Hợp đồng tương lai chứng khoán Mỹ giảm mạnh vào tối Chủ nhật, báo hiệu tình trạng hỗn loạn trên thị trường sẽ tiếp diễn khi phiên giao dịch thứ Hai bắt đầu.
Tính đến tối Chủ nhật, hợp đồng tương lai chỉ số S&P 500 đã giảm 2,8%. Hợp đồng tương lai Nasdaq giảm 3,7%, trong khi hợp đồng tương lai Dow Jones mất 900 điểm trong phiên giao dịch đầy biến động. Hợp đồng tương lai Russell 2000 – theo dõi cổ phiếu của các công ty nhỏ – cũng giảm 3,7%.
Các thị trường hợp đồng tương lai, hoạt động khi sàn giao dịch chính đóng cửa, phản ánh dự báo về cách cổ phiếu sẽ phản ứng khi thị trường mở cửa chính thức lúc 9:30 sáng theo giờ miền Đông nước Mỹ.
Tình hình không khả quan hơn ở các khu vực khác trên thế giới. Hợp đồng tương lai tại Nhật Bản tạm dừng giao dịch sau khi hợp đồng tương lai Nikkei 225 và Topix giảm hơn 8%. Cơ chế ngắt giao dịch (circuit breaker) được kích hoạt khi các chỉ số này biến động hơn 8%.
Khi thị trường mở cửa, chỉ số Nikkei sụt mạnh hơn 6% vào Chủ nhật, chỉ số S&P/ASX 200 của Úc giảm 5,3%, còn Kospi của Hàn Quốc giảm 5%.
Ngay cả giá bitcoin, vốn cho thấy khả năng chống chịu trong đợt suy giảm thị trường hôm thứ Sáu, cũng giảm tới 5,6%.
Những đợt lao dốc này báo hiệu một ngày tồi tệ khác đang chờ đón nhà đầu tư vào thứ Hai, sau hai ngày giảm mạnh nhất lịch sử tuần trước, làm bốc hơi 6,6 nghìn tỷ USD giá trị thị trường.
Giá dầu thô tiêu chuẩn Mỹ giảm 3,7%, xuống dưới 60 USD/thùng — mức thấp nhất kể từ tháng 4/2021.
Cuối tuần qua, Tổng thống Donald Trump không có dấu hiệu sẽ rút lại kế hoạch áp thuế, theo đó mức thuế có thể tăng tới 79% với một số quốc gia như Trung Quốc.
“ĐÂY LÀ MỘT CUỘC CÁCH MẠNG KINH TẾ, VÀ CHÚNG TA SẼ CHIẾN THẮNG. HÃY KIÊN CƯỜNG,” Trump viết trên mạng xã hội Truth Social vào thứ Bảy. “Sẽ không dễ dàng, nhưng kết quả cuối cùng sẽ mang tính lịch sử. CHÚNG TA SẼ KHIẾN NƯỚC MỸ VĨ ĐẠI TRỞ LẠI!!!”
Tối Chủ nhật, ông tiếp tục đăng bài:
“Chúng ta đang có thâm hụt tài chính lớn với Trung Quốc, Liên minh châu Âu và nhiều nước khác. Cách duy nhất để khắc phục là thông qua THUẾ QUAN, hiện đang mang về hàng chục tỷ USD cho Mỹ. Thuế đã có hiệu lực và là điều rất tuyệt vời. Thặng dư với các nước này đã tăng trong thời kỳ của ‘Joe Buồn ngủ’. Chúng ta sẽ đảo ngược điều đó nhanh chóng. Một ngày nào đó mọi người sẽ nhận ra rằng thuế quan là một điều rất tốt đẹp cho nước Mỹ!”
Khi được hỏi về sự lao dốc của thị trường vào tối Chủ nhật trên chuyên cơ Air Force One, Trump nói rằng đôi khi “cần uống thuốc” và rằng sẽ không có thỏa thuận với Trung Quốc nếu vấn đề thâm hụt thương mại không được giải quyết.
Ông cũng phủ nhận việc cố tình gây ra sự sụt giảm thị trường — một tuyên bố mâu thuẫn với một video TikTok ông đăng và chia sẻ lại cuối tuần qua.
Ngay trước khi thị trường tương lai mở cửa vào Chủ nhật, Tòa Bạch Ốc công bố một tuyên bố ngắn ca ngợi các quan chức đã trình bày kế hoạch của Trump nhằm chấm dứt “các chính sách toàn cầu hóa gây hại kinh tế, đẩy công việc và ngành công nghiệp Mỹ ra nước ngoài.”
