Chỉ vài giờ sau lễ nhậm chức lạnh lùng của Donald Trump tại Washington, quốc hội Đài Loan đã bỏ phiếu để đóng băng một phần ngân sách quốc phòng trị giá hàng tỷ USD, bao gồm các dự án tàu ngầm và máy bay không người lái. Động thái này làm dấy lên lo ngại rằng có thể khiến vị tổng thống nổi tiếng thực dụng cảm thấy khó chịu, người đã yêu cầu Đài Bắc phải trả “nhiều hơn” để được Mỹ bảo vệ.
Mỹ là đồng minh và nhà cung cấp vũ khí chính của Đài Loan, hòn đảo được điều hành dân chủ và là trung tâm sản xuất chất bán dẫn hàng đầu. Tuy nhiên, Đảng Cộng sản Trung Quốc coi Đài Loan là một phần lãnh thổ của mình – dù chưa bao giờ kiểm soát hòn đảo này – và đã tuyên bố sẽ chiếm lại, bằng vũ lực nếu cần.
Cuộc bỏ phiếu do phe đối lập dẫn dắt nhằm đóng băng chi tiêu quốc phòng đã làm nổi bật những thách thức trong nước mà Tổng thống Đài Loan Lai Ching-te đang đối mặt, ngay cả khi Trung Quốc tăng cường nỗ lực ngoại giao và quân sự để cô lập và đe dọa hòn đảo.
Đảng của ông Lai không chiếm đa số trong quốc hội Đài Loan đầy biến động, làm dấy lên nghi ngờ về khả năng thông qua các đạo luật nhằm củng cố sự ủng hộ từ Mỹ – và sự đồng tình của một tổng tư lệnh khó đoán ở Nhà Trắng.
“Nếu không đảm bảo đủ ngân sách để liên tục cải thiện các cải cách và tăng cường năng lực quốc phòng, Đài Loan có nguy cơ khiến cộng đồng quốc tế nghi ngờ về quyết tâm tự vệ của mình.” ông Lai chia sẻ hôm thứ Ba trên Facebook.
Chính quyền của ông Lai cũng chỉ trích việc đóng băng ngân sách do phe đối lập hậu thuẫn, bao gồm các chương trình tàu ngầm và máy bay không người lái do Đài Loan tự thiết kế.
Động thái này là “tự sát,” Thủ tướng Đài Loan Cho Jung-tai nói với báo chí hôm thứ Năm, trong khi Bộ trưởng Quốc phòng Wellington Koo nhận định rằng nó gửi “tín hiệu sai lầm tới Hoa Kỳ.”
Định hướng Trump 2.0
Việc Trump trở lại nắm quyền – cùng với chính sách “Nước Mỹ trên hết” của ông – đã gây ra một số lo ngại ở Đài Loan về cam kết của Washington đối với hòn đảo này trong trường hợp Trung Quốc tiến hành xâm lược.
Trong nhiều thập kỷ, Mỹ đã duy trì mối quan hệ an ninh chặt chẽ với Đài Bắc, dù không có quan hệ ngoại giao chính thức. Theo Đạo luật Quan hệ Đài Loan, Mỹ có nghĩa vụ pháp lý cung cấp cho Đài Loan các phương tiện để tự bảo vệ mình. Tuy nhiên, Washington vẫn cố ý giữ thái độ mơ hồ về cách phản ứng trước một cuộc xâm lược – một chính sách được gọi là “sự mơ hồ chiến lược.”
Năm ngoái, các đánh giá tình báo của Mỹ cho thấy nhà lãnh đạo Trung Quốc, Tập Cận Bình, đã ra lệnh cho quân đội sẵn sàng cho một cuộc xâm lược vào năm 2027. Tuy nhiên, các đánh giá này nhấn mạnh rằng điều đó không có nghĩa là cuộc xâm lược chắc chắn sẽ xảy ra vào năm 2027.
Vài ngày trước khi Trump nhậm chức, Bộ Quốc phòng Đài Loan đã có một sự thừa nhận hiếm hoi rằng Washington đã ký một thỏa thuận kéo dài hai năm để huấn luyện binh sĩ Đài Loan tại một căn cứ hải quân trên hòn đảo này. Dù trước đây Đài Loan từng xác nhận sự hiện diện của các huấn luyện viên quân sự Mỹ, nhưng việc quân đội công khai chi tiết về những trao đổi như vậy là điều không thường thấy.
Tuy nhiên, Trump đã tỏ ra ít ủng hộ Đài Loan hơn so với người tiền nhiệm của ông, Joe Biden. Năm ngoái, ông đã sai lầm khi cáo buộc Đài Loan đánh cắp “gần 100%” ngành công nghiệp chất bán dẫn của Mỹ. Trump cũng gợi ý rằng Đài Loan nên trả nhiều hơn để được Mỹ bảo vệ, đồng thời ám chỉ rằng Mỹ sẽ gặp khó khăn trong việc bảo vệ hòn đảo vì khoảng cách địa lý.
Trump cũng nhiều lần kêu gọi Đài Loan tăng chi tiêu quốc phòng lên 10% GDP – gấp bốn lần mức phân bổ hiện tại. Các nhà phân tích nói với CNN rằng yêu cầu này là không thực tế, lưu ý rằng Đài Loan hiện đã có hơn 20 tỷ USD thiết bị quân sự Mỹ chưa được bàn giao.
Nguồn CNN
