SACRAMENTO, California (AP) — Thống đốc đảng Dân chủ của California Gavin Newsom, người chỉ trích gay gắt cựu Tổng thống Donald Trump, hôm thứ Năm đã kêu gọi các nhà lập pháp triệu tập một phiên họp đặc biệt vào cuối năm nay để bảo vệ các chính sách tiến bộ của tiểu bang về biến đổi khí hậu, quyền sinh sản và nhập cư trước nhiệm kỳ tổng thống tiếp theo của Trump.
Động thái này – diễn ra một ngày sau khi cựu tổng thống đánh bại Phó tổng thống Kamala Harris một cách vang dội trong cuộc đua giành chức tổng thống – trên thực tế đã thổi bùng lại chiến dịch phản kháng của California chống lại các chính sách bảo thủ mà các nhà lãnh đạo đảng Dân chủ đã khởi xướng trong chính quyền Trump đầu tiên.
“Những quyền tự do mà chúng ta trân trọng ở California đang bị tấn công — và chúng ta sẽ không ngồi yên,” Newsom, người được cho là có tham vọng trên trường quốc gia, cho biết trong một tuyên bố. “California đã từng đối mặt với thách thức này trước đây, và chúng ta biết cách ứng phó. Chúng ta đã chuẩn bị đấu tranh tại tòa án, và chúng ta sẽ làm mọi thứ cần thiết để đảm bảo người dân California có được sự hỗ trợ và nguồn lực mà họ cần để phát triển.”
Newsom và các nhà lập pháp cho biết họ đã sẵn sàng “chống Trump” luật tiểu bang California. Thông báo của ông vào thứ năm kêu gọi Cơ quan lập pháp cấp thêm kinh phí cho văn phòng tổng chưởng lý để chống lại các thách thức của liên bang khi họ họp vào tháng 12.
Động thái của California là một phần của cuộc thảo luận đang gia tăng giữa các viên chức tiểu bang Dân chủ nhằm bảo vệ các chính sách phải đối mặt với các mối đe dọa dưới sự lãnh đạo của Trump. Các tiểu bang xanh khác cũng đang hành động nhanh chóng để chuẩn bị các kế hoạch cho một nhiệm kỳ tổng thống khác của Trump và dự kiến sẽ có một cuộc chiến khốc liệt hơn lần này với Thượng viện do Đảng Cộng hòa thống trị và có thể là Hạ viện.
Tại New York, Thống đốc Kathy Hochul và Tổng chưởng lý Letitia James cho biết các nhân viên cấp cao có kế hoạch họp thường xuyên để phối hợp các chiến lược pháp lý.
“Nhóm của chúng tôi sẽ làm mọi thứ có thể để xác định mọi mối đe dọa có thể xảy ra đối với các quyền mà chúng tôi trân trọng tại Tiểu bang New York và bảo vệ người dân New York,” Hochul phát biểu tại cuộc họp báo hôm thứ Tư.
Hochul cho biết bà đã thành lập một lực lượng đặc nhiệm tập trung vào việc phát triển các phản ứng chính sách đối với “các lĩnh vực quan trọng có khả năng phải đối mặt với các mối đe dọa từ chính quyền Trump” như “quyền sinh sản, quyền công dân, nhập cư, an toàn súng, quyền lao động, quyền LGBTQ và công lý môi trường của chúng ta”.
Thống đốc Massachusetts Maura Healey, người đã đệ đơn kiện hàng chục lần chống lại Trump trong nhiệm kỳ đầu tiên của ông với tư cách là tổng chưởng lý, cho biết họ sẽ “phải xem liệu ông ấy có thực hiện những gì đã hứa và tranh cử về Dự án 2025 hay những điều khác hay không”.
Tổng chưởng lý Andrea Campbell cho biết bà và các tổng chưởng lý khác “hoàn toàn sáng suốt khi biết rằng tổng thống đắc cử Trump đã nói với chúng tôi chính xác những gì ông dự định làm với tư cách là tổng thống”.
Sau chiến thắng của Trump, Newsom đã cam kết sẽ hợp tác với tổng thống đắc cử nhưng cũng nói thêm, “Đừng hiểu lầm, chúng tôi dự định sẽ sát cánh cùng các tiểu bang trên khắp đất nước để bảo vệ Hiến pháp và duy trì pháp quyền”.
California là nơi có nhóm phản đối Trump trong thời gian ông tại nhiệm, và Trump thường mô tả California là nơi đại diện cho mọi điều ông thấy sai trái ở nước Mỹ.
Trump gọi thống đốc đảng Dân chủ là “Lũ rác rưởi mới” trong chuyến vận động tranh cử ở Nam California vào tháng trước và không ngừng chỉ trích thành trì của đảng Dân chủ và tiểu bang đông dân nhất cả nước về số lượng lớn người nhập cư bất hợp pháp vào Hoa Kỳ, dân số vô gia cư và nhiều quy định phức tạp.
Trump cũng tham gia vào cuộc chiến giành quyền sử dụng nước liên quan đến loài cá cơm đồng bằng đang có nguy cơ tuyệt chủng, khiến các nhà môi trường đấu tranh với nông dân và đe dọa sẽ cắt viện trợ liên bang cho một tiểu bang đang ngày càng bị đe dọa bởi cháy rừng.
Trong bài phát biểu sáng thứ Tư, Trump tuyên bố sẽ thực hiện lời hứa trong chiến dịch tranh cử là trục xuất hàng loạt những người nhập cư không có tư cách hợp pháp và truy tố những kẻ thù chính trị của mình.
Newsom và các nhà lập pháp đảng Dân chủ cho biết họ đang hành động ngay bây giờ để bảo vệ các chính sách đã đưa tiểu bang này trở thành tiểu bang dẫn đầu cả nước.
“Chúng ta đã học được rất nhiều điều về cựu Tổng thống Trump trong nhiệm kỳ đầu tiên của ông ấy — ông ấy nhỏ nhen, thích trả thù và sẽ làm mọi cách để đạt được mục đích của mình bất kể chính sách đó có nguy hiểm đến mức nào,” Chủ tịch Thượng viện tạm quyền Mike McGuire cho biết trong một tuyên bố. “California đã đi quá xa và đạt được quá nhiều thành tựu để chỉ đơn giản là đầu hàng và chấp nhận tầm nhìn phản địa đàng của ông ấy đối với nước Mỹ.”
Newsom đã gọi California là nơi trú ẩn cho những người ở các tiểu bang khác tìm cách phá thai. Tiểu bang đã thông qua hàng chục luật để bảo vệ quyền tiếp cận phá thai, bao gồm dành riêng 20 triệu đô la tiền thuế của người dân để giúp chi trả cho bệnh nhân ở các tiểu bang khác đến California để phá thai. Newsom cũng lãnh đạo một liên minh gồm 20 thống đốc Dân chủ được thành lập vào năm 2023 để tăng cường quyền tiếp cận phá thai.
Tiểu bang này cũng là tiểu bang đầu tiên ra lệnh rằng tất cả xe ô tô, xe bán tải và xe SUV mới được bán ở California phải là xe điện, xe chạy bằng hydro hoặc xe hybrid cắm điện vào năm 2035 và trao cho các cơ quan quản lý của tiểu bang quyền trừng phạt các công ty dầu mỏ kiếm được quá nhiều tiền. California cũng mở rộng dịch vụ chăm sóc sức khỏe do tiểu bang tài trợ cho tất cả cư dân có thu nhập thấp bất kể tình trạng nhập cư của họ.
Tổng chưởng lý tiểu bang Rob Bonta cho biết văn phòng của ông đã dành năm qua để xem xét hơn 120 vụ kiện mà tiểu bang đã đệ trình trong nhiệm kỳ đầu tiên của Trump để chuẩn bị cho các hành động liên bang mới.
Giáo sư khoa học chính trị David McCuan của Đại học Sonoma State cho biết, với chiến thắng của Trump vào Nhà Trắng và vai trò lãnh đạo phong trào phản kháng mới của California, Newsom chắc chắn cũng sẽ được đưa vào danh sách ứng cử viên tổng thống cho năm 2028.
Thống đốc, người sẽ không đủ điều kiện để tái tranh cử thống đốc khi nhiệm kỳ của ông kết thúc vào năm 2027, sẽ có hai năm tiếp theo để chứng minh mình là một giải pháp hiệu quả cho đảng Cộng hòa trong khi vẫn duy trì mối quan hệ làm việc với tổng thống đắc cử.
McCuan cho biết: “Ông ấy muốn được coi là một người phục hưng chính trị, và điều đó đưa ông ấy lên vị trí trung tâm”.
Ny (Theo AP)