(CaliToday) – Tranh cử tổng thống năm 2024 sẽ không ảnh hưởng đến lịch tố tụng hình sự vụ truy tố ông Donald Trump tìm cách đảo ngược bầu cử năm 2020 tại D.C, Thẩm phán toà liên bang Tanya Chutkan tuyên bố vào thứ Năm.
“Thủ tục bầu cử và thời gian bầu cử… không liên quan gì ở đây,” bà Chutkan cho biết tại phiên điều trần kế hoạch thủ tục tiền thẩm. “Tòa này không quan tâm đến lịch bầu cử.”
Trong lần đầu tiên tổ chức điều trần kể từ khi cuộc chiến miễn tố tổng thống lên Tối cao Pháp viện và làm chậm thủ tục tố tụng 9 tháng qua, Chutkan từ chối ấn định ngày xét xử mới, cho rằng đó là “một nỗ lực vô ích.” Theo Toà, còn nhiều tranh chấp tiền thẩm cần phải được giải quyết trước, và cả hai bên đều nghĩ sẽ có kháng án lên Tối cao Pháp viện, và vụ truy tố có thể bị đóng băng một lần nữa.
Phần lớn lập luận trước toà tập trung vào yêu cầu của công tố nhằm giải quyết vấn đề miễn tố một cách nhanh chóng và trong một lần, bởi vì họ biết Trump sẽ một lần nữa tìm cách trì hoãn bằng cách kháng án bất cứ phán quyết bất lợi nào.
Công tố Thomas P. Windom mở đầu phiên điều trần bằng đề nghị hạn chót vào cuối tháng 9 chính phủ đưa ra lập luận lý do tại sao toàn bộ bản cáo trạng thay thế nằm trong khuôn khổ phán quyết của Tối cao Pháp viện về miễn tố tổng thống.
Windom lưu ý, hồ sơ toà cuối tháng 9 có thể sẽ chứa thông tin mới, chẳng hạn như các cuộc thẩm vấn của FBI với các nhân chứng, nhằm củng cố lập luận của chính phủ rằng Trump không hành động trong nhiệm vụ chính thức khi tìm cách đảo ngược thất bại trước Joseph R. Biden Jr., mà đúng hơn là hành động theo vai trò cá nhân với tư cách là một ứng cử viên tổng thống.
Trong khi đó, luật sư John Lauro cho rằng, bất cứ tranh cãi nào về quyền miễn tố nên được hoãn lại cho đến ít nhất vào tháng 12, sau bầu cử. Khi Thẩm phán Chutkan hỏi lý do tại sao muốn trì hoãn tranh luận về quyền miễn tố, luật sư thừa nhận lo ngại một số thông tin mới về ông Trump mà chính phủ sẽ nêu ra trong hồ sơ toà có thể được công khai vào “thời gian nhạy cảm,” ám chỉ đến bầu cử.
Điều đó khiến Thẩm phán Chutkan thẳng thắng khẳng định, bầu cử “không liên quan” gì đến thủ tục của tòa. “Tôi chắc chắn không bị lôi kéo vào một cuộc tranh chấp bầu cử,” Toà nói.
Luật sư hối thúc Chutkan trước tiên hãy xem xét liệu các cuộc trò chuyện của Trump với cựu Phó Tổng thống Mike Pence — bằng chứng quan trọng trong vụ án — có được miễn tố không, có được chấp nhận làm bằng chứng hay không. Quyết định này theo có thể sẽ nhấn chìm toàn bộ bản cáo trạng.
Lauro cáo buộc, công tố chấp nhận “rủi ro được tính toán” khi dựa quá nhiều vào những trao đổi của Mike Pence, trong khi công tố cho rằng, việc Trump gây áp lực buộc Pence từ chối kết quả của Đại cử tri đoàn vào ngày 6 tháng 1 năm 2021 nằm trong âm mưu lớn hơn nhằm phá hoại cuộc bầu cử.
Phiên điều trần kéo dài một tiếng 15 phút là phiên đầu tiên từ tháng 10 năm 2023, khi Chutkan ra án lệnh bịt miệng bị cáo. Phiên điều trần cũng đáng chú ý vì sự căng thẳng rõ ràng giữa Thẩm phán và luật sư của Trump lại tái diễn.
Chutkan tỏ ra khó chịu trước nhiều ý kiến từ luật sư John Lauro, kể cả việc ông ám chỉ bầu cử sắp tới là giai đoạn nhạy cảm đối với vụ truy tố.
Khi Lauro tuyên bố, công tố đang tìm cách “vội vã đưa ra phán quyết,” Chutkan đáp, “Vụ này đã bị trì hoãn hơn một năm. Chúng ta khó mà chạy hết tốc lực để về đích.”
