(CaliToday) — Thủ tướng Slovakia theo chủ nghĩa dân túy Robert Fico vào thứ Tư bị ám sát khi đang chào đón người ủng hộ tại một sự kiện, gây chấn động khắp châu Âu chỉ vài tuần trước bầu cử.
Thủ tướng được đưa vào bệnh viện ở Banská Bystrica, cách Handlova 29 km (17 dặm), gần hơn rất nhiều nếu đưa về thủ phủ Bratislava. Các bác sĩ vẫn đang chiến đấu giành giật sự sống vài giờ sau khi lãnh đạo thân Nga 59 tuổi bị bắn trúng 5 phát đạn vào vùng bụng. Theo Bộ trưởng Quốc phòng Robert Kalina, tình trạng của ông Fico “vô cùng nghiêm trọng.”
Vụ ám sát xảy ra bên ngoài trung tâm văn hóa thành phố Handlova, cách thủ phủ quốc gia nhỏ bé gần 140 km về phía Đông Bắc. Fico bị bắn khi đang tham dự cuộc họp của chính phủ tại thành phố 16.000 dân, nơi từng là trung tâm khai thác than.
Nhà chức trách bắt giữ 1 nghi can, và điều tra sơ bộ cho thấy “động cơ chính trị rõ ràng” đứng đằng sau nỗ lực ám sát, Bộ trưởng Nội vụ Sutaj Estok cho hay tại cuộc họp báo.
Fico từ lâu đã là một nhân vật gây chia rẽ ở Slovakia và hơn thế nữa, nhưng việc ông trở lại nắm quyền vào năm ngoái với thông điệp thân Nga, chống Mỹ khiến thành viên Liên minh Châu Âu lo lắng hơn rằng, Fico sẽ dẫn dắt quốc gia của mình rời xa xu hướng chính thống của phương Tây. Bắt đầu nhiệm kỳ thủ tướng thứ tư, chính phủ của Fico tạm ngưng chuyển giao vũ khí cho Ukraine, và giới chỉ trích lo ngại, ông sẽ khiến Slovakia – quốc gia có 5,4 triệu dân thuộc NATO – từ bỏ thân phương Tây và theo bước Hungary dưới thời Thủ tướng dân túy Viktor Orbán.
Hàng ngàn người liên tục tuần hành ở phủ thủ và trên khắp quốc gia, phản đối những chính sách Fico.
Vụ tấn công xảy ra khi chiến dịch tranh cử chính trị đang nóng dần lên, khi chỉ còn 3 tuần trước bầu cử vào Nghị viện châu Âu diễn ra trên toàn châu Âu. Lo ngại những người theo chủ nghĩa dân túy và chủ nghĩa dân tộc như Fico có thể phát triển trong khối 27 thành viên ngày càng gia tăng.
Nhưng chính trị như thường lệ bị gạt sang một bên khi cả nước phải đối mặt với cú sốc về nỗ lực ám sát Fico.
“Một cuộc tấn công bạo lực nhắm vào Thủ tướng trước hết là một cuộc tấn công nhằm vào một người, nhưng cũng là cuộc tấn công nhằm vào nền dân chủ,” Tổng thống sắp mãn nhiệm Zuzana Caputova, đối thủ chính trị của Fico, nói. “Mọi hành vi bạo lực đều không thể chấp nhận được. Những giọng điệu đầy thù hận mà chúng ta đang chứng kiến trong xã hội dẫn đến những hành động đầy thù ghét. Hãy chấm dứt chuyện này!”
Tổng thống mới đắc cử Peter Pellegrini, một đồng minh của Fico, gọi vụ ám sát là “mối đe dọa chưa từng có đối với nền dân chủ Slovakia. Nếu chúng ta bày tỏ quan điểm chính trị khác bằng súng tại các quảng trường chứ không phải tại các điểm bỏ phiếu, chúng ta đang gây nguy hiểm cho mọi thứ mà chúng ta đã cùng nhau xây dựng trong hơn 31 năm chủ quyền của Slovakia.”
Các cuộc bầu cử gần đây đưa Fico và các đồng minh của ông lên nắm quyền cho thấy sự chia rẽ xã hội sâu sắc ngày càng trở nên trầm trọng hơn, do cuộc chiến ở Ukraine, nước láng giềng phía Đông Slovakia.
Tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden cho biết rất lo lắng trước vụ ám sát. “Chúng tôi lên án hành động bạo lực khủng khiếp này,” Tổng thống ghi trong tuyên bố.
Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg trên mạng xã hội cho biết, ông “bị sốc và kinh hoàng” trước nỗ lực lấy đi tính mạng của Fico. Chủ tịch Ủy ban Châu Âu Ursula von der Leyen lên án đây là một “cuộc tấn công hèn hạ.”
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy lên án bạo lực chống lại người đứng đầu nước láng giềng. “Mọi nỗ lực cần được thực hiện để bảo đảm bạo lực không trở thành bình thường ở bất kỳ quốc gia, dưới bất cứ hình hình thức hay lĩnh vực nào.”
Thủ tướng Séc Petr Fiala chúc đồng nhiệm nhanh chóng bình phục. “Chúng ta không thể dung thứ cho bạo lực, xã hội không có chỗ cho chuyện này.
Hương Giang (The AP)