(CaliToday) – Uỷ ban Nội an Hạ viện vào thứ Ba tổ chức điều trần những điều khoản luận tội Bộ trưởng Nội an Alejandro Mayorkas mới được Cộng hoà đưa ra trong tuần này, nhằm thúc đẩy nỗ lực lần đầu tiên luận tội một thành viên nội các chính phủ trong 150 năm.
Uỷ ban do Cộng hoà kiểm soát bắt đầu viết 2 điều khoản luận tội “cố tình và từ chối có hệ thống tuân theo luật pháp,” và “vi phạm niềm tin công chúng.” Chúng là những “hành vi mang bất chính nghiêm trọng và không nghiêm trọng” đủ biện minh cho việc bãi chức.
Câu hỏi đặt ra, tại sao Cộng hoà lại mong muốn luận tội Mayorkas đến vậy? Có nhiều bất mãn với tình trạng lộn xộn biên giới dưới thời ông Joe Biden, nhưng luận tội Mayorkas sẽ không thay đổi thực thi chính sách, và tạo ra tiền lệ xấu sẽ mở cánh cửa luận tội thêm nhiều thành viên nội các lưỡng đảng.
Bản cáo trạng chính trị dài 20 trang chắc chắn là một danh sách những thất bại chính sách dưới sự giám sát của Bộ trưởng Nội An, và những hậu quả thiệt hại đối với các thành phố và tiểu bang, bao gồm việc đưa di dân vào danh sách theo dõi khủng bố, và sự gia tăng số vụ vượt biên từ 590.000 trong năm tài khoá 2017-2020 lên 1,4 triệu vào năm 2021, 2,3 triệu vào năm 2022 và 2,4 triệu vào năm 2023.
Đây là những thất bại chính sách và thực thi, nhưng chúng có phải là những hành vi bị luận tội không? Điều này xem ra đáng hoài nghi. Điều khoản luận tội đầu tiên cho rằng Mayorkas từ chối thực thi luật tạm giam di dân vượt biên, và cho rằng, chính sách “bắt rồi thả” của ông đáng bị luận tội.
Trong khi đó, Tối cao Pháp viện chưa đưa ra phán quyết các chính sách của Tổng thống Biden bất hợp pháp. Toà Tối cao vào năm 2022 cho phép chính phủ kế nhiệm chấm dứt chính sách “Ở lại Mexico – Remain in Mexico” của ông Donald Trump. Bên cạnh đó, Toà tối cao vào năm ngoái phán quyết 8-1 rằng, các tiểu bang không nhất thiết có tư cách thách thức những ưu tiên thực thi của chính phủ liên bang.
Đối với chính sách “bắt và thả,” có vấn đề ở chỗ tiêu chuẩn luật xin tị nạn ở Hoa Kỳ vốn quá thấp, và không rõ ràng theo luật Chính phủ có thể trục xuất hợp pháp những người xin tị nạn trước khi họ được ra trước toà. Hoa Kỳ thiếu cơ sở giam giữ những người xin tị nạn, vì vậy họ được thả ra để chờ xét xử—và việc đó có thể mất nhiều năm. Nhưng vấn đề là luật tị nạn, như Cộng hòa lập luận từ lâu.
Điều khoản luận tội 1 cũng cho rằng, ông Mayorkas vi phạm luật khi mở rộng tha bổng nhân đạo ngoài dụng ý của Quốc hội. Điều đó có thể đúng, nhưng luật pháp không đặt ra giới hạn về số lần tha bổng. Texas và các tiểu bang khác thách thức quyền ông Biden trong việc sử dụng tha bổng cho nhiều tầng lớp người di dân nhưng Tối cao Pháp viện đã ra phán quyết chống lại họ.
Cộng hòa Hạ viện không thích cách Chính quyền diễn giải luật di trú. Nhưng Quốc hội đã thất bại trong việc cải tổ các tiêu chuẩn tị nạn, hoặc tạm tha nhân đạo, hoặc thắt chặt các quy định di trú. Đó là lý do tại sao các nhà lập pháp tại Thượng viện hiện đang thương lượng về ngôn ngữ để cải tổ cả tiêu chuẩn tị nạn và thời gian tạm tha.
Nếu Quốc hội luận tội ông Mayorkas vì đã thất bại về chính sách, thì nguyên tắc hạn chế là gì? Phải chăng các cấp phó của ông cũng phạm “tội nặng” khi thực hiện chương trình nghị sự nhập cư của Biden? Có bao nhiêu Bộ trưởng trong nội các Cộng hoà sẽ bị luận tội?
Việc luận tội ông Mayorkas sẽ không ảnh hưởng gì đến chính sách, thậm chí đến chính trị an ninh biên giới. Hầu hết cử tri không biết ông Mayorkas là ai. Ngay cả khi Hạ viện thông qua các điều khoản luận tội, dựa trên một cuộc bỏ phiếu chủ yếu theo lằn ranh đảng phái, sẽ không có cơ hội để Thượng viện do Dân chủ kiểm soát kết tội ông ta. Việc luận tội ông Mayorkas sẽ tương đương với một cuộc bỏ phiếu bất tín nhiệm về mặt chính trị. Điều này sẽ tiếp tục xu hướng gần đây của Quốc hội là giảm bớt việc luận tội.
Hương Giang (Tổng hợp)