(CaliToday) – Tổng thống Joe Biden tuỳ tiện trong việc cất giữ tài liệu mật liên quan đến một số tranh luận về chính sách khi còn làm Phó Tổng thống, với khao khát lịch sử sẽ chứng minh ông đúng, theo kết luận điều tra của Công tố viên Đặc biệt, trong đó mặc dù không đề nghị truy tố hình sự nhưng sẽ đưa thêm động lực mới vào tranh cử tổng thống 2024.
Biden cố tình cất giữ và tiết lộ tài liệu mật cho một cây viết hồ ký sau khi rời nhiệm kỳ Phó tổng thống, trở thành công dân tư, trong đó có những tài liệu về chính sách quân sự và đối ngoại ở Afghanistan, và cuốn sổ tay với những ghi chú viết tay của cựu Phó Tổng thống nói đến các nguồn tin tình báo nhạy cảm. Công tố viên Đặc biệt Robert Hur cho hay cho trong báo cáo được công bố vào thứ 5.
“Sự mất tập trung và mất cảnh giác của ông Biden chứng minh tại sao các cựu viên chức không nên cất giữ những thông tin mật không an toàn tại nhà, và đọc lớn cho những người khác nghe,” Công tố viên Đặc biệt Robert Hur ghi trong báo cáo kết luận điều tra dài 345 trang.
Các cố vấn của Tổng thống Biden lo lắng những tiết lộ trong báo cáo có thể gây khó khăn cho ông khi vận động tái tranh cử chống Donald Trump, cựu Tổng thống đang đối mặt với những cáo buộc đại hình liên bang liên quan đến việc cất giữ tài liệu Mật tại Mar-a-Lago.
Hur trong báo cho hay, ông không nghĩ công tố có thể theo đuổi cáo trạng hình sự chống Biden trong vụ này, một phần là do có một số giải thích việc Biden giữ tài liệu một cách vô tình mà bồi thẩm đoàn có thể thấy thuyết phục. “Ông Biden sẽ trình bày trước bồi thẩm đoàn, như đã làm trong suốt cuộc thẩm vấn của chúng tôi, là một người đàn ông có thiện chí, đầy thông cảm, có trí nhớ kém,” báo cáo ghi.
Luật sư Toà Bạch Ốc Richard Sauber bày tỏ bất đồng với “một số ý kiến không chính xác và không phù hợp) trong báo cáo của ông Hur. Một luật sư khác của Tổng thống tố cáo Công tố viên Đặc biệt điều tra thái quá, và và xem thường những quy định của Bộ Tư pháp.
“Trong sự nghiệp phục vụ công của tôi, tôi luôn luôn làm việc để bảo vệ an ninh của nước Mỹ. Tôi xem nặng những vấn đề này, và không có ai từng nghi vấn về điều đó,” Biden ghi trong tuyên bố.
Trump và người ủng hộ tố cáo Bộ Tư pháp thực hiện tiêu chuẩn kép trong vấn đề này. “Nếu người ta quá già để đưa ra xét xử, thì cũng quá già để trở thành tổng thống. Joe Biden không phù hợp lãnh đạo quốc gia này,” phát ngôn nhân Uỷ ban hành động chính trị MAGA Inc., ông Alex Pfeiffer nói.
Công tố viên Đặc biệt đưa ra một số những khác biệt quan trọng giữa vụ tài liệu Mật của ông Trump và của Biden, như, cựu Tổng thống từ chối trả lại tất cả những tài liệu ông đang cất giữ, khai man với các nhà điều tra, và tìm cách cản trở nỗ lực thu hồi tài liệu của chính phủ. Ngược lại, theo Hur, Biden ngay lập tức giao nộp tài liệu cho Cơ quan Lưu trữ Văn khố Quốc gia và Bộ Tư Pháp, đồng ý khám xét tư gia, hợp tác với các nhà điều tra, và trả lời thẩm vấn vào tháng 10.
“Chuyện này bây giờ chứng minh được hệ thống tư pháp hai tầng và truy tố có chọn lọc một cách vi hiến!” Trump chỉ trích trên mạng xã hội vào thứ 5.
Toán điều tra của ông Hur tìm cách trả lời những câu hỏi về việc bằng cách nào mà tài liệu của ông Biden lại được đóng gói, giải quyết, và đến văn phòng được cựu Phó Tổng thống từng sử dụng tại Trung tâm Biden Penn ở D.C, và tại garage tư gia ở Wilmington, Delaware, bên cạnh chiếc xe Corvette cổ.
Các nhà điều tra đã thẩm vấn hơn 147 người phục vụ cuộc điều tra, và thu thập hơn 7 triệu tài liệu, email, tin nhắn, video và hình ảnh. Một số này được đưa vào báo cáo. Tổng trưởng Tư pháp Merrick Garland bổ nhiệm Robert Hur – cựu Biện lý Hoa Kỳ được ông Trump bổ nhiệm ở Maryland làm Công tố viên Đặc biệt vào tháng 1 năm 2023, và hứa sẽ công khai kết luận điều tra. Garland nhận được báo cáo cuối cùng vào tối thứ Hai, và gởi cho Quốc hội vào thứ 5.
Văn phòng cố vấn pháp lý Toà Bạch Ốc và luật sư tư của ông Biden được phép xem bản thảo báo cáo vào cuối tuần nhờ đặc quyền hành pháp.
