MOSCOW/KYIV, ngày 20 tháng 4 (Reuters) – Nga và Ukraine cáo buộc lẫn nhau thực hiện hàng ngàn cuộc tấn công vi phạm lệnh ngừng bắn Lễ Phục Sinh kéo dài một ngày do Tổng thống Vladimir Putin tuyên bố. Điện Kremlin cho biết không có lệnh kéo dài thời gian tạm ngừng giao tranh tại chiến tuyến.
Washington cho biết sẵn sàng ủng hộ việc kéo dài lệnh ngừng bắn, trong khi Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy nhiều lần nhắc lại rằng Ukraine sẵn sàng ngừng tấn công trong 30 ngày.
Tuy nhiên, ông Putin – người đã đưa quân Nga vào Ukraine từ tháng 2/2022 – chỉ ra lệnh ngừng mọi hoạt động quân sự đến nửa đêm Chủ nhật (giờ Moscow), và không có thêm chỉ thị nào khác. “Không có mệnh lệnh nào thêm,” phát ngôn viên Điện Kremlin Dmitry Peskov nói với hãng tin TASS.
Mặc dù không có cảnh báo không kích nào trong ngày Chủ nhật, nhưng ngay sau nửa đêm thứ Hai, không quân Ukraine đã phát cảnh báo tại các khu vực phía đông và đông nam về nguy cơ bị tấn công bằng tên lửa và drone.
Tổng thống Zelenskiy cho biết quân đội Ukraine ghi nhận gần 3.000 vụ vi phạm từ phía Nga. Ông nói quân đội Ukraine được chỉ đạo đáp trả tương xứng với hành động của quân đội Nga.
“Chúng tôi sẽ đáp lại sự im lặng bằng sự im lặng. Các cuộc tấn công của chúng tôi chỉ nhằm bảo vệ trước các đòn tấn công của Nga,” Zelenskiy viết trên ứng dụng Telegram.
Ông nói, khu vực xảy ra nhiều cuộc pháo kích và tấn công nhất là quanh thị trấn Pokrovsk ở miền đông đang có giao tranh dữ dội.
Tối Chủ nhật, Zelenskiy cho biết việc không có cảnh báo không kích cho thấy “một hình thức ngừng bắn đã được thiết lập” và đề xuất Nga nên ngừng các cuộc tấn công bằng tên lửa và drone vào dân thường ít nhất trong 30 ngày. Ông nhấn mạnh rằng nếu Nga không đồng ý thì điều đó chứng minh họ chỉ muốn kéo dài chiến tranh và phá hủy sự sống.
Trong một thông điệp video mừng Lễ Phục Sinh, ông Zelenskiy kêu gọi người dân Ukraine giữ hy vọng rằng hòa bình sẽ trở lại.
“Chúng ta biết mình đang bảo vệ điều gì. Chúng ta biết mình đang chiến đấu vì điều gì,” ông nói trong chiếc áo thêu truyền thống, đứng trước Nhà thờ Saint Sophia ở Kyiv.
Bộ Quốc phòng Nga cáo buộc Ukraine vi phạm lệnh ngừng bắn hơn 1.000 lần, gây thiệt hại cơ sở hạ tầng và thương vong cho dân thường. Nga cho biết Ukraine đã bắn vào vị trí của Nga 444 lần và thực hiện hơn 900 cuộc tấn công bằng drone, bao gồm cả vào Crimea và các vùng biên giới như Bryansk, Kursk và Belgorod.
“Đã có người chết và bị thương trong dân thường, cùng với thiệt hại cho các công trình dân sự,” Bộ này cho biết.
Reuters chưa thể xác minh độc lập các báo cáo chiến trường.
Việc không thể tuân thủ lệnh ngừng bắn dù chỉ trong dịp Lễ Phục Sinh cho thấy thách thức lớn mà Tổng thống Mỹ Donald Trump sẽ đối mặt nếu muốn đạt được một thỏa thuận hòa bình bền vững. Dù vậy, Trump vẫn tỏ ra lạc quan hôm Chủ nhật, nói rằng “hy vọng” hai bên sẽ đạt được thỏa thuận “trong tuần này.”
Hôm thứ Sáu, Trump cùng Ngoại trưởng Marco Rubio tuyên bố Mỹ sẽ rút khỏi nỗ lực hòa bình nếu không thấy dấu hiệu tiến triển rõ ràng.
Nỗ lực hòa bình của Trump
Tháng trước, Ukraine đã chấp nhận đề xuất ngừng bắn 30 ngày của ông Trump. Tuy nhiên, ông Putin cho rằng vẫn còn nhiều khúc mắc liên quan đến cách thức giám sát và đảm bảo hai bên tuân thủ thỏa thuận. Moscow và Kyiv đều đồng ý tạm ngừng tấn công vào các mục tiêu năng lượng và trên biển, nhưng sau đó tiếp tục cáo buộc lẫn nhau vi phạm cam kết này.
Trump cho rằng việc chấm dứt chiến sự sẽ mở ra cơ hội “LÀM ĂN LỚN” với Mỹ cho cả hai quốc gia, ông nói hôm Chủ nhật rằng những thỏa thuận này có thể giúp cả Nga và Ukraine “kiếm bộn tiền”.
Hiện Washington và Kyiv đang đàm phán một thỏa thuận về khoáng sản, dự kiến hoàn tất trong tuần tới. Trong khi đó, các quan chức Mỹ đang cân nhắc nới lỏng trừng phạt ngành năng lượng Nga nếu Moscow đồng ý kết thúc chiến tranh.
Khi tuyên bố lệnh ngừng bắn trước khi dự lễ Phục Sinh Chính thống giáo, ông Putin nói rằng điều đó sẽ cho thấy Ukraine có thực sự sẵn sàng hòa bình hay không. Năm nay, lễ Phục Sinh của cả Chính thống và Công giáo rơi vào cùng một ngày.
Quân đội Ukraine cho biết mặc dù có vi phạm, hoạt động chiến sự tại tiền tuyến có phần giảm. Một số blogger quân sự Nga cũng thừa nhận điều này.
Tuy nhiên, binh sĩ Ukraine tỏ ra không mấy tin tưởng.
“Không có dấu hiệu nào cho thấy có ngừng bắn,” Dmytro, 24 tuổi, thuộc lữ đoàn cơ giới 93 Kholodnyi Yar nói.
Serhii, 22 tuổi, cùng lữ đoàn, cho rằng lệnh ngừng bắn chỉ là “một chiêu trò để tỏ ra như thể họ đang nhượng bộ, nhưng thực tế ngoài mặt trận thì không gì thay đổi. Theo tôi, đó là một lời nói dối trắng trợn.”
