(CaliToday) – Chính phủ Đức vào thứ Hai sụp đổ khi Thủ tướng Olaf Scholz thất bại trong cuộc bỏ phiếu tín nhiệm tại Quốc hội, làm trầm trọng thêm cuộc khủng hoảng lãnh đạo trên khắp châu Âu vào lúc những thách thức kinh tế và an ninh gia tăng.
Cuộc chiến ở Ukraine leo thang, trong khi Nga liên tục đưa ra đe dọa ngày càng kinh khủng đối với Kyiv và những ai ủng hộ quốc gia này. Tại Hoa Kỳ, ông Donald J. Trump chuẩn bị nhậm chức nhiệm kỳ 2, đặt ra những câu hỏi mới về quan hệ thương mại và quốc phòng của châu Âu. Chính phủ Pháp – đối tác của Đức trong việc lãnh đạo châu Âu – sụp đổ vào đầu tháng.
Nền kinh tế lớn nhất châu Âu bây giờ sẽ nằm trong tay một chính phủ lâm thời, trước thềm bầu cử vào đầu năm tới.
Các nhà lập pháp Đức vào thứ Hai bỏ phiếu giải tán chính phủ hiện tại với 394 phiếu thuận, 207 phiếu chống, trong đó có 116 phiếu trắng.
Diễn ra chỉ 9 tháng trước khi bầu cử quốc hội, bỏ phiếu bất tín nhiệm là một khoảnh khắc phi thường đối với nước Đức. Cuộc bầu cử theo kế hoạch hiện nay sẽ diễn ra vào ngày 23 tháng 2 là bầu cử bất thường thứ tư trong 75 năm kể từ khi chính phủ hiện đại được thành lập, phản ánh một kỷ nguyên mới của nền chính trị bất ổn và chia rẽ hơn ở một quốc gia từ lâu nổi tiếng với các liên minh bền vững được xây dựng trên sự đồng thuận chậm chạp.
Ông Scholz không có nhiều lựa chọn ngoài bước đi bất thường kêu gọi bỏ phiếu tín nhiệm sau khi liên minh ba đảng của ông tan rã vào tháng 11, chấm dứt nhiều tháng đấu đá nội bộ gay gắt, và khiến ông không có đa số trong quốc hội để thông qua luật hoặc ngân sách.
Nhưng sự bất ổn chính trị quốc gia có khả năng kéo dài một tháng hoặc hơn, với một chính phủ lâm thời sẽ không được thành lập cho đến khi các đảng thống nhất về một liên minh, có thể là vào tháng 4 hoặc tháng 5.
Bảy đảng sẽ tham gia chiến dịch tranh cử Quốc hội với cơ hội thực tế giành được ghế, và một số đảng ở rìa chính trị — đặc biệt là cánh hữu — đang được ưa chuộng, theo các cuộc thăm dò. Ông Scholz sẽ bị bãi nhiệm khỏi vị trí thủ tướng, với các cuộc thăm dò cho thấy đảng Dân chủ Thiên chúa giáo bảo thủ sẽ dẫn đầu, bỏ xa đảng Dân chủ Xã hội của ông Scholz.
Chiến dịch này có thể sẽ bị chi phối bởi một số vấn đề vốn dĩ đã làm châu Âu đau đầu trong những năm gần đây. Cả Đức và Pháp đều sa lầy trong các cuộc tranh luận về phục hồi nền kinh tế đang gặp khó khăn như thế nào, thu hẹp khoảng cách xã hội ngày càng gia tăng, xoa dịu lo lắng của cử tri về vấn đề di dân và củng cố quốc phòng.
Họ và Liên minh châu Âu đang thận trọng với Nga, nơi Tổng thống Vladimir V. Putin leo thang đe dọa sử dụng vũ khí hạt nhân giữa bối cảnh cuộc chiến xâm lược Ukraine.
Họ cũng đang lo lắng về quan hệ kinh tế với Trung Quốc – quốc gia vốn trở thành đối thủ cạnh tranh đáng gờm đối với nhiều ngành công nghiệp quan trọng nhất, nhưng vẫn chưa trở thành thị trường tiêu dùng bùng nổ cho các sản phẩm châu Âu mà các nhà lãnh đạo mong muốn từ lâu.
Và họ cũng đang chuẩn bị đối phó với nhiệm kỳ tổng thống mới của ông Trump – người đe dọa sẽ tiến hành chiến tranh thương mại và chấm dứt cam kết của Hoa Kỳ đối với NATO – tổ chức bảo đảm an ninh cho châu Âu trong 75 năm.
Sự kết hợp của những thách thức này gây bất ổn về mặt chính trị. Tổng thống Pháp Emmanuel Macron vào thứ Sáu bổ nhiệm thủ tướng thứ tư trong một năm, và ông đang chịu áp lực từ chức ngày càng tăng. Macron cho biết sẽ tiếp tục nhiệm kỳ, và tìm cách hàn gắn những rạn nứt sâu sắc trong chính phủ về ngân sách năm 2025.
Chính phủ ông Scholz cũng đối mặt với những thách thức tương tự về ngân sách, cùng với những lo ngại tái xây dựng quân đội Đức như thế nào trước một nước Nga hiếu chiến và những lời chỉ trích NATO của ông Trump.
Theoxếp hạng của Viện Kinh tế Thế giới Kiel, dưới chính quyền ông Scholz, Đức trở thành nhà tài trợ vũ khí lớn nhất của châu Âu cho Ukraine. Nhưng khi cử tri ngày càng lo lắng về mối đe dọa của Nga, ông thích chỉ ra quyết định không xuất cảng hệ thống hoả tiễn tầm xa Taurus, điều có thể khiến ông Putin tức giận.
Phát biểu trước cuộc bỏ phiếu vào thứ Hai, Scholz cho biết, ông hứa với Tổng thống Volodymyr Zelensky của Ukraine sẽ tiếp tục ủng hộ, nhưng cũng nói rõ vẫn thận trọng về những gì Đức sẽ thực hiện.
Scholz sẽ đấu tranh mạnh mẽ để thuyết phục cử tri trao cho ông một cơ hội nữa. Hiện tại, lãnh đạo đảng Liên minh Dân chủ Cơ đốc giáo bảo thủ Friedrich Merz được đánh giá sẽ trở thành thủ tướng tiếp theo, với việc đảng của ông dẫn đầu mạnh mẽ trong các cuộc thăm dò.
Hương Giang