Hur truy ra một số tài liệu cho thấy sự phản đối của Biden gởi thêm quân đến Afghanistan dưới thời chính phủ ông Barack Obama.
Trong tư cách là Phó Tổng thống, Biden cố vấn cho Obama rằng, Afghanistan là một vũng lầy và quân đội sẽ tìm cách thu hẹp những chọn lựa của ông. Vào năm 2021, Biden ra lệnh rút quân đội Mỹ khỏi Afghanistan, cuộc rút quân đầy hỗn loạn đánh dấu sự kết thúc đầy biến động cuộc chiến kéo dài 20 năm, và để lại dấu ấn thiếu sót trong nhiệm kỳ ông Biden.
Sau khi rời nhiệm kỳ Phó Tổng thống vào năm 2017, Biden giữ lại những tài liệu ghi lại sự phản đối tăng quân vào năm 2009, bao gồm một bản ghi nhớ mật được ông gởi cho Tổng thống Obama vào Lễ Tạ ơn năm đó.
Số tài liệu này nằm trong số được cất ở garage và văn phòng ở tư gia ở Delaware, và chúng được nhân viên FBI phát giác ra khi lục soát nhà Tổng thống.
Trong một trao đổi được ghi âm với một nhà viết hồi ký vào tháng 2 năm 2017, Biden cho hay, ông “vừa phát giác ra tất cả những thứ Mật ở tầng dưới,” báo cáo ghi. Vào lúc đó cựu Phó Tổng thống đang mướn căn nhà ở Virginia, và Biden cất giấy tờ ở tầng dưới văn phòng tại gia, nơi ông gặp cây viết hồi ký. Nhưng những tài liệu này không được đưa vào cuốn sách, và cũng không được nhắc đến trong những trao đổi sau này với cây bút. Những yếu tố đó nằm trong số có thể sẽ thuyết phục được bồi thẩm đoàn đó là lỗi vô ý, Công tố viên Đặc biệt nói.
“Tài liệu về Afghanistan cuối cùng được tìm thấy trong garage xe của Biden ở Delaware, đựng trong một thùng bị hư nặng, chung quanh là những mảnh mạt vụn nhà, cho thấy tài liệu có thể đã bị lãng quên.” Trong số những món đồ bị lãng quên khác có một chiếc chuồng chó bị sập, một chiếc đèn vỡ, đất hỗn hợp, và những cây củi giả.
Phó Tổng thống Biden cũng thường ghi chú tại những cuộc họp Hội đồng Cố vấn An ninh Quốc gia, cũng như những cuộc họp báo cáo an ninh khác, và chia sẻ một số thông tin từ những sổ ghi chép đó với nhà viết hồi ký Mark Zwonitzer, kể cả đọc lớn những ghi chú mật ít nhất 3 lần. Biden cho các nhà điều tra hay, ông xem những cuốn sổ ghi chép là tài sản cá nhân, viện dẫn những cuốn nhật ký mà cựu Tổng thống Ronald Reagan cất giữ.
Công tố viên Đặc biệt nhấn mạnh đến những sai sót về trí nhớ của ông Biden là yếu tố làm các nhà điều tra suy nghĩ. Báo cáo cho biết, các cuộc trò chuyện của Biden với Zwonitzer “thường diễn ra chậm rãi một cách đáng kinh ngạc,” khi Biden gặp khó khăn nhớ lại các sự kiện và đôi khi phải căng thẳng, phải đọc và tìm đến sổ ghi chép của mình.”
Ký ức của Biden khi trả lời thẩm vấn với Văn phòng Công tố viên Đặc biệt thậm chí còn tồi tệ hơn, báo cáo cho hay. Ông không nhớ khi nào làm Phó Tổng thống, quên mất khi nào nhiệm kỳ kết thúc, hay khi nào con trai Beau qua đời. Biden cũng bị cáo buộc quên mất đồng minh của mình là ai trong cuộc tranh cãi Afghanistan, và xác nhận sai một người là đối thủ. “Ký ức của ông ấy có vẻ mơ hồi khi mô tả cuộc tranh luận về Afghanistan, sự kiện từng một thời rất quan trọng đối với ông ấy,” báo cáo ghi.
Trong thư đề ngày 5 tháng 2, toán luật sư của Tổng thống cho ông Hur hay, họ không tin 9 đoạn nhắc đến ký ức của Biden trong báo cáo chính xác và phù hợp. “Báo cáo sử dụng ngôn ngữ mang tính định kiến cao để nói về hiện tượng phổ biến giữa các nhân chứng: không nhớ đầy đủ các sự kiện đã xảy ra nhiều năm trước.”
Công tố cũng thẩm vấn Zwonitzer – Tác giả cuốn hồi ký của Biden “Promise Me, Dad: A Year of Hope, Hardship, and Purpose.” Báo cáo cho biết, cây bút hồi ký đã xóa đoạn băng ghi âm khi biết sẽ gặp Công tố viên đặc biệt. Tuy nhiên, ông khai với công tố những gì đã làm, và giao nộp bản ghi đoạn băng, và FBI đã có thể khôi phục các đoạn băng bị xóa.
Hương Giang (Theo Wall Street Journal)