Thuế suất cơ bản 10% đã có hiệu lực từ thứ Bảy, với hàng chục quốc gia sẽ đối mặt với thuế suất “đáp trả” cao hơn bắt đầu từ thứ Tư. Trung Quốc cho biết sẽ áp thuế 34% lên toàn bộ hàng hóa Mỹ bắt đầu từ thứ Năm, đúng ngày Mỹ nâng thuế với hàng hóa Trung Quốc từ 20% lên ít nhất 54%.
Các nhà phân tích tại Goldman Sachs viết trong báo cáo cuối tuần rằng “hộp Pandora về thuế quan đã bị mở ra,” và hành động của Mỹ với Trung Quốc cao hơn nhiều so với kịch bản cơ bản trước đó và ngoài dự đoán của hầu hết nhà đầu tư.
Bộ trưởng Thương mại Howard Lutnick nói với CBS News sáng Chủ nhật rằng Tòa Bạch Ốc không có kế hoạch trì hoãn thời điểm bắt đầu áp thuế.
“Không có chuyện hoãn. Chúng chắc chắn sẽ được duy trì trong nhiều ngày và tuần,” Lutnick nói.
“Hàng triệu công nhân đang lắp từng con ốc nhỏ làm iPhone — kiểu công việc đó sẽ trở lại Mỹ và được tự động hóa. Kỹ nghệ Mỹ sẽ vận hành các robot,” ông nói thêm.
Dù nội các của Trump ủng hộ ông, đa số chuyên gia kinh tế và lãnh đạo doanh nghiệp hàng đầu đều cho rằng thuế quan là sai lầm. Một tiếng nói phản đối bất ngờ là Elon Musk, người hôm thứ Bảy chỉ trích cố vấn thương mại Tòa Bạch Ốc Peter Navarro. Navarro sau đó đáp trả rằng Musk “chỉ đang bảo vệ lợi ích cá nhân.”
Tuy nhiên, lợi ích của Musk không khác mấy so với nhiều doanh nghiệp phụ thuộc vào hệ thống kinh tế toàn cầu và chuỗi cung ứng xuyên biên giới. Tesla và SpaceX đã gửi thư cảnh báo Đại diện Thương mại Mỹ về tác động của thuế và khả năng bị trả đũa.
Trump từ chối chỉ trích Musk khi được hỏi về đề xuất của ông về việc loại bỏ thuế giữa Mỹ và châu Âu.
“Vấn đề là châu Âu đã kiếm được một khoản khổng lồ từ chúng ta,” Trump trả lời trên Air Force One.
“Châu Âu có thặng dư rất lớn với Mỹ. Họ đối xử với chúng ta rất tệ.”
Trước khi thị trường tương lai mở cửa, Dan Ives – Giám đốc điều hành tại Wedbush Securities – đã hạ dự báo giá cổ phiếu Tesla 43% và Apple 23%.
“Tác động kinh tế từ thuế quan này rất khó hình dung, có thể khiến ngành công nghệ Mỹ lùi lại cả thập kỷ, trong khi Trung Quốc tiếp tục tiến lên,” ông viết.
Ông cảnh báo các mức thuế hiện tại sẽ gây ra “ngày tận thế kinh tế, khiến ngành công nghệ Mỹ tê liệt.”
Có thêm những dấu hiệu cho thấy mức độ nghiêm trọng của tình hình. Stan Druckenmiller – một trong những nhà đầu tư thành công nhất Phố Wall – đăng trên X lần thứ năm để đính chính rằng ông không ủng hộ thuế vượt quá 10%.
“Tôi không ủng hộ thuế vượt quá 10%, điều mà tôi đã nói rõ trong cuộc phỏng vấn đó,” ông viết.
Làn sóng bán tháo hiện nay không chỉ do việc áp thuế – vốn từng được nhiều đời tổng thống sử dụng – mà là do quy mô chưa từng có trong đề xuất của Trump. Ông muốn phá vỡ trật tự kinh tế toàn cầu dựa trên thương mại và hợp tác, chuyển Mỹ từ nền kinh tế dịch vụ sang sản xuất.
Cái giá phải trả cho việc quay lại nền kinh tế xuất khẩu là khó đo lường, vì nó có thể kéo theo mức sống thấp hơn cho phần lớn người dân Mỹ trong thời gian dài.
Trong lúc này, ít nhất một công ty Phố Wall dự báo tỷ lệ thất nghiệp sẽ tăng từ 4,2% lên 5,3% và nền kinh tế sẽ suy thoái.
“Áp lực từ giá cả tăng trong vài tháng tới có thể nặng nề hơn so với đợt lạm phát hậu đại dịch,” JPMorgan viết, lưu ý rằng thu nhập trung bình đang chậm lại.
Họ dự đoán rằng chi tiêu tiêu dùng – yếu tố chiếm tới 80% hoạt động kinh tế Mỹ – sẽ sụt giảm đáng kể do tình trạng bất ổn kinh tế.
Nguồn nbc news
