(CaliToday) – Toà liên bang ở Texas vào thứ Năm ra phán quyết chống chính sách di trú mới của Tổng thống Joe Biden, trong đó mở đường cho gần nửa triệu di dân lậu kết hôn với công dân Mỹ được trở thành công dân Hoa Kỳ, khiến cho chương trình này khó có khả năng trở thành hiện thực vào những tháng cuối cùng nhiệm kỳ tổng thống.
Thẩm phán Toà xét xử liên bang J. Campbell Barker cho rằng, chương trình vượt quá thẩm quyền hành pháp của ông Biden.
Chương trình mang tên “Giữ các Gia đình Bên nhau” trên nguyên tắc mở rộng chương trình lâu nay dành cho thân nhân trực hệ của quân nhân Hoa kỳ – chương trình tạm tha tại chỗ, Parole in Place (PIP). PIP sẽ cho phép di dân không có giấy tờ đã kết hôn với công dân Hoa Kỳ hoặc là con nuôi của công dân Hoa Kỳ được nộp đơn xin cứu xét yêu cầu tạm tha, theo từng trường hợp. Nếu không được tạm tha, đương đơn phải rời Mỹ về lại nước sở tại để nộp đơn xin thường trú từ nước ngoài, và thủ tục có thể phải chờ đợi bắt buộc từ 3 hoặc 10 năm, với kết cục không có gì chắc chắn.
Kết hôn với một công dân Mỹ thường mang lại con đường trở thành công dân Hoa Kỳ. Nhưng những người vượt biên giới phía Nam bất hợp pháp – thay vì đến nước này bằng thị thực – phải trở về nước họ để hoàn tất thủ tục xin thẻ xanh. Điều đó có nghĩa là phải xa cách lâu dài với vợ/chồng và gia đình của họ. Chương trình mới sẽ cho phép các gia đình ở lại đất nước trong khi họ theo đuổi tư cách pháp nhân.
Ước tính có khoảng nửa triệu cặp vợ chồng và 50.000 trẻ em không phải công dân Mỹ hội đủ điều kiện theo quy định mới, và chính phủ liên bang bắt đầu chấp nhận đơn từ ngày 19 tháng 8. Nhưng Tổng Biện lý Texas và 15 tiểu bang Cộng hoà khác vào tháng 8 đệ đơn khiếu nại lên toà liên bang ở Texas, cáo buộc chính sách “vi phạm Hiến pháp và làm tồi tệ hơn thảm hoạ trú bất hợp pháp đang làm thiệt hại Texas và quốc gia chúng ta.”
Thẩm phán Baker trước đó đã tạm ngưng chương trình, yêu cầu chính phủ ngừng cứu xét đơn, nhưng không cấm chính phủ tiếp nhận đơn. Di dân hội đủ điều kiện vẫn có thể nộp đơn, nhưng đơn của họ sẽ không được giải quyết cho đến khi lệnh tạm ngưng được dỡ bỏ.
Hiện chưa rõ chính phủ Tổng thống Biden có kháng án phán quyết này hay không.
Trump vào thứ Ba đánh bại đối thủ Kamala Harris trong bầu cử tổng thống. Tổng thống đắc cử trong thời gian vận động tranh cử tuyên bố sẽ thắt chặt di trú, trong đó có trục xuất di dân lậu hàng loạt, và có khả năng sẽ huỷ chính sách của Biden mà lâu nay họ cáo buộc là “lệnh đại xá” đang khích lệ nhập cư bất hợp pháp.
Theo thăm dò của Reuters/Ipsos kết thúc vào thứ Năm cho thấy, đa số cử tri Mỹ xem di dân là vấn đề cấp bách nhất mà Trump phải giải quyết ngay sau khi nhậm chức vào tháng 1, và phần lớn tin rằng Tổng thống đắc cử sẽ ra lệnh trục xuất hàng loạt những người đang sống bất hợp pháp ở Mỹ.
Hương Giang