BRUSSELS, ngày 4/3 (Reuters) – Ủy ban châu Âu (EC) hôm thứ Ba đã đề xuất vay tới 150 tỷ euro (khoảng 157,76 tỷ USD) để cung cấp các khoản vay cho các chính phủ EU theo một kế hoạch củng cố quốc phòng, nhằm ứng phó với cuộc chiến của Nga tại Ukraine và những lo ngại về việc châu Âu không còn tin tưởng vào sự bảo vệ từ Mỹ.
Thông báo này được đưa ra một ngày sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump tạm dừng viện trợ quân sự cho Ukraine, làm nổi bật sự khác biệt ngày càng lớn giữa các nhà lãnh đạo châu Âu và Washington về an ninh của lục địa này cũng như cách đối phó với Nga.
“Chúng ta đang sống trong thời kỳ đầy biến động và nguy hiểm nhất,” Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen tuyên bố. “Chúng ta đang bước vào kỷ nguyên tái vũ trang. Và châu Âu sẵn sàng tăng cường mạnh mẽ chi tiêu quốc phòng.”
Bà Von der Leyen đề xuất quỹ 150 tỷ euro để đầu tư vào các ưu tiên như phòng không, tên lửa và máy bay không người lái. Đây là một phần trong gói đề xuất mà bà cho biết có thể huy động tới 800 tỷ euro cho quốc phòng châu Âu.
Lãnh đạo EU sẽ có cuộc thảo luận ban đầu về các đề xuất này tại hội nghị thượng đỉnh đặc biệt về quốc phòng và Ukraine vào thứ Năm. Một số kế hoạch sẽ cần sự phê duyệt của các chính phủ EU.
Trump từng cáo buộc các nước châu Âu chi tiêu quốc phòng không đủ và dựa dẫm vào Mỹ để được bảo vệ thông qua liên minh NATO. Trong khi đó, các nhà lãnh đạo châu Âu khẳng định họ đang đẩy mạnh chi tiêu quốc phòng nhanh chóng.
Phần lớn gói đề xuất của Ủy ban châu Âu tập trung vào việc khuyến khích các quốc gia thành viên tăng chi tiêu quốc phòng và tái phân bổ các quỹ hiện có thay vì cung cấp nguồn tài chính mới từ EU.
Gói đề xuất không bao gồm kế hoạch vay chung để cấp các khoản trợ cấp cho các dự án quốc phòng. Trong khi các nước vùng Baltic và Pháp ủng hộ phương án này, Đức và Hà Lan lại phản đối.
Bộ trưởng Quốc phòng Ba Lan Wladyslaw Kosiniak-Kamysz cho rằng các khoản trợ cấp sẽ là lựa chọn hiệu quả hơn. “Tôi tin rằng điều đó sẽ hiệu quả hơn,” ông nói với các phóng viên.
Ngoại trưởng Đức Annalena Baerbock hoan nghênh gói đề xuất này, gọi đây là “bước đi quan trọng đầu tiên”.
Theo kế hoạch, Ngân hàng Đầu tư Châu Âu sẽ nới lỏng các hạn chế về tài trợ cho các dự án quốc phòng và mở rộng phạm vi đủ điều kiện, nhưng vẫn duy trì lệnh cấm tài trợ cho vũ khí và đạn dược. Đồng thời, Ủy ban Châu Âu cũng đề xuất miễn chi tiêu quốc phòng khỏi các giới hạn do quy tắc nợ công của EU áp đặt, như đã được báo hiệu trước đó.
