(CaliToday) — Israel vào thứ Ba đồng ý thoả thuận ngừng bắn với Hezbollah do Hoa Kỳ làm trung gian ở Lebanon, chấm dứt 14 tháng giao tranh liên quan đến cuộc chiến trên dải Gaza.
Theo thỏa thuận có hiệu lực vào lúc 4 giờ sáng thứ Tư (giờ địa phương), giao tranh tại biên giới Israel-Liban sẽ chấm dứt, Tổng thống Joe Biden cho biết khi thông báo lệnh ngừng bắn nhằm “chấm dứt vĩnh viễn các hành động thù địch.”
Ông Biden cho biết, Hoa Kỳ và các đối tác, trong đó có Pháp “sẽ bảo đảm thỏa thuận này được thực hiện đầy đủ.”
“Tôi xin nói rõ, nếu Hezbollah hoặc bất cứ ai khác phá vỡ thỏa thuận và gây ra đe dọa trực tiếp đối với Israel, thì Israel vẫn có quyền tự vệ theo luật pháp quốc tế,” Tổng thống Mỹ tuyên bố từ Toà Bạch Ốc. Biden nhấn mạnh, thỏa thuận này vì lợi ích tốt nhất của Lebanon và ủng hộ chủ quyền quốc gia này. Tổng thống Mỹ cũng cho rằng, người dân Lebanon cũng như người dân Gaza xứng đáng được chấm dứt tình trạng bạo lực và trốn chạy chiến tranh. “Người dân Gaza đã trải qua địa ngục. Thế giới của họ hoàn toàn đổ vỡ,” Biden nói.
Lệnh ngừng bắn đánh dấu bước tiến lớn đầu tiên hướng tới chấm dứt tình trạng bất ổn trên toàn khu vực do cuộc tấn công của Hamas vào Israel vào ngày 7 tháng 10 năm 2023 gây ra, nhưng không giải quyết được cuộc chiến tàn khốc ở Gaza, nơi Hamas vẫn đang giam giữ hàng chục con tin và cuộc xung đột trở nên khó giải quyết hơn.
Vài giờ trước khi lệnh ngừng bắn có hiệu lực, Israel tiến hành tấn công dữ dội, đặc biệt ở Beirut và các vùng ngoại ô phía Nam, kể từ khi cuộc xung đột bắt đầu. Theo chính quyền địa phương, ít nhất 24 người đã thiệt mạng trong các cuộc không kích trên khắp quốc gia. Một cuộc không kích lớn khác đã làm rung chuyển Beirut ngay sau khi lệnh ngừng bắn được công bố.
Theo Tổng thống Mỹ, cách duy nhất để Hamas thoát khỏi cuộc chiến với Israel là thả con tin. Biden cho hay, thỏa thuận giữa Israel và Hezbollah do Iran hậu thuẫn “nhắc nhở chúng ta rằng hòa bình là điều có thể.”
Ngay sau thông báo từ phía Mỹ, Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu tuyên bố, Nội các của ông chấp thuận thỏa thuận do Mỹ làm trung gian, với tỷ lệ 10 bộ trưởng ủng hộ. “Israel đánh giá cao sự đóng góp của Hoa Kỳ vào tiến trình này, và giữ nguyên quyền hành động chống lại bất cứ đe dọa an ninh quốc gia chúng tôi,” Netanyahu nói.
Một viên chức cao cấp của Mỹ cho hay, khi thỏa thuận có hiệu lực, các bên sẽ ngưng mọi giao tranh, và Israel sẽ bắt đầu rút quân theo từng giai đoạn.
Quân đội Israel tại Lebanon hiện sẽ giữ nguyên vị trí, và giai đoạn 60 ngày sẽ bắt đầu với quân đội và lực lượng an ninh Lebanon bắt đầu triển khai về phía Nam, và tiến trình này sẽ mất thời gian. Cùng lúc đó, quân Israel cũng sẽ rút quân, trong vòng 50-60 ngày.
Trong cuộc chiến tranh đa mặt trận ở Trung Đông, xung đột Lebanon trở thành trọng tâm chính của Israel trong những tháng gần đây. Một phần là do kho vũ khí hoả tiễn hùng mạnh của Hezbollah, lớn hơn bất cứ tổ chức phi chính phủ nào khác trên thế giới, và được cho là có khả năng áp đảo hệ thống phòng thủ hoả tiễn của Israel.
Biden cho biết, với thời gian còn lại trong nhiệm kỳ, ông vẫn cam kết thực hiện tầm nhìn của mình về “một khu vực thống nhất, an toàn và thịnh vượng, tất cả đều củng cố an ninh dĩ nhiên của Hoa Kỳ.”
Tổng thống bày tỏ hy vọng và cầu nguyện cho lệnh ngừng bắn giữa Israel và Hamas, và tạo ra “một tương lai trong đó người Palestine có một nhà nước của riêng họ, một tương lai đáp ứng được nguyện vọng chính đáng của họ; một tương lai không thể đe dọa Israel hoặc bảo vệ các tổ chức khủng bố được Iran hậu. Một tương lai mà người Israel và người Palestine được hưởng các biện pháp an ninh, thịnh vượng và, vâng, phẩm giá ngang nhau.”
Tổng thống đắc cử Donald Trump thề sẽ đem ại hòa bình cho Trung Đông nhưng không cho biết cụ thể bằng cách nào. Chính quyền Biden trong năm nay dành phần lớn thời gian tìm cách đứng ra làm trung gian lệnh ngừng bắn và thả con tin ở Gaza nhưng các cuộc đàm phán liên tục bị đình trệ.
Tuy nhiên, bất kỳ lệnh ngừng chiến nào ở Lebanon cũng sẽ làm giảm khả năng xảy ra chiến tranh giữa Israel và Iran – quốc gia ủng hộ cả Hezbollah và Hamas, và đã có hai lần giao tranh trực tiếp với Israel vào đầu năm nay.
Theo các viên chức y tế Lebanon, hơn 3.760 người đã thiệt mạng do các cuộc tấn công của Israel trong 13 tháng qua, rất nhiều người trong số này là thường dân. Những cuộc không kích và ném bom đã khiến 1,2 triệu người phải rời bỏ nhà cửa. Israel tuyên bố đã diệt hơn 2.000 thành viên Hezbollah.
Trong khi đó, Hezbollah đã buộc khoảng 50.000 người Israel ở phía bắc quốc gia phải di tản, và hoả tiễn của họ thậm chí bắn về Nam Israel tới tận Tel Aviv. Ít nhất 75 người đã thiệt mạng, hơn một nửa trong số họ là thường dân. Hơn 50 quân Israel đã thiệt mạng trong cuộc tấn công trên bộ ở Lebanon.
Hương Giang