Đan Mạch tuyên bố hôm thứ Hai rằng họ sẽ chi 14,6 tỷ kroner Đan Mạch (tương đương 2,05 tỷ USD) để tăng cường năng lực quân sự tại Bắc Cực. Quyết định này được đưa ra trong bối cảnh tranh cãi tiếp diễn sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump bày tỏ sự quan tâm đến việc kiểm soát Greenland, một lãnh thổ tự trị thuộc Đan Mạch.
Thỏa thuận nhằm “nâng cao năng lực giám sát và duy trì chủ quyền trong khu vực,” theo tuyên bố từ Bộ Quốc phòng Đan Mạch.
“Đồng thời, việc hỗ trợ các đồng minh và nỗ lực của NATO ở Bắc Cực và Bắc Đại Tây Dương là điều thiết yếu để củng cố an ninh và quốc phòng tổng thể,” tuyên bố nhấn mạnh.
Trong gói đầu tư này, Đan Mạch sẽ tài trợ cho ba tàu hải quân Bắc Cực mới, hai máy bay không người lái tầm xa có khả năng giám sát khu vực rộng lớn, và tăng cường đào tạo quân sự cơ bản tại Bắc Cực.
“Chúng ta cần thẳng thắn nhìn nhận rằng Bắc Cực và Bắc Đại Tây Dương đang đối mặt với những thách thức nghiêm trọng về an ninh và quốc phòng,” Bộ trưởng Quốc phòng Đan Mạch Troels Lund Poulsen nhấn mạnh. “Chính vì vậy, việc tăng cường hiện diện trong khu vực là điều cấp thiết. Thỏa thuận này không chỉ hướng đến mục tiêu đó mà còn mở đường cho những sáng kiến mới được triển khai ngay trong năm nay.”
Bộ trưởng Quốc gia và Ngoại giao Đan Mạch Vivian Motzfeldt cũng cho rằng, “Greenland đang phải đối mặt với một bối cảnh an ninh thay đổi.”
Thông báo này được đưa ra sau khi Liên minh châu Âu (EU) tuyên bố họ “không đàm phán” về chủ quyền của Greenland.
Khi được hỏi liệu EU có nên đàm phán về sự toàn vẹn lãnh thổ và chủ quyền của Đan Mạch hay không, Trưởng ban chính sách đối ngoại của EU, bà Kaja Kallas, nói: “Không, chúng tôi không đàm phán về Greenland. Tất nhiên, chúng tôi ủng hộ quốc gia thành viên Đan Mạch và khu vực tự trị của họ, Greenland.”
‘Mỹ chuyển sang cách tiếp cận mang tính giao dịch hơn’
Trump, người nhậm chức vào ngày 20 tháng 1, trước đây đã mô tả việc Mỹ kiểm soát Greenland là một “nhu cầu tuyệt đối.” Cả Greenland và Đan Mạch đều đã khẳng định trước đây rằng hòn đảo này không phải để bán.
Greenland từ lâu đã được coi là chìa khóa trong lợi ích an ninh quốc gia của Mỹ, đặc biệt để chống lại khả năng tấn công từ Nga. Nhưng trong nhiệm kỳ đầu tiên của Trump, các quan chức an ninh quốc gia Mỹ đặc biệt lo ngại về các hoạt động của Trung Quốc tại Bắc Cực, khi đó được xem là một mối đe dọa tương đối mới, một cựu cố vấn cấp cao của Trump nói với CNN.
Tuy nhiên, các quan chức Mỹ và Đan Mạch cho biết họ không hiểu được sự ám ảnh của tổng thống Mỹ với việc mua lại Greenland, điều mà Trump đã gọi là “một nhu cầu tuyệt đối,” đặc biệt vì Mỹ đã có thỏa thuận quốc phòng lâu năm với lãnh thổ này, cho phép xây dựng sự hiện diện quân sự đáng kể – bao gồm quân đội và hệ thống radar – trên hòn đảo lớn nhất thế giới.
Các quan chức tại cả Greenland và Đan Mạch đều mạnh mẽ phản đối mong muốn của Trump trong việc sở hữu hòn đảo – mặc dù nhiều quan chức Đan Mạch đã nói với CNN rằng họ lo ngại tổng thống Mỹ hiện nghiêm túc hơn với ý tưởng này so với khi ông nêu ra trong nhiệm kỳ đầu tiên.
Bất chấp những phản bác đó, cuộc tranh luận về tương lai của Greenland đã bị khuấy động bởi sự gia tăng đồn đoán về phong trào độc lập của hòn đảo này.
Trong bài phát biểu đầu năm mới, Thủ tướng Greenland đã tuyên bố rằng hòn đảo nên thoát khỏi “xiềng xích của chủ nghĩa thực dân” – mặc dù bài phát biểu không đề cập đến Mỹ.
Nguồn CNN
