắc của Mỹ là không ai đứng trên luật pháp đã được tái khẳng định,” ông Biden nói trong tuyên bố trên truyền hình từ Toà Bạch Ốc.
“Bồi thẩm đoàn gồm 12 công dân, 12 người Mỹ, 12 người như quý vị, giống như hàng triệu người Mỹ đã từng phục vụ trong bồi thẩm đoàn, xét xử vụ án,” Biden nói. “Bồi thẩm đoàn được chọn cũng giống như mọi bồi thẩm đoàn khác Mỹ. Có thủ tục mà luật sư của Donald Trump tham gia. Bồi thẩm đoàn trong 5 tuần lắng nghe bằng chứng, 5 tuần. Và sau khi nghị án kỹ lưỡng, bồi thẩm đoàn đã đưa ra phán quyết hoàn toàn đồng thuận. Họ phán quyết Donald Trump có tội tất cả 34 cáo buộc đại hình.”
Trong khi nhấn mạnh, đối thủ chính trị bị kết tội mọi tội danh, Biden không nhắc đến nội dung dẫn đến phán quyết có tội, trong đó cựu Tổng thống giả mạo hồ sơ kinh doanh để che đậy các khoản hoàn trả tiền bịt miệng cho ngôi sao phim khiêu dâm trước bầu cử 2016. Thay vào đó, Tổng thống tập trung vào những nỗ lực của người tiền nhiệm, và các đồng minh của ông ta nhằm làm mất uy tín của cơ quan công tố và phán quyết của bồi thẩm đoàn khi xem thủ tục tố tụng là một cuộc săn phù thủy chính trị.
“Thật liều lĩnh, nguy hiểm, vô trách nhiệm khi bất cứ ai nói rằng thủ tục tố tụng bị lũng đoạn chỉ vì họ không thích phán quyết,” Tổng thống nói. “Hệ thống tư pháp của chúng ta đã tồn tại gần 250 năm, và thực sự là nền tảng của nước Mỹ. Hệ thống tư pháp của chúng ta, hệ thống tư pháp, cần được tôn trọng và chúng ta không bao giờ cho phép bất cứ ai phá bỏ. Đơn giản như vậy. Đó là nước Mỹ. Đó là con người chúng ta!”
Quyết định của Tổng thống nói thẳng kết quả của phiên tòa là một sự thay đổi chiến lược lớn. Kể từ khi Trump lần đầu bị truy tố trong bốn cáo trạng hình sự tiểu bang và liên bang trong năm qua, Biden hoàn toàn im lặng, từ chối bàn về vấn đề này. Biden hy vọng đứng ngoài xung đột, và tránh đổ thêm dầu vào những tuyên bố sai trái của cựu Tổng thống và đồng minh rằng, Tòa Bạch Ốc Biden ra lệnh những vụ truy tố.
Một phụ tá của Biden trong một cuộc phỏng vấn trễ vào tối thứ 5 cho biết, Tổng thống dự tính sẽ không đưa ra tuyên bố chính thức về phán quyết dành cho ông Trump, và có thể sẽ trả lời các câu hỏi từ truyền thông về phán quyết. Nhưng rõ ràng, Biden đã quyết định trực tiếp nói về vấn đề.
Một số chiến lược gia Dân chủ đề nghị Biden cần phải lên tiếng, vì với tư cách tổng thống, ông có trách nhiệm nói chuyện với quốc gia về một giai đoạn quan trọng có khả năng xé nát kết cấu quốc gia.
Biden từng lên tiếng về những nguyên tắc như vậy trước đây, nhưng trong trường hợp này, ông thấy mình rơi vào tình huống phải tìm cách lèo lái trong một rừng rậm chính trị đầy nguy hiểm, không giống bất cứ tiền nhiệm nào gặp phải. Ở một khía cạnh nào đó, theo quan điểm của Biden, đây là điều tồi tệ nhất đối với cả hai bên, một tình huống mang lại nhiều mối đe dọa hơn cơ hội.
Quả thực, Trump tìm mọi cách lôi người kế nhiệm vào cáo trạng ở New York cũng như những cáo trạng khác bằng cách cáo buộc sai trái rằng Tổng thống đứng đằng sau, chủ mưu tất cả. Mặc dù Biden bổ nhiệm Tổng trưởng Tư phá, người hiện đang giám sát 2 cáo trạng hình sự liên bang chống Trump, nhưng không có bằng chứng nào cho thấy Tổng thống hoặc Toà Bạch Ốc của ông đóng bất cứ vai trò nào trong những cáo trạng đó. Và vụ ở New York, giống như ở Georgia là do một công tố địa phương truy tố, và họ không nằm dưới quyền của Biden.
Tất nhiên, điều đó không ngăn cản Trump tiếp tục đưa ra tuyên bố ngược lại, nhất là sau khi bị kết tội vào tối thứ Năm. “Điều này được chính quyền Biden thực hiện nhằm gây tổn thương hoặc làm thiệt hại đối thủ, một đối thủ chính trị,” Trump nói bên ngoài tòa án.
Không lâu sau khi có phán quyết, Biden đăng lời kêu gọi đóng góp tranh cử, cho rằng, chỉ một mình phán quyết không đủ để làm trật đường ray chiến dịch của ông Trump. “Chỉ có cách duy nhất giữ Donald Trump xa khỏi Phòng Bầu dục: Tại phòng bỏ phiếu,” Biden ghi.
Đó là điều mà cả Biden và Trump đồng tình. Cựu Tổng thống vào thứ 5 tuyên bố, “phán quyết thực sự sẽ diễn ra vào thứ 5, do đồng bào đưa ra.”
Hiện chưa rõ tình trạng pháp lý của Trump sẽ như thế nào trong Ngày bầu cử. Ông chắc chắn sẽ kháng án, và thủ tục đó có thể mất vài tháng hoặc thậm chí lâu hơn. Trong khi chờ đợi, Trump sẽ đối mặt với những vấn đề thực tế của hệ thống tư pháp hình sự tiểu bang New York, gồm trả lời thẩm vấn tại cơ quan Quản chế, và phiên tuyên án vào 10h sáng ngày 11 tháng 7.
Hương Giang