WASHINGTON (AP) — Một dải đất liên bang hẹp dọc biên giới Mỹ – Mexico mà Tổng thống Donald Trump đang chuyển giao cho Bộ Quốc phòng sẽ được Quân đội Mỹ kiểm soát như một phần của căn cứ quân sự, điều này có thể cho phép binh sĩ bắt giữ bất kỳ ai xâm nhập trái phép, bao gồm cả người di cư, theo các quan chức Mỹ cho biết với hãng tin Associated Press.
“Bằng cách chuyển giao khu vực biên giới cho quân đội quản lý và coi đó là căn cứ quân sự, chính quyền Trump muốn lách luật liên bang — vốn không cho phép binh sĩ Mỹ can thiệp vào công việc của cảnh sát hay thực thi pháp luật trong nước. Nếu khu vực đó là căn cứ quân sự, thì binh sĩ có thể được phép bảo vệ và bắt giữ người xâm nhập như một phần nhiệm vụ an ninh, thay vì bị coi là can thiệp vào công việc của lực lượng dân sự.”
“Tuy nhiên, nếu khu đất đó được xem là một phần của căn cứ quân sự, thì binh sĩ có thể được phép bảo vệ khu vực đó. Dù vậy, theo một chuyên gia về quyền hạn của tổng thống, kế hoạch này nhiều khả năng sẽ bị kiện ra tòa.”
Các quan chức cho biết vấn đề này vẫn đang được Ngũ Giác Đài xem xét, nhưng dù bất kỳ đánh giá pháp lý nào đang diễn ra, ý định của chính quyền là cho phép binh sĩ bắt giữ người di cư tại biên giới. Hội đồng An ninh Quốc gia đã không đưa ra bình luận khi được yêu cầu.
Việc chuyển giao đất này là bước đi xa nhất từ trước đến nay của chính quyền Trump trong việc sử dụng quân đội cho công tác an ninh biên giới. Trước đó, sự tham gia của quân đội chủ yếu chỉ giới hạn ở việc xây dựng hoặc củng cố các đoạn tường biên giới và thực hiện các chuyến bay trục xuất để đưa người di cư trở về quê nhà hoặc, trong một số trường hợp, đưa đến trại giam ở Vịnh Guantanamo, Cuba. Quân đội cũng hỗ trợ Cục Hải quan và Bảo vệ Biên giới Mỹ (CBP) trong việc giám sát hoặc thực hiện các công việc hành chính hỗ trợ.
Khu hành lang này, được gọi là Roosevelt Reservation, là một dải đất liên bang rộng 60 foot (khoảng 18 mét), kéo dài dọc theo biên giới từ New Mexico đến California, trừ những nơi tiếp giáp với đất của người bản địa hoặc đất tư nhân. Trước đây, khu vực này do Bộ Nội vụ quản lý, cho đến khi Trump ra lệnh chuyển giao quyền kiểm soát cho Bộ Quốc phòng trong một bản ghi nhớ tổng thống phát hành vào tối thứ Sáu.
Trong 45 ngày tới, Bộ Quốc phòng sẽ thử nghiệm việc kiểm soát một phần của Roosevelt Reservation ở bang New Mexico, phía đông Fort Huachuca — một căn cứ quân sự ở bang Arizona, theo một quan chức cho biết. Trong thời gian này, quân đội sẽ dựng thêm hàng rào và biển cảnh báo cấm xâm nhập.
“Theo các quan chức (yêu cầu giấu tên vì thông tin chưa được công bố), bất kỳ ai xâm nhập trái phép vào khu vực này đều có thể bị lực lượng an ninh của quân đội bắt giữ.”
Bất kỳ người di cư nào ở Mỹ trái phép nếu bị lực lượng quân đội bắt giữ trên khu đất này sẽ được bàn giao lại cho các cơ quan thực thi pháp luật dân sự địa phương, theo các quan chức cho biết.
Hiện vẫn chưa rõ liệu việc mở rộng khu đất này có đòi hỏi quân đội phải triển khai thêm binh sĩ đến biên giới hay không. Hiện tại có khoảng 7.100 binh sĩ đang phục vụ dưới quyền liên bang tại khu vực biên giới, và khoảng 4.600 lính Vệ binh Quốc gia do các tiểu bang điều hành.
“Theo Đạo luật Posse Comitatus, binh sĩ không được phép tham gia vào các hoạt động thực thi pháp luật dân sự trên lãnh thổ Hoa Kỳ. Tuy nhiên, vẫn có một ngoại lệ gọi là ‘học thuyết mục đích quân sự’ (military purpose doctrine), cho phép binh sĩ làm như vậy trong một số trường hợp đặc biệt. Dù vậy, theo bà Elizabeth Goitein — chuyên gia về quyền hạn khẩn cấp của tổng thống tại Trung tâm Tư pháp Brennan — ngoại lệ này không thể áp dụng cho tình huống hiện tại và khả năng cao sẽ bị kiện ra tòa.”
Bà cho biết, dù khu vực này được coi là căn cứ quân sự và có sự hiện diện của binh sĩ, thì quân đội vẫn phải chứng minh rằng nhiệm vụ chính của họ không phải là bảo vệ biên giới hay thực thi pháp luật. Trong khi đó, mục tiêu rõ ràng của việc chuyển giao khu Roosevelt Reservation cho quân đội lại là nhằm tăng cường kiểm soát biên giới — điều có thể khiến kế hoạch này không thỏa mãn điều kiện của học thuyết mục đích quân sự.
“Học thuyết mục đích quân sự chỉ được áp dụng khi vai trò thực thi pháp luật là phụ, không phải chính,” bà Goitein nói. “Câu hỏi đặt ra là: Liệu khu vực này có thực sự phục vụ mục đích quân sự nào khác, hoàn toàn không liên quan đến kiểm soát biên giới hoặc hải quan hay không?”
Nguồn AP
