(CaliToday) – Tòa Công lý Quốc tế ICJ vào thứ Sáu ra phán quyết, Israel phải ngay lập tức ngưng chiến dịch tấn công quân sự ở thành phố Rafah miền Nam Gaza, giáng thêm một đòn vào quốc gia khi đang đối mặt với sự cô lập quốc tế ngày càng gia tăng.
“Tòa cho rằng, để phù hợp với các nghĩa vụ theo Công ước Diệt chủng, Israel phải ngay lập tức ngưng cuộc tấn công quân sự, và bất cứ hành động nào khác ở Rafah có thể tàn phá toàn bộ hoặc phần nào điều kiện vật chất của người dân Palestine ở Gaza,” Chủ tịch toà, Thẩm phán Nawaf Salam nói khi đọc phán quyết.
Tuy nhiên, ICJ không có phương tiện thực thi án lệnh, và Israel tỏ ra hoài nghi ngôn từ trong phán quyết. Giới chính trị gia theo đường lối cứng rắn ở Israel ngay lập tức tuyên bố sẽ không tuân thủ.
Dầu vậy, phán quyết 13-2 đặt thêm áp lực lên chính phủ ông Benjamin Netanyahu về việc tiến hành cuộc chiến, trong đó 13 thẩm phán đến từ Hoa Kỳ, Úc, Brazil, Trung Quốc, Pháp, Đức, Ấn Độ, Nhật Bản, Lebanon, Mexico, Romania, Somalia và Nam Phi. Hai thẩm phán bỏ phiếu chống từ Israel và Uganda.
Phán quyết được đưa ra chỉ vài ngày sau khi công tố tại Tòa Hình sự Quốc tế ICC đệ đơn xin trát bắt giữ Thủ tướng và Bộ trưởng Quốc phòng Israel – bước đi được một số đối tác lâu năm của Israel, kể cả Pháp, ủng hộ.
Phán quyết của ICJ là lời quở trách mới nhất đối với Israel về việc chính phủ ông Netanyahu tiến hành cuộc chiến chống lại Hamas trên Dải Gaza. Chính quyền Gaza cho biết, ít nhất 35.000 người đã bị thiệt mạng, bao gồm cả dân thường và binh lính, và hàng trăm ngàn người buộc phải chạy trốn liên tục để tránh những cuộc bắn phá của Israel, vốn đã tàn phá phần lớn vùng đất này.
Tòa án nhấn mạnh sự cần thiết của “việc cung cấp thuận lợi quy mô lớn tất cả các dịch vụ căm bản thiết yếu khẩn cấp và hỗ trợ nhân đạo,” bao gồm duy trì các tuyến đường bộ, và đặc biệt là cửa ngõ biên giới Rafah với Ai Cập đã bị Israel đã chiếm giữ hơn hai tuần trước. Phán quyết yêu cầu Israel “ngay lập tức thực hiện mọi biện pháp hiệu quả để bảo đảm, và tạo điều kiện thuận lợi cho các nhà điều tra Liên Hiệp Quốc vào Gaza. Các Thẩm phán cũng yêu cầu Israel trong vòng 1 tháng báo cáo về các biện pháp đã được đưa ra để thực hiện quyết định.
Tòa gọi lệnh di tản mới đối với khoảng 800.000 người Palestine ở Rafah “đặc biệt nghiêm trọng.”
Vụ khiếu nại do một tổ chức Nam Phi đệ đơn lên toà vào tháng 12, tố cáo Israel gây ra diệt chủng người Palestine ở Gaza. Nguyên đơn vào tuần trước đã hối thúc tòa hàng đầu của Liên Hiệp Quốc đưa ra những hạn chế hơn nữa đối với cuộc tấn công của Israel ở Rafah, cho rằng, đây là “bước cuối cùng trong việc hủy diệt Gaza và người dân ở đây.’
Quân đội Israel cho biết, kể từ đầu tháng 5, họ đã tiến hành một cuộc tấn công chính xác, có mục tiêu, chống lại Hamas ở Rafah, và đang chiến đấu ở các khu vực lân cận gần trung tâm thành phố. Hơn một triệu người chạy trốn từ những khu vực khác ở Gaza đến Rafah trú ẩn, nhưng hầu hết đã bỏ trốn trong tháng này.
Chính phủ Israel trong một tuyên bố nhấn mạnh, quân đội của họ “chưa và sẽ không” thực hiện các hành động dẫn đến sự tàn phá một phần hoặc toàn bộ dân thường ở Rafah. Trên thực tế, họ nói rằng quyết định của tòa không ản hưởng đến cuộc tấn công của Israel vì quân đội không thực hiện những hành vi bị cấm.
Hình ảnh Rafah từ vệ tinh vào ngày 22 tháng 5 cho thấy, thiệt hại và hoang tàng lan rộng khoảng bốn dặm từ biên giới với Israel về phía trung tâm của Rafah.
Tòa vào cuối tháng 1 ra lệnh cho Israel phải làm nhiều hơn nữa để ngăn chặn hành vi diệt chủng, nhưng lại không kêu gọi ngừng bắn. Nội dung chính của vụ án liên quan đến nạn diệt chủng sẽ không bắt đầu cho đến năm sau.
Bằng ngôn ngữ mạnh mẽ nhất cho đến lúc đó, tòa vào tháng 3 ra lệnh cho Israel ngừng cản trở viện trợ nhân đạo cho Gaza khi nạn đói nghiêm trọng đang hoành hành, mở thêm cửa ngõ biên giới để tiếp tế, viện trợ, và hợp tác đầy đủ với Liên hợp quốc.
Thẩm phán Salam cho biết tình hình ở Gaza đã xấu đi kể từ tháng 3, và hiện “được xem là thảm họa.”
Ngay sau phán quyết, Netanyahu cho biết sẽ tổ chức một cuộc họp nội các khẩn cấp để quyết định cách ứng phó, hãng AP loan tin.
“Israel sẽ không ngừng chiến tranh cho đến khi các con tin của chúng tôi được đưa về nước, và Hamas hoàn toàn bị đánh bại,” Cựu đại sứ Israel tại Liên hợp quốc Danny Danon đăng trên mạng xã hội.
Israel đã phát động chiến dịch quân sự để trả đũa vụ tấn công do Hamas ra tay vào ngày 7/10, giết hại 1.200 người, 250 người bị bắt làm con tin. ICJ nhắc lại lời kêu gọi “thả ngay lập tức và vô điều kiện” các con tin vẫn bị Hamas và các nhóm vũ trang khác ở Gaza giam giữ.
Hương Giang (Tổng hợp)