“Ẩn ý trong lập luận của ông ở đây về thời gian nhạy cảm này, và mong muốn không có bất cứ điều trần chứng cứ nào trước năm nay, tôi thấy ông đang tìm cách tác động đến cách trình bày vụ này để không ảnh hưởng đến bầu cử,” Chutkan nói thêm, cân nhắc này không liên quan đến quyết định của Toà.
Khi luật sư nói về phán quyết của Tối cao Pháp viện về miễn tố tổng thống “quá rõ ràng,” Chutkan tặc lưỡi. Giới chuyên viên pháp lý than phiền, phán quyết này đầy rẫy những điều không chắc chắn, và để lại nhiều câu hỏi quan trọng chưa được giải quyết.
Lauro khiếu nại những đề nghị của công tố thể hiện “sự bất công cơ bản chưa từng thấy ở tòa xét xử” khiến Chutkan nhướng mắt và lắc đầu, đôi khi bà chống tay lên đầu, và tỏ ra chán nản với một số ý kiến mang tính kích động hơn của Lauro. “Tôi không cần thêm bất cứ lời lẽ hoa mỹ nào về mức độ nghiêm trọng hay quan trọng của việc này,” Thẩm phán nói cộc lộc.
Toà cho phép Trump được vắng mặt phiên điều trần, điều này làm giảm bớt kịch tính, đồng thời cũng nhắc nhở về việc 4 vụ án hình sự cựu Tổng thống đang đối mặt ít đem lại trở ngại đối với chiến dịch tranh cử tổng thống của ông so với nhiều người nghĩ.
Ý kiến đơn độc của Thẩm phán Tối cao Pháp viện Clarence Thomas cũng đóng một vai trò bất thường trong phiên điều trần vào thứ 5, khi luật sư biện hộ ban đầu bảo, Thẩm phán bảo thủ trên căn bản đã chỉ thị cho các luật sư của Trump đặt ra câu hỏi liệu việc bổ nhiệm Công tố viên Đặc biệt Smith có hợp hiến hay không.
“Trên thực tế, thẩm phán Thomas đã chỉ đạo chúng tôi nêu vấn đề này, và chúng tôi phải làm ngay lập tức,” Lauro tuyên bố, nhưng sau đó ông rút lại phần nào. “Tôi lẽ ra không nên nói rằng ông ấy hoàn toàn nói, bà biết đấy, hãy làm điều đó.”
Lauro cũng trích dẫn phán quyết của Thẩm phán Toà liên bang ở Florida Aileen Cannon đưa ra vào tháng 7, trong đó cho rằng, việc bổ nhiệm Smith vi hiến, và vì vậy bãi bỏ toàn bộ vụ truy tố ông Trump đem tài liệu Mật chính phủ về cất giữ riêng. Smith đang kháng án phán quyết đó lên toà Phúc thẩm khu vực 11.
Trong khi Cannon bị chỉ trích rộng rãi trong giới pháp lý, Lauro đồng tình với thân chủ của mình khi gọi bà là “một thẩm phán rất được kính trọng.”
Chutkan không đưa ra ý kiến về Thẩm phán do Trump bổ nhiệm, nhưng bà cho rằng phán quyết đó “không đặc biệt thuyết phục.” Chutkan cho biết có thể sẽ bác bỏ lập luận này do những tiền lệ của Tòa phúc thẩm D.C., nhưng sẽ cho phép toán luật sư của Trump đệ thỉnh nguyện về vấn đề này.
Thẩm phán Chutkan ấn định ngày 26 tháng 9 Văn phòng Công tố viên Đặc biệt Jack Smith đệ lập luận về vấn đề miễn tố. Trong hồ sơ đó, công tố dự tính sẽ trình bày bằng chứng sẽ sử dụng tại phiên tòa, và đưa ra lý do tại sao không có tài liệu nào trong số đó, hoặc bất cứ cáo buộc nào trong bản cáo trạng thay thế, phải tuân theo các tiêu chuẩn trong phán quyết miễn tố tổng thống. Hồ sơ đó có thể bao gồm một số bằng chứng vượt ra ngoài những gì được công khai trong bản cáo trạng.
Trong án lệnh ngắn gọn của mình, Thẩm phán Chutkan yêu cầu luật sư biện hộ hồi đáp chính phủ về quyền miễn tố trước ngày 17 tháng 10. Bà cũng yêu cầu họ hoàn thành việc lập luận về lý do tại sao họ cần thêm trao đổi chứng cứ từ chính phủ trước ngày 19 tháng 9.
Hương